Kolaj

  • Resim sanatında ortaya çıkıp oradan romana geçmiş bir tekniktir. 
  • Kolaj, farklı nitelikteki metinlerin bir araya getirilmesiyle oluşur.
  • Bunlar; sözlük ya da ansiklopedi maddesi, çalışma notu/müsvedde, dipnot, gazete yazısı, yemek tarifi, takvim yaprağı, mektup, günce ya da edebi türlerden biri olabilir.
  • Kolaj tekniği, ilkin modernist yazarlar tarafından kullanılmış, sonrasında postmodernistlerin çokça kullandığı tekniklerden birisi haline gelmiştir.
  • Postmodern roman -modernist romanın aksine- kolaj tekniğini eserin bütüncüllüğü bozmak, yapıyı dağınıklaştırmak için kullanılmıştır. 
  • Postmodern romanda alıntılanan metin, romanı kesintiye uğratmak için özellikle ham haliyle kullanılır. Buradaki amaç metnin bir kurgu olduğunu okuyucuya hissettirmektir.
  • Dolayısıyla, kolaj farklı söylem alanına ait bir metin parçasının, kendi özgün biçimiyle ana metne yerleştirilmesi / yapıştırılması şeklinde uygulanan bir tekniktir.
Kolaj Örnekleri
  • Hilmi Yavuz'un "Fehmi K.'nın Acayip Serüvenleri" adlı eserindeki solfej kâğıdı ile İhsan Oktay Anar'ın "Kitab-ül Hiyel" eserindeki şematik çizimler dikkat çekici birer kolaj örneğidir.
  • Oğuz Atay'ın 667 sayfalık "Tutunamayanlar" adlı romanı metnin bütününe yayılan kolaj örnekleri ile bu tekniğin romanımızdaki en olgun örneklerini verir: 600 dizelik "manzum destan", destanın 86 sayfalık "mensur şerhi", bu şerhin içerisinde yer alan yedi sayfalık "piyes", "Garip Yaratıklar Ansiklopedisi", 71 sayfalık bir mektup, 34 sayfalık "Türk Tutunamayanları Ansiklopedisi", arşiv belgeleri, mektuplar, nüfus cüzdanı sureti, 80 sayfalık günce...
Montaj - Kolaj Ayrımı
  • Montaj, doğrudan alıntı halinde gerçekleştirilir. Başka bir metne ait olup alıntı oldukları tırnak işaretleri arasına alınarak belirginleştirilen parçalar eserde bir bütünlük sağlar. Monte edilen parçalar metni anlamsal boyutta destekler, içeriği besleyip zenginleştirir. Bu yönüyle montaj, kurmaca metnin kurgusuna, dolayısıyla yapısına doğrudan bir etkide bulunmaz.
  • Kolajda ise romanın kurgusu içinde dağınıklık oluşturularak metnin bir kurgu olduğu okuyucuya hissettirilir.
İlgili Sayfalar
Yararlanılan Kaynak
  • Murat Gülsoy'un Eserlerinde Postmodernist Ögeler, Şeref Akyıldız
  • Kolaj ve Romandaki Yeri, Hakan Sazyek

2 yorum:

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.