Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şiir

  • Garip Hareketi’nin etkisinin sürdüğü yıllarda eser vermeye başlayan şairlerdir.
  • I. Yeni (Garip) ve sonrasında ortaya çıkan İkinci Yeni'ye katılmadılar.
  • Şiirlerinde ideolojik yaklaşımlardan genelde uzak durdular.
  • Her biri kendine özgü bir şiir tarzına sahiptir.
  • Şiirde yeni bir dil, üslup ve bakış açısı aradılar. 
Fazıl Hüsnü Dağlarca (1914 - 2008)
  • "Türkçem Benim Ses Bayrağım" dizesi ile ünlüdür.
  • "Destan Şairi" olarak bilinir. Üç Şehitler Destanı, Çakırın Destanı, Çanakkale Destanı gibi birçok yapma destan kaleme almıştır.
  • Şiirleri devamlı gelişme ve değişim gösterir. 
  • Şiirlerinde, Millî Mücadele geniş bir yer tutar.
  • Şiirlerindeki tema ve biçim çeşitliliği dikkat çeker. 
  • Hece ölçüsüyle başlayıp serbest ölçüyle devam etmiştir.
  • Milli edebiyat anlayışından saf şiire, saf şiirden toplumcu şiire uzanan geniş bir yelpazede eser vermiştir.
  • Şiir Kitaplarından: Havaya Çizilen Dünya, Çocuk ve Allah, Daha, Çakırın Destanı, Taş Devri, Üç Şehitler Destanı, Toprak Ana, Samsun’dan Ankara’ya, İstanbul Fetih Destanı, Anıtkabir, Âsu, Batı Acısı, Cezayir Türküsü, Türk Olmak, Yedi Memetler, Çanakkale Destanı, Malazgirt Ululaması, Kınalı Kuzu Ağıdı, Yunus Emre’de Olmak, Şeyh Galib’e Çiçekler, Türkçem Benim Ses Bayrağım, Yurdana-Nene Hatun Görüntüsü, İçimdeki Şiir Hayvanı, Arkası Siz, Genç.
👉 Fazıl Hüsnü Dağlarca hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Behçet Necatigil (1916 - 1979)
  • Evler Şairi olarak bilinir.
  • "Saf Şiir" anlayışını sürdüren şairler arasında da gösterilir.
  • Şiirlerini hem hece hem de serbest ölçüyle yazmıştır. 
  • Şiirin ideolojiden uzak tutulması gerektiğini savunur. 
  • Divan, halk ve tasavvuf şiirinden kendine özgü biçimde yararlanmış, şiirde geleneğe önem vermiştir.
  • Şiirlerinde genelde ev, aile, çevre, aşk, ölüm, çocukluk özlemi, yalnızlık, yaşlılık ve kentleşmenin ortaya çıkardığı problemleri işlemiştir.
  • Şiirlerine karamsarlık, hüzün ve acı hâkimdir. 
  • Şiir dışında inceleme, çeviri, radyo oyunu alanlarında da eserleri vardır. 
  • Şiir Kitapları: Kapalı Çarşı, Çevre, Evler, Eski ToprakArada, Dar Çağ, Yaz Dönemi, Divançe, İki Başına Yürümek, En/Cam, Zebra, Kareler Aklar, Sevgilerde, Beyler, Söyleriz
  • İnceleme: Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü
👉 Behçet Necatigil hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Cahit Külebi (1917 - 1997)
  • Tokat’ın Zile ilçesine bağlı Çeltek köyünde doğmuştur. 
  • İçinden çıktığı toprakları ve o toprağın insanlarını - ideolojik söyleme sapmadan - insancıl duygularla anlatmıştır. 
  • Anadolu'yu iyimser, açık ve gerçekçi bir bakışla işlemiştir.
  • Bu açılardan memleketçi şiirimize yeni bir ses getirmiştir.
