Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 2 (1996 - 2013)

1. Mesneviyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (1996) 
A)Uyak düzeni aa ba ca… biçimindedir.
B)Beyit sayısı konunun işlenişine göre belirlenir.
C)Daha çok, aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır.
D)Arap ve Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir.
E)Öyküleme gerektiren konular, bu türde işlenmiştir.

2. Divan şiiriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?(1997) 
A) Yabancı sözcüklerle ve kurallarla yüklü bir dil kullanılmıştır.
B) Ölçü olarak aruz kullanılmıştır.
C) Kavramlar, ortaklaşa kullanılan kalıplaşmış sözlerle anlatılmıştır.
D) Konular genellikle gerçek yaşamdan alınmıştır.
E) Şiirler "divan" adı verilen kitaplarda toplanmıştır.

3. Bir şairin, başka bir şairin şiirini konu ve biçim yönünden örnek alarak aynı ölçü aynı uyak ve aynı redifle yazdığı benzer şiire ne ad verilir? (1997)
A) Muhammes
B) Nazire
C) Murabba 
D) Taştir
E) Müseddes

4. Divan edebiyatında "hicviye" denilen alaylı yergi şiirinin halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? (1997) 
A) Koşma
B) Semai
C) Taşlama
D) Destan
E) Türkü

5. Aşağıdakilerden hangisinde bir yazar, kendisine ait olmayan bir yapıtla birlikte verilmiştir? (1998) 
A) Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig
B) Kaşgarlı Mahmut – Divanü Lügati't Türk
C) Ahmet Yesevi – Divan-ı Hikmet
D) Ali Şir Nevaî – Muhakemetü'l Lügateyn
E) Kâtip Çelebi – Hüsn ü Aşk

15. yüzyılda (I)Mercimek Ahmet'in Farsçadan çevirdiği (II) Kabusname 15. yüzyılda derlenip yazıya geçirildiği tahmin edilen (III)Dede Korkut Hikâyeleri 17.yüzyılda (IV) Evliya Çebebi'nin Keşfü'z Zünun'u düzyazı türümüzün öyküye kaynaklık eden ilk ürünleri olarak alınabilir. Klasik Osmanlı düzyazısının ürünlerinden olan (V) gazavatnameler ile menakıpnameler de yine bu türün kaynaktan arasında sayılabilir.
6. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi bilgi yanlışlığına yol açmaktadır? (1998) 
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Divan edebiyatı diye adlandırdığımız düşünüş ve yazış biçiminin tam anlamıyla başlaması, Türklerin Anadolu’ya egemen oldukları 13. yüzyıl sonlarına rastlar. Bu edebiyat, —- etkisi altında yeni edebiyatın doğduğu 19. yüzyılın ortalarına kadar sürer. İlk divan şairi diyebileceğimiz şair ise 13. yüzyılda yaşamış olan —-.
7. Bu parçadaki boş yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2006)
A) Fransa –- Sultan Veled
B) Batı – Hoca Dehhânî’dir
C) Avrupa – Yusuf Has Hâcib’dir
D) Tanzimat – Ahmet Yesevî’dir
E) Halkçılık – Âşık Paşa’dır

Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak, onun erdemlerini, iyi yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere verilen addır. Ölen bir kişi için yazılan bu tür şiirlere divan edebiyatında —-, halk edebiyatındaysa —- denmiştir.
8. Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? (2006)
A) mersiye – ilahi
B) mesnevi – koşma
C) mevlit – koşma
D) mevlit – ağıt
E) mersiye – ağıt

Kalbim yine üzgün seni andım da derinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
9. Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir? (2007)
A) Şarkı
B) Kaside
C) Terkibibent
D) Kıt’a
E) Rubai

Tam bir kaside çeşitli bölümlerden oluşur. Bunlardan biri, —-.
10. Yukarıda verilen bilgiye göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? (2007)
A) doğa güzelliklerinden söz eden nesib ya da teşbib bölümüdür
B) asıl konuya girişi sağlamak için yazılan girizgâh bölümüdür
C) kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerinin abartılı bir övgüyle anlatıldığı methiye bölümüdür
D) şairin kendisini övdüğü dizelerden oluşan fahriye bölümüdür
E) şairin adının da geçtiği tegazzül bölümüdür

11. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir? (2007)
A) Risaletü’n-Nushiye adlı mesneviyi aruz ölçüsüyle yazmıştır. (Yunus Emre)
B) Makalât adlı yapıtında tasavvuf konularını bölümler hâlinde ele almıştır. (Hacı Bektaş Veli)
C) Yapıtlarında aşk ve kahramanlık temalarının yanında tasavvufa da yer vermiştir. (Kadı Burhaneddin)
D) Sade bir dille, ölçülü ve uyaklı, halk şiiri geleneğine uygun nefesler yazmıştır. (Pir Sultan Abdal)
E) Türkçenin başarılı örneklerinden olan Mantıku’t-Tayr ile Feleknâme onun tarafından oluşturulmuştur. (Ali Şir Nevaî)

Divan edebiyatında modern (I) öykü ve romanın yerini tutan en önemli tür (II) mesnevidir.  Fuzûlî’nin (III)Hüsn ü Aşk, (IV)Süleyman Çelebi’nin (V) Mevlid adlı yapıtları bu türün tanınmış örnekleridir.
12. Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? (2007)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

I. Hicivleriyle ünlüdür. (Nefî)
II. Hayriyye ve Hayrâbâd adlı ünlü mesnevilerin şairidir. (Nâbî)
III. Ünlenmesini Hüsn ü Aşk adlı mesnevisi sağlamıştır. (Şeyh Gâlip)
IV. Süslü nesrin en güzel örneklerinden biri olan Tazarrunâme’nin yazarıdır. (Kâtip Çelebi)
V. Keşfü’z-Zünûn adında bir ansiklopedi kaleme almış, bu yapıtta yaklaşık 10 bin yazar ve 15 bin eser tanıtmıştır. (Sinan Paşa)
13. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle birlikte verilen sanatçı adlarından hangi ikisi yer değiştirirse bilgi yanlışlığı giderilmiş olur? (2008)
A) I. ve II.
B) I. ve V.
C) II. ve III.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.

I. Grup / II. Grup
I. Anonim halk şiiri / Nesib
II. Sanatkârane nesir / Hece ölçüsü
III. Nazım türü / Seci
IV. Terkibibent / Hicviye
V. Kaside
14. Yukarıda I. grupta verilen terimlerden hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? (2009)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Divan şiirinin İran edebiyatından aktarılmış, şaire —- bir estetiği vardır. Sevgilinin boyundan posundan başlayarak saçları, kaşları, gözleri, kirpikleri, ağzı, dişleri, dudakları, yanakları —- adı verilen, hazır benzetmelerle anlatılır, övülür.
15. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? (2009)
A) örnekler sunan – istiare
B) özgürlük tanımayan – mazmun
C) yön gösteren – mecaz-ı mürsel
D) konu seçme olanağı vermeyen – tenasüp
E) kolaylık sağlayan – teşhis ve intak

Türk edebiyatının gelişimi içinde divan edebiyatı varlığını 13-19. yüzyıllar arasında sürdürdü. Bu edebiyatın başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir: 
(I) Sanatta kurallara bağlı olmak(II) öncelikle konuşma dilinden yararlanmak , (III) yüksek tabakaya seslenmek , (IV) belirli türlerin ve kalıpların dışına çıkmamak , (V) Arapça ve Farsçanın dil kurallarını benimsemek .
16. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir? (2010)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Bende Mecnûn’dan füzun âşıklık isti’dadı var
Âşık-ı sâdık benim Mecnûn’un ancak adı var

Kıl tefâhur kim senin hem var benim tek âşıkın
Leyli’nin Mecnûn’u Şîrîn’in eger Ferhâd’ı var

17. Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir? (2010)
A) Muhammes B) Şarkı C) Rubai D) Gazel E) Mesnevî

