AYT Edebiyat

Hüseyin Atlansoy (1962)

Hüseyin Atlansoy
  • Şair, öğretmen.
  • 17 Nisan 1962’de Eskişehir / Mihalıççık'ta doğdu.
  • İstanbul Üniversitesi Sosyoloji mezunudur.
  • Şiirleri; Diriliş, Yönelişler, Yedi İklim, Bürde, Kayıtlar, İpek Dili, Dergâh, Kaşgar ve Hece gibi birçok dergide yayımlandı.
Ödülleri
  • Şehir Konuşmaları — 1990 Türkiye Yazarlar Birliği Şiir Ödülü
  • Karşılama Töreni — Star Gazetesi 2014 Necip Fazıl Şiir Ödülü
Edebi Anlayışı

Ben Dervişim Diyene

Ben dervişim diyene bir ün edesim gelir
Seğirdüben sesine vurup yetesim gelir

Sırat kıldan incedir kılıçtan keskincedir
Varıp anın üstüne evler yapasım gelir

Nurullah Genç (1960)

Nurullah Genç
  • Şair, yazar, akademisyen.
  • 9 Eylül 1960 tarihinde Erzurum’un Horasan ilçesinin Tahirhoca köyünde doğdu.
  • Okulu olmayan bir dağ köyünde doğsa da şiirin konuşulduğu, uzun kış gecelerinde Battal Gazi, Hz. Ali Cenkleri, Ahmediye, Leyla ile Mecnun, Kerem ile Aslı gibi eserlerin okunduğu bir ortamda büyüdü.
  • 1979'da Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümüne girdi. Şiirleri üniversite yıllarında edebiyat dergilerinde yayımlanmaya başladı.
  • 1983'te mezun oldu. 1984'te aynı fakültede akademik kariyerine başlayan Genç, 2001 yılında profesör oldu. 2003'te Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesine geçti.

Memed'in Ağıdı

1920 yılıdır. Kahramanmaraş'a bağlı Andırın ilçesinin Geben köyünde yaşayan Memed adındaki bir delikanlı, evlendiği günün gecesinde vefat eder. Aşağıdaki ağıt, bu beklenmedik ölüm karşısında damadın annesi ile dul kalan eşi tarafından o gece yakılmıştır.

Memed'in Ağıdı

Gökte bulut yan gidiyor
Derelerden kan gidiyor
Ulaş Doktor Osman Bey'im
Memed'imden can gidiyor

Teneke

Yaşar Kemal’in yayımlanan ikinci romanıdır.
1954'te gazetede tefrika edilen eser, 1955 yılında kitap olarak basılmıştır.
Eser, 1950'li yıllarda Çukurova’nın bir kasabasında idealist bir kaymakam ile kanunlara aykırı şekilde çeltik ekerek halk sağlığını hiçe sayan toprak ağaları arasındaki güç savaşını konu almaktadır.
Teneke, sonraki yıllarda tiyatro ve sinemaya da uyarlanmıştır.

Özet

Olaylar 1950'li yıllarda Çukurova'nın bir kasabasında geçer. Üç aydır kasabada kaymakam yoktur. Kaymakam vekili, emekli olmayı bekleyen Tahrirat Katibi Resul Efendi'dir. Nisan ayı gelmiş çatmış, çeltik (kabuğu ayıklanmamış pirinç) ekmek için müracaatlar başlamıştır. Toprak ağaları, gerekli izinleri almak için Resul Efendi'yi sıkıştırsalar da Resul Efendi, başına gelecekleri bildiği için yeni kaymakamın gelmesini beklemektedir.

Karşılaşma Nedir?

  • En az iki âşığın doğaçlama olarak bir topluluk önünde saz eşliğinde yaptıkları manzum söyleşidir.
  • Âşık edebiyatının en zor ve halk tarafından en çok ilgi gören geleneklerinden biridir.
Karşılaşma / Atışma / Deyişme
  • Âşık edebiyatında "karşılaşma" genel bir kavramdır.
  • Bu gelenek; "karşılaşma", "atışma" ya da "deyişme" gibi farklı isimlerle anılsa da bunlar birbirlerinden küçük farklarla ayrılmaktadır.
  • Bir tür yarışma olan karşılaşmada "galip gelme", atışmada "eğlendirmedeyişmede ise "sohbet" esastır.
  • Bu gelenek, Karadeniz’de ise "karşıberi" ya da "atma türkü" olarak anılmakta olup daha çok mani esasına dayalıdır.

Âşık Feymani

Âşık Feymani
  • Cumhuriyet dönemi saz şairi.
  • Asıl adı Osman Taşkaya'dır.
  • 2 Mayıs 1942'de o zamanlar Adana iline bağlı olan Kadirli ilçesinin Azaplı köyünde doğdu.
  • İlkokul mezunu olan Feymani, âşıklığa küçük yaşlarda Karacaoğlan türküleri söyleyerek başladı.
  • İlk mahlası Çoban Osman'dır. Daha sonra rüyada bade içerek Feymani mahlasını aldı. Farsça bir sözcük olan "feyman" ahlakta olgunlaşma ve iyi ahlaka yönelme anlamındadır.
  • Eşi (Fatma / Mahremi) de kendisi gibi âşık olan Feymani, dört çocuk babasıdır.
  • Yurt içinde ve yurt dışında çeşitli etkinliklere katılan sanatçı, birçok konser vermiş, katıldığı yarışmalarda da çok sayıda ödül almıştır.

Edebiyat Sandığı (e-kitap)

Bilinmeyen yönleriyle şair ve yazarlar, notlar, sohbet yazıları, alıntılar, anekdotlar...

“O, sadece edebiyat kitabındaki soluk bir portre değildi artık. Âşık bir insandı; seven sevilen, zaafları olan, kimi zaman çaresiz hisseden... Senin benim gibi biri olmuştu yani.”

Yazan / Hazırlayan
Metin ÇAKIR