  • Sivas Yollarında, Tokat’a Doğru, Hikaye, Yurdum gibi şiirlerinde çocukluğunun ve gençliğinin geçtiği yerlerden izlenimlerini anlatmıştır. 
  • Şiirlerinde türkülere benzeyen, yalın ve samimi bir dil kullanır. 
  • Hayale pek yer vermez, gerçekçi bir anlayışla yazmıştır. 
  • Şiir Kitapları: Adamın Biri, Rüzgar, Atatürk Kurtuluş Savaşı'nda,Yeşeren Otlar, Süt, Türk Mavisi, Yangın, Güz Türküleri
👉 Cahit Külebi hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Sabahattin Kudret Aksal (1920 - 1993) 
  • Şiir, tiyatro, öykü ve deneme gibi birçok türde eser verdi.
  • İlk şiirlerinde yaşamanın tadını çıkaran avare bir şair tipi çizer.
  • 1950’den sonra yazdığı şiirlerinde ise İkinci Yeni’ye yaklaşır. Bu dönem şiirlerinde insanın evrendeki yerini ve değerini anlamaya çalışır.
  • Şiirlerinde doğa, zaman, yaşama sevinci, yalnızlık, ölüm ve geçmişe özlem öne çıkan temalardır.
  • Cumhuriyet Dönemi edebiyatımızın önemli oyun yazarlarından biridir.
  • "Kahvede Şenlik Var" oyunu en çok bilinen eseridir.
  • Şiirleri: Şarkılı Kahve, Gün Işığı, Duru Gök, Bir Sabah Uyanmak, Elinle, Eşik, Çizgi, Zamanlar, Bir Zaman Düşü, Buluşma, Şiirleri (Toplu Şiirleri), Batık Kent 
  • Oyunları: Evin Üstündeki Bulut, Şakacı, Bir Odada Üç Ayna, Tersine Dönen Şemsiye, Kahvede Şenlik Var, Kral Üşümesi, Bay Hiç, Sonsuzluk Kitabevi, Önemli Adam
  • Deneme: Geçmişle Gelecek
  • Öykü: Gazoz Ağacı, Yaralı Hayvan
Özdemir Asaf (1923 – 1981)
  • Şiirlerini döneminden ayrı bir dil ve söyleyiş tarzıyla yazmıştır. 
  • Ününü kolayca akılda kalan kısa şiirleriyle kazanmıştır.
  • Şiir anlayışında beslendiği kaynaklardan en önemlisi felsefedir.
  • Şiirlerinde şaşırtma ve ironiden yararlanmıştır.
  • Şiirlerinde sıkça “sen – ben” ikilemini ele aldı.
  • Yaşadıklarını, çevresindeki olayları soyutlaştırarak düşünce planına aktarmıştır.
  • Lavinia şiiri ile ünlüdür.
  • Şiir Kitapları: Dünya Kaçtı Gözüme, Sen Sen Sen, Bir Kapı Önünde...
👉 Özdemir Asaf hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Bedri Rahmi Eyüboğlu (1911 - 1975)
  • Ressam, şair ve yazar.
  • Ressam kişiliğinden gelen ögeler şiirlerinde önemli yer tutar.
  • Eserlerinde halk söyleyişlerinden, renklerden ve folklordan yararlanmıştır. 
  • Şiiri, modern şiir ile halk şiirini birleştiren bir çizgidedir.
  • Anadolu insanının yoksul yaşamını da anlatmıştır. 
  • Şiirlerinde biçim, ölçü, uyak kaygısı taşımamıştır. 
  • Şiirlerini doğal ve akıcı bir üslupla yazmıştır. 
  • Gezi ve deneme türündeki yapıtlarında halk kültürü, halk sanatı konusundaki düşüncelerini ortaya koymuştur.
  • Sitem ve Karadut şiirleri ile ünlüdür.
  • Şiir Kitapları: Yaradana Mektuplar, Karadut, Tuz, Üçü Birden, Dördü Birden, Karadut 69, Dol Karabakır Dol
👉 Bedri Rahmi Eyüboğlu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Necati Cumalı (1921 - 2001)
  • Roman, hikaye, oyun, deneme yazarı, şair. 