Paylaşırsa dost paylaşırmış
İnsanın derdini, sevincini
Dost ümidiyle ortalığa düşmeye gör
Hangi kapıyı çalsam kimseler yok
Hangi omza dokunsam yabancı çıkar
18.Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu yönünden yukarıdaki şiire anlamca en yakındır? (2010)
A) Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrı
B) Hep seninçündür benim dünyâ cefâsın çektiğim
Yoksa ömrüm varı sensiz neyleyim dünyâyı ben
C) Gülmek ol gonceye münâsibdir
Ağlamak bu dil-i hazîne gerek
D) Bülbüller öter güller açar şâd gönül yok
Hiç böyleliğin görmemişiz fasl-ı bahârın
E) Bâğ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz
Biz neşâtın da gamın da rûzgârın görmüşüz

19.Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, birlikte verilen nazım biçiminde yazılmış yapıtlarıyla ünlenmemiştir? (2011)
A)Fuzuli - Gazel
B)Nedim - Şarkı 
C)Baki - Mesnevi
D)Ziya Paşa - Terkibibent 
E)Nefi Kaside

I. Sebk-i Hindî
II. Mahallîleşme Akımı
III. Süslü Nesir
20. Aşağıda verilen divan sanatçılarından hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez?(2011)
A)Nergisî B)Neşati C)Nedim D)Necati E)Enderunlu Vasıf

I. Heşt Behişt
II. Sefaretname-i Fransa
III. Mecalisü'n Nefais
IV. Tezkiretü'ş Şuara
V. Makalat
21. Yukarıda verilenlerden hangileri aynı yazınsal türe ait yapıtlardır? (2011)
A)I.,II.,III. B)I.,III.,IV. C)II.,III.,V. D)II.,IV.,V. E)III.,IV.,V.

I. Gülşehrî
II. Nefi
III. Şeyh Galip
IV. Fuzuli
22. Aşağıdaki yapıtlardan hangisi yukarıda verilen sanatçılardan birine ait değildir? (2011)
A)Siham-ı Kaza
B)Mantıku't Tayr
C)Hayriyye
D)Hüsn-ü Aşk
E)Şikayetname

Nesir sözcüğü, “yaymak, saçmak, dağıtmak” demektir. Bugün “düz yazı” terimiyle karşılanmaya çalışılmaktadır, nesir yazarlarına eskiden “nâsir” denirdi.
23.Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı nâsirlerinden değildir? (2012)
A) Lâtifî   B) Sinan Paşa   C) Gülşehrî   D) Nergisî   E) Naima

24.Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yönlerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef’i, aşağıdaki şiir türlerinin hangisiyle ilişkilendirilebilir? (2012)
A)Didaktik   B)Satirik   C)Pastoral   D)Epik    E)Lirik

25.Divan edebiyatı sanatçıları ve yaşadığı yüzyıllarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (2012)
A) Sultan Veled ─ 13. yüzyıl
B) Âşık Paşa ─ 14. yüzyıl
C) Şeyhî─ 15. yüzyıl
D) Fuzuli ─ 16. yüzyıl
E) Nedim ─ 17. Yüzyıl

26. Aşağıdaki dizelerden hangisinin ötekilerden farklı bir gelenek içinde yazıldığı düşünülebilir? (2012)
A)Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar
Ömrün bütün ikbalini vuslatta duyanlar
B)Ellerin var beyaz güller gibi küçücük
Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe
C)Şimdi çocukluğun çatısı kalktı ya üstümüzden
Yağmurun da eski tadı yok bu yüzden
D)O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör
Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör
E)Sen benim üstüne titrediğim güzel ve yeni
Saatim kadar saadetimin göz bebeği zamansın

👉 Bu testi pdf olarak indirebilirsiniz.

Devamı 👇



Cevaplar

1.A  2.D  3.B  4.C  5.E  6.D  7.B  8.E  9.A  10.E  11.E  12.C  13.E  14.D  15.B  16.B  17.D  18.A 19.C  20.D  21.B  22.C  23.C  24.B  25.E  26.A

13 yorum:

  1. 44. Soru C olmaz mı bakiyi rindane gazel örnekleri üzerinden bilmiyor muyuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 44. sorunun cevabı zaten C. Baki, mesnevi nazım şekli ile örnek vermemiştir.

