Destan Dönemi Türk Edebiyatı Konu Testi 1

1. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk şiiri için söylenemez?
A) Aşk, doğa, kahramanlık, ölüm temaları işlenmiştir.
B) Biçim, ölçü ve dil bakımından tamamen millî özellikler taşır.
C) Ürünler dinî törenlerden doğmuştur.
D) Yerleşik kültüre ait özellikler gösterir.
E) Dizelere genel olarak yarım uyak hâkimdir.

Sözlü dönem ürünlerinin bir kısmı ... sayesinde günümüze kadar gelmiştir. "..." denilen sürek avları ile "..." adı verilen dinî ziyafetler sırasında söylenen şiirlere koşuk denir. Koşuklarda daha çok doğa, aşk, savaş ve yiğitlik gibi temalar ele alınmıştır.
2. Parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırayla getirilmelidir?
A) Kutadgu Bilig – sığır – yuğ
B) Divanı Lugat’it Türk – toy – sığır
C) Kutadgu Bilig – toy – sığır
D) Divanı Lugat’it Türk – sığır – şölen
E) Orhun Yazıtları – şölen – yuğ

İslamiyet öncesi dönemin özlü sözleridir. “Yılan kendü egrisin bilmes”, “Aç ne yimes tok ne times”, “İt ısırmas at tepmes time” gibi örneklerden anlaşılacağı üzere bugün kullandığımız atasözlerinin ilk biçimleridir.
3. Parçada sözü edilen ürünün divan edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Haşiye   B) caize   C) berceste   D) âzâde mısra   E) darbımesel

4. Aşağıdakilerin hangisinde “Göktürk Yazıtları” ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) Türk edebiyatının ilk yazılı metinleridir.
B) Göktürk alfabesi ile yazılmıştır.
C) Bu yazıtlar I. Göktürk Kağanlığı'na aittir.
D) Abidelerdeki yazıların tamamını çözerek yayımlayan Danimarkalı dilbilimci Thomsen'dur.
E) Tonyukuk yazıtı, dört hakana vezirlik eden Bilge Tonyukuk tarafından hatıra şeklinde yazılmıştır.

I. Şinto — Japon
II. İgor — Rus
III. La Cid — İtalyan
IV. İlyada — Yunan
V. Beowulf — İngiliz
5. Yukarıdaki destanlardan hangisinin ait olduğu millet yanlış verilmiştir?
A) I    B) II    C) III    D) IV     E) V

O zaman bir demirci dedi ki: "Bu dağda bir demir madeni var. Yalın kata benzer. Madenin demirini eritsek bir yol olurdu."Hep birlikte gidip demir madenini gördüler. Demircinin sözlerini de beğendiler. Dağın geniş yerine bir kat odun bir kat kömür dizdiler. Daha sonra dağın üstünü, arka yanını, öte yanını beri yanını bir sıra odun bir sıra kömürle doldurduktan sonra yetmiş deriden yetmiş körük yapıp yetmiş yerde kurdular, odunlarla kömürleri ateşleyip körüklediler.Tanrının yardımı ve izniyle ateş kızdı. Kızdıkça demir dağın demiri erimeye başladı, eriyip akıverdi. Dağ delindi, yüklü bir deve geçebilecek kadar yol oldu.