Tanzimat Edebiyatı 2.Dönem (1876 - 1896)

II. Abdülhamit'in tahta çıkışından Servetifünun edebiyatının başlangıç tarihi olan 1896 yılına kadar geçen bu süre edebiyat tarihçileri tarafından Tanzimat edebiyatının ikinci dönemi olarak kabul edilir. 
Tanzimat ikinci dönem sanatçıları: Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Sami Paşazâde Sezai, Nabizade Nazım, Muallim Naci
  • Tanzimat'ın ilk dönem sanatçıları edebiyatı sosyal fayda olarak görürken bu dönem sanatçıları için edebiyat bir araç olmaktan çıkarak bir amaca dönüşür. Başka bir ifade ile "sanat toplum içindir" anlayışından "sanat için sanat" anlayışına geçilir. 
  • Bu değişimde dönem sanatçılarının sanat anlayışları yanında dönemin siyasi koşulları da etkilidir. II. Abdülhamit'in Osmanlı Mebusan Meclisini feshedip Kanunuesasi'yi askıya alması ile başlayan yönetim tarzı sanatçıların sosyal konular üzerine yazmasına engeldir.
  • İlk dönemde görülen dili sadeleştirme çabası bu dönemde görülmez.
Şiir
  • Dönem şiiri, divan şiirini aratmayacak düzeyde ağır bir dile ve sanatlı bir söyleyişe bırakır. 
  • Hece ile yazılan birkaç örnek dışında aruz ölçüsü kullanılır.
  • Birinci dönemdeki toplumcu şiir anlayışına dayalı temalar yerini bireysel temalara terk eder. Aşk, tabiat ve ölüm en çok işlenen konulardır.
  • Dönem şiirine Recaizade Mahmut Ekrem'in "Güzel olan her şey şiirin konusudur" düşüncesi hakimdir.
  • Tanzimat şiirindeki Batılılaşmanın öncüsü Abdülhak Hamit Tarhan'dır. Tarhan,  Batı'dan getirdiği ya da kendi oluşturduğu nazım şekillerini kullanır. Bu açıdan divan şiirini bitiren kişi odur.
  • Bu dönem şiirinde romantizm akımının etkileri görülür.
Roman
  • Roman ve hikayede realizm ve natüralizmin etkileri görülür. Roman ve hikaye teknik açıdan ilk döneme göre daha başarılıdır. Eserlerde gözleme yer verilmiş, olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurulmuştur.
  • Sami Paşazade Sezai'nin esaret konusunu ele alan romanı Sergüzeşt, romantizmden realizme geçişin etkilerini gösterir. Yazarın hikayelerini topladığı Küçük Şeyler adlı eseri ise Batı tekniğinde yazılmış ilk hikaye kitabıdır. 
  • Recaizade Mahmut Ekrem'in yanlış Batılılaşmayı ele alan romanı Araba Sevdası, Türk edebiyatının ilk realist romanı kabul edilir. 
  • Nabizade Nazım'ın romandan çok uzun hikâye olarak kabul gören Karabibik adlı eseri köy hayatını konu eden ilk eser olarak kabul edilmektedir. Eserde olay, Antalya'nın Kaş İlçesine bağlı Beymelik köyünde geçer. Köylü bir adamın günlük yaşamı ve ekonomik sıkıntılarının ele alındığı eserde yöre ağzının özellikleri kullanılmıştır. 19.yüzyıl Akdeniz köylerinin yaşamı hakkında ipuçları da veren eser realist - natüralist özellikler göstermektedir.
Gazete
  • Tanzimat ilk döneminde halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesine yönelik yayınlar yapan gazeteler bu işlevlerini yerine getiremez olur.
  • Bu dönem gazeteleri daha çok günlük olayları anlatan haber gazeteciliğine yönelir. 
  • Birinci dönemde sosyal konularda yazılan makalelerin yerini edebî makaleler alır. 
Tiyatro
  • Tiyatro ilk dönemdeki etkisini kaybeder. 
  • Bu dönem tiyatrosunun en verimli sanatçısı Abdülhak Hamit Tarhan'dır. Sanatçının sayısı yirmi biri bulan piyeslerinin hepsi dramdır. Teknik olarak kusurlu olan bu eserler sahnelenmekten çok okunmak için yazılmıştır.
İlgili Sayfalar

1 yorum:

  1. şahane kısa ve öz bir anlatım olmuş, kaleminize sağlık

    YanıtlaSil

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.