      Sil
    2. Hocam, 45. soru cevabı D şıkkı demiş ama D şıkkındaki Necati mahallileşme akımının ilk temsilcisi değil mi?

      Sil
    3. Evet cevap D. Nergisi, süslü nesrin önemli bir temsilcisidir. Hatta mensur hamsesi ile tanınmaktadır. 17.yüzyıl divan şairi Neşati de Sebk-i Hindi tarzında yazdığı gazelleriyle ünlüdür. Nedim ile Enderunlu Vasıf ise mahallileşme akımının en önemli iki temsilcisi. (Günlük hayatı şiire yansıttıkları için) 15. yüzyılda yaşayan Necati'nin durumu ise biraz tartışmalı. Türkçeye değer veren dönemine göre anlaşılır bir dil kullanan, bunun yanı sıra atasözleri ve deyimleri sıkça kullanan şair kimi araştırmacılar tarafından mahallileşme akımı içinde gösterilse de genel kanaat tüm bunların mahallileşme akımı içinde gösterilmesi için yeterli olmadığıdır. (Konu anlatımlarımda ben de onu bu akım içinde göstermedim.)

      Sil
  2. elinize sağlık hocam

    YanıtlaSil
  3. 45. Sorunun cevabı E değil mi?

    YanıtlaSil
  4. 51. soruyu tam olarak anlayamadım. Açıklar mısınız rica etsem?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. A)Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar
      Ömrün bütün ikbalini vuslatta duyanlar

      Üslup, şekil özellikleri (ölçü, uyak) ve kullanılan sözcükler (ikbal, vuslat, canan) açısından karşılaştırdığımızda yukarıda verilen beytin divan şiiri geleneğine ait olduğu açıktır. Diğerleri kullanılan benzetmeler, ölçü, üslup, dil açısından Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatına (Cumhuriyet sonrası) aittir.

      Sil
    2. Bu şiir Yahya Kemal'e ait. Sadece ikbal, vuslat ve canan kelimelerine bakarak divan şiiri geleneğine ait olduğunu söylemek de güç. Cümle kuruluş tarzı bakımından da Cumhuriyet Dönemi dilini yansıtıyor.
      Uyak düzeni aa ancak C ve D seçenekleri de aa düzeninde. Üstelik B ve E'nin kafiye düzenini xa biçiminde değerlendirmek mümkün. Yani kafiye düzeni ayırıcı bir nitelik değil. Ölçü, A seçeneği aruzla diğerleri hece ölçüsü veya serbest ölçüyle yazıldığı için ayırıcı bir özelliktir.
      Kısaca sözü edilen kelimelerin divan şiirini çağrıştırdığı, şiirin aruzla yazıldığının anlaşıldığı, dolayısıyla da divan şiiri etkisinde yazıldığı söylenebilir. Soru kökü de bu yüzden "düşünülebilir" diyor. Bence soruyu divan şiiri başlığı altında değil Cuhmuriyet Dönemi şiiri başlığı altında verseydiniz daha doğru olurdu.
      Şairleri dikkate alındığında seçenekler şöyle görülmektedir:
      A) Saf şiir geleneği (1940 öncesi), B) Cahit Külebi, 1940 sonrası Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şiir, C) Haydar Ergülen 80 sonrası, D) Melih Cevdet Anday, Garip şiiri, E) Sezai Karakoç, İkinci Yeni.

      Sil
  5. Allah razı olsun bol bol istifade ediyoruz

    YanıtlaSil
  6. Hocam 21 nasıl b oluyor D olması gerekmez mi 2 4 ve 5 nesir yani türden olmuyor mu

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. I. Heşt Behişt — TEZKİRE
      II. Sefaretname-i Fransa
      III. Mecalisü'n Nefais — TEZKİRE
      IV. Tezkiretü'ş Şuara — TEZKİRE
      V. Makalat

      Sil

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.