Aşık Edebiyatı Sanatçıları Test 1

17.yüzyıl Yeniçeri âşıklarındandır. Şiirleri, divan şiiri etkisinden uzaktır. Halk zevkine bağlı, sade ve doğal bir söyleyişe sahiptir. Onu önemli kılan katıldığı savaşlarda gördükleri yanında yaşadığı devrin tarihî ve sosyal birçok olayını ele alıp işlemesidir. Şöhretinin yayılmasını sağlayan en önemli şiiri ise "Genç Osman Destanı"dır.
1. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu 

B) Dadaloğlu 

C) Aşık Ömer
D) Kayıkçı Kul Mustafa 

E) Dertli

— 17.yüzyılın en önemli âşıklarından biridir. Saz şairleri arasında en çok şiiri olan odur. Divan şiirinin etkisiyle yazmış olduğu şiirleri de vardır ancak ona asıl ününü sağlayan koşma, semai, varsağı türlerinde sazıyla söylediği şiirlerdir.
2. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Dadaloğlu 

B) Karacaoğlan

C) Ruhsati
D) Aşık Ömer 

E) Seyrani

“Hakkımızda devlet etmiş fermanı / Ferman padişahın dağlar bizimdir.” dizeleriyle ünlü göçebe âşıktır. Türkmenlerin Avşar boyundan olan ozan, Osmanlı yönetimi tarafından yerleşik düzene geçmeye zorlanan göçebe Türkmenlerin sesi olmuştur.
3. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu 

B) Dadaloğlu 

C) Dertli 

D) Seyrani 

E) Sümmani

Seyrani, daha çok taşlamalarıyla tanınsa da aynı zamanda kuvvetli bir hikmet şairidir. Sosyal ve siyasi olayları şiirlerinde bilgece ifade eden ozan, düşüncelerini nasihat ifade eden atasözü ve deyimler ile desteklemiştir.
4. Aşağıdakilerden hangisi parçada anlatılanlar için örnek oluşturamaz?
A) Sağ gözden sol göze yoktur faide
    Bak kendi başının selametine
B) Bal tutan elbet de parmağın yalar
    Cismine hüsnünden sor ne bulaştı
C) Aşkın ateşidir göğsümü yakan
     Bahtına erer mi cebrini çeken
D) Cihanı ibretle kıldım temaşa
     Kaştan göze medet yok gözden kaşa
E) Kendi rızasıyla kurda bir koyun
    Veren var mı göster çoban içinde

Elinde sazıyla Anadolu'da birçok yer gezen ozan, daha çok gezdiği yerleri ve buralarda gördüğü güzelleri şiirine konu etmiştir. "Ölmeden bir dem sürmek" dizesi onun hayata bakışını özetler. Şiirlerinde maddi hazları ve güzellere düşkünlüğünü pervasızca dile getirmesi bakımından Lale Devri şairi Nedim ile büyük benzerlik gösterir.
5. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacaoğlan 

B) Erzurumlu Emrah 

C) Aşık Ömer
D) Seyrani 

E) Gevheri

Hem halk hem divan tarzında şiirler yazmıştır. Hacimli bir divana sahip olmasına rağmen özellikle Sergüzeştnâme adlı eserindeki destan ve koşmaları ile tanınmıştır. 1828–1829 yılları arasındaki Osmanlı – Rus Savaşı sonrasında yazdığı “Vardım ki yurdundan ayak götürmüş” dizesiyle başlayan koşması ile ünlüdür.
6. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Erzurumlu Emrah 

B) Ercişli Emrah 

C) Dadaloğlu
D) Âşık Ömer 

E) Bayburtlu Zihni

I. Dertli
II. Bayburtlu Zihni
III. Âşık Ömer
IV. Seyrani
V. Dadaloğlu
7. Numaralanmış olarak verilen halk şairlerinden hangisi farklı bir yüzyılda yaşamıştır?
A) I    B) II    C) III    D) IV     E)V

Aşık ve divan edebiyatımızı bütünüyle birbirinden farklı ve uzak gibi göstermek pek doğru değildir. Hece ölçüsüyle yazdıkları şiirleri, divanlarına koyan divan şairleri olduğu gibi bazı halk şairleri de divan geleneğinde yazdıkları şiirlerini divan haline getirmişlerdir. Bunların başında (I) Aşık Ömer, (II) Dertli, (III) Seyranî, (IV) Dadaloğlu ve (V) Erzurumlu Emrah’ı sayabiliriz.
8. Parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I    B) II    C) III    D) IV    E)V

17.yüzyılın önemli saz şairinden biridir. Hayatı hakkındaki bilgiler kısıtlıdır. Gezgin bir saz şairi değildir. Koşma ve semailerinde o dönemdeki halk Türkçesinin zenginlik ve incelikleri görülür. Divan şiiri nazım şekilleriyle ve aruzla yazdığı şiirlerinde ise ağır sayılabilecek bir Türkçe kullanmıştır. Asıl ününü âşık tarzı şiirleriyle kazanmıştır. Bir iki şiiri dışında sosyal konulara pek yer vermeyen şairin ele aldığı en önemli tema aşktır.
9. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gevheri 

B) Seyrani 

C) Dadaloğlu
D) Ercişli Emrah 

E) Kayıkçı Kul Mustafa

I. Âşıkların piri olarak kabul edilmektedir.
II. Yiğitliğin ve kavganın şairidir.
III. Daha çok taşlama türündeki şiirleriyle ünlüdür.
IV. Divan şiirinden ve tasavvuftan etkilenmemiştir.
V. Şiirlerinde yiğitlik, savaş, aşk ve doğa sevgisi temalarını işlemiştir.
10. Köroğlu ile ilgili verilen numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I    B) II    C) III    D) IV    E)V