  • Edebiyata şiirle başlayan yazar, şiir dışında tiyatro, hikaye, roman, deneme, senaryo, hatıra gibi birçok türde eser verdi.
  • Şiirlerinde yalın, gösterişsiz, sade bir dil kullandı.
  • Şiirlerinde tabiat, toplumsal sorunlar, gündelik hayat, aşk, yalnızlık, geçmişe özlem gibi konuları ele aldı.
  • Şair, ahengi aliterasyon ve asonans ile sağlamış, kafiye ve vezne ise önem vermedi.
  • 24 tiyatro eseri veren yazarın tiyatro eserleri diğer türlere göre daha ön plandadır.
  • Şiir: Kızılçullu Yolu, Harbe Gidenin Şarkıları, Mayıs Ayı Notları, Güzel Aydınlık, Denizin İlk Yükselişi, İmbatla Gelen,Güneş Çizgisi, Yağmurlu Deniz, Başaklar Gebe, Ceylan Ağıdı, Aç Güneş, Bozkırda Bir Atlı, Yarasın Beyler, Tufandan Önce, Aşklar Yalnızlıklar, Kısmeti Kapalı Gençlik
  • Roman: Zeliş, Yağmurlar ve Topraklar, Acı Tütün (Tütün Zamanı Üçlemesi), Aşk da Gezer, Uç Minik Serçem, Viran Dağlar
  • Oyun: Boş Beşik, Mine, Nalınlar, Derya Gülü, Ezik Otlar, Vur Emri, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar, Masalar, Kaynana Ciğeri, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol, Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtası, Yürüyen Geceyi Dinle, Yaralı Geyik, Dün Gece Neredeydiniz, İş Karar Vermekte
👉 Necati Cumalı hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Attila İlhan (1925 – 2005)
  • Şiir, roman, senaryo gibi edebiyatın pek çok türünde eser verdi. 
  • Cebbaroğlu Mehemmed adlı şiiriyle edebiyat dünyasının ilgisini çekti. 
  • 1954’te yayımladığı “Sisler Bulvarı” kitabıyla toplumcu anlayıştan çok bireyseli öne çıkaran şiirlere ağırlık verdi.
  • Hem Garip Hareketi'ne hem de İkinci Yenicilere kimi açılardan karşı çıktı. 
  • Genel olarak yalnızlık, umutsuzluk, karamsarlık, bunalım, aşk, yolculuk, tedirginlik, yabancılaşma, barış, özgürlük, ölüm, insan sevgisi şiirlerinin başlıca temalarıdır. 
  • Şiirlerinde, günlük dilden kalkan ya da Fransızca, Almancadan seçtiği sözcüklere de yer veren şair, dil konusunda keyfi davranmıştır. 
  • Yazım kurallarına da pek uymaz. Şiirlerinde büyük harf kullanmayan şair sadece özel isimlere gelen ekleri göstermek için kesme işreti kullanmıştır.
  • Ali Kaptanoğlu takma adıyla birçok senaryo yazdı. 
  • Şiir Kitapları: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Bela Çiçeği, Yasak Sevişmek, Tutuklunun Günlüğü, Böyle Bir Sevmek, Elde Var Hüzün, Korkunun Krallığı
  • Romanları: Sokaktaki Adam, Zenciler Birbirine Benzemez, Kurtlar Sofrası, Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı, Yaraya Tuz Basmak, Fena Halde Leman, Dersaadette Sabah Ezanları
  • Senaryo: Kartallar Yüksek Uçar, Yarın Artık Bugündür...
  • Gezi Notları: Abbas Yolcu 
👉 Attila İlhan hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
👉 Mavi Dergisi ve Maviciler hakkında geniş bilgi için tıklayınız. 
Erdem Bayazıt (1939 - 2008)
  • İkinci Yeni ile 80 kuşağı arasında kalan bir ara dönem şairidir. İslami Akımın önemli şairlerinden birisi olarak kabul edilir.
  • Bayazıt; dini duyarlılığı yüksek, vicdanî sorumluluk içeren şiirler yazmıştır.
  • Şiirlerinde Necip Fazıl Kısakürek ve Sezai Karakoç etkisi görülür. 
  • Özellikle Sebep Ey kitabındaki şiirlerinde yiğitçe ve destansı bir söyleyiş hakimdir. 
  • İlk dönem şiirlerinde biçim ve söyleyiş yönünden İkinci Yeni şiirinin etkisi görülse de anlaşılır olmaktan uzaklaşmaz. 
  • "Sana, Bana, Vatanıma ve Ülkemin İnsanlarına Dair" şiiri ile ünlüdür.
  • Şiir Kitapları: Sebep Ey, Risaleler, Gelecek Zaman Risalesi
👉 Erdem Bayazıt hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız. 
Cahit Zarifoğlu (1940-1987)
  • İslamî duyarlılığın kendine özgü şairlerinden biridir. 
  • Şiir, öykü, günlük, roman, deneme, masal ve tiyatro gibi birçok türde eser vermiştir. Bununla birlikte daha çok şairliğiyle tanınmıştır. 
  • Şiirlerinde benlik, varoluş sorunu, Doğu-Batı çatışması, aşk, aile ve modernleşme gibi birçok konuyu ele almıştır. 
  • Şiir anlayışı genel olarak iki dönemde ele alınır. İlk dönem eserlerinde İkinci Yeniyi hatırlatan oldukça kapalı bir anlatıma sahiptir. Bu dönem şiirlerini bireysel ve yoğun imgelerle yüklü bir şiir anlayışı ile yazar.
  • İkici döneminde ise şiir onun için amaçtan çok bir araca dönüşecektir. Bu dönem şiirlerinde İslam dünyasındaki sorunlara dikkat çeker. 
  • Şiir Kitapları: İşaret Çocukları, Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış
👉 Cahit Zarifoğlu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Hilmi Yavuz (1936)

  • Şair ve yazar.
  • Felsefe mezunudur.
  • "Hüzün Şairi" olarak tanındı.
  • Şiirlerinde imge ve ses önemli bir yer tutar.
  • Divan ve halk şiiri geleneklerinden yararlanır.
  • Gelenekle moderni bir sentez halinde kullanmaya özen gösterir. 
  • Şiirlerinde gelenek; biçim, ses, söyleyiş, imge olarak kendini gösterir.
  • Gelenekten yararlanırken en çok başvurduğu teknik "metinler arasılık"tır.
  • Şiirlerinde mistik (İslam mistisizmi-tasavvuf) unsurlara da yer verir.
  • Şiir: Bakış KuşuBedreddin Üzerine ŞiirlerDoğu ŞiirleriYaz ŞiirleriGizemli ŞiirlerZaman ŞiirleriSöylen ŞiirleriAyna ŞiirleriÇöl ŞiirleriAkşam ŞiirleriYolculuk ŞiirleriHurufî ŞiirlerKayboluş ŞiirleriYara Şiirleri, Toplu Şiirler: Hüzün ki En Çok Yakışandır Bize, Gülün Ustası YokturErguvan SözlerBüyü'sün Yaz!
İlgili Sayfa
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı 
Yararlanılan Kaynaklar
  • Ana Çizgileriyle Cumhuriyet Devri Türk Şiirine Teorik Bir Yaklaşım, Adem Çalışkan
  • Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası, Mehmet Yardımcı
  • Özdemir Asaf'ın Bütün Fazlalıklardan Arınmış Şiiri, Konur Ertop
  • Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun Şiirlerinde Görsellik, Sıla Ozan
  • Bir Görüntü (İmgeler) Sanatı Olarak Şiir, Hulusi Geçgel

1 yorum:

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.