I. Çoğunlukla âşık edebiyatı ürünlerini içeren uzunlamasına açılan ensiz defterlerdir.
II. Aşıklık geleneğinde, dörtlükleri birbirine bağlayan dizelerdeki uyaklara denir.
III. Aşık fasıllarında şiir biçiminde yazılan ve cevabı beklenen bilmecelerdir.
IV. Saz şairlerinin mahlaslarını son dörtlükte kullanmasına denir.
11. Yukarıda tanımı verilmeyen terim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ayak 

B) Cönk 

C) Tapşırma 

D) Muamma 

E) Çöğür

Sâkıyâ câmında nedir bu esrar
Kıldı bir katresi mestâne beni
Şarab-ı lâlinde ne keyfiyet var
Söyletir efsane efsane beni
12. Bu dizeler aşağıdaki halk şairlerinden hangisine ait olabilir?
A) Dertli 

B) Dadaloğlu 

C) Pir Sultan Abdal
D) Köroğlu 

E) Kayıkçı Kul Mustafa

13. Aşağıdakilerden hangisi bir ordu şairidir?
A) Aşık Ömer
B) Karacaoğlan
C) Dadaloğlu
D) Seyrani
E) Bayburtlu Zihni

14. Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyılda yaşamış âşıklardan biri değildir?
A) Dertli
B) Dadaloğlu
C) Erzurumlu Emrah
D) Gevheri
E) Ruhsati

Âşık edebiyatında rüyada dolu (şerbet, su vb.) içme bir gelenektir. Rüyasında pir (Hızır, İlyas, üçler, beşler, yediler vs.) elinden dolu içen halk şairlerine — denir. Bu rüya, kişinin âşıklık özellikleri (saz çalma, doğaçlama şiir söyleme) kazanmasında önemli bir etkendir. Âşık gördüğü rüya sayesinde manevi bir değişime de uğrar.
15. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Badeli âşık
B) Göçebe âşık
C) Mutasavvıf şair
D) Saz Şairi
E) Kalem şairi

19.yüzyıl Türk halk şiirinin önde gelen isimlerindendir. Yaşadığı konar-göçer hayat, iskân konusunda Osmanlı Devleti ile düştüğü ayrılıklar şiirlerinin ana temasını oluşturur. Bu sebepledir ki lirik şiirlerinde bile doğal hayata dair unsurlar ve kavga yüklü betimlemeler görülmektedir.
16. Parçada sözü edilen saz şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacaoğlan
B) Gevheri
C) Dadaloğlu
D) Köroğlu
E) Kayıkçı Kul Mustafa

17. yüzyılda yaşayan ozan hem bir aşk hikâyesi kahramanı hem de âşık edebiyatının ünlü saz şairlerinden biridir. Hikâyeye göre âşık bir babanın çocuğudur ve pir elinden bade içmiştir. Şiirlerinden sadece hece ölçüsünü kullanmış, divan şiirinden etkilenmemiştir. Genellikle aşk ve sevgi üzerine şiirler söyleyen şairin şiirleri sanat gösterme endişesinden uzaktır. 
17. Parçada sözü edilen saz şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Köroğlu
B) Ercişli Emrah
C) Aşık Ömer
D) Dertli
E) Kayıkçı Kul Mustafa

Bazı saz şairleri belli bir nazım türünde yazdığı şiirlerle ünlüdür. Örneğin (I) Gevheri ve (II) Dadaloğlu koçaklama; (III) Karacaoğlan, güzelleme; (IV) Bayburtlu Zihni, ağıt; (V) Seyrani ise taşlama türünde yazdığı şiirlerle ünlüdür.
18. Parçadaki numaralanmış saz şairlerinden hangisi bilgi yanlışlığına neden olmuştur?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

19. Aşağıdaki saz şairlerinden hangisinin şiirlerini divan şiiri etkisiyle yazdığı söylenemez?
A) Aşık Ömer
B) Dertli
C) Kayıkçı Kul Mustafa
D) Erzurumlu Emrah
E) Seyrani

Şairnâmeler, âşıklar tarafından genellikle on bir hece ile yazılan / söylenen, çağdaşı yahut kendilerinden önce yaşamış olan şairlerin mahlaslarına ve onları niteleyen birtakım vasıflarına yer verilen şiirlerdir. Şairnâmeler, divan şairlerinden bahseden Şuara Tezkireleri kadar olmasa da şairlerimizin memleketi, adı, tarikatı, fiziki ve ruhi yapısı gibi vasıflarını yansıtmaları bakımından önemlidir. Âşık Edebiyatında ise, ilk şairnâme örneğini — ortaya koymuştur.

20. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Köroğlu

B) Âşık

C) Gevheri

D) Karacaoğlan

E) Aşık Ömer

👉 Bu testi pdf olarak indirmek için tıklayınız.

İlgili Sayfalar

👉 Bilinmesi Gerekenler

👉 Badeli Aşık Nedir?

👉 Aşık Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Türleri

👉 Saz Şairleri Kısa Kısa

Cevaplar

1.D  2.D  3.B  4.C  5.A  6.E  7.C  8.D  9.A  10.C  11.E  12.A  13.A  14.D 15.A  16.C  17.B 18.A 19.C  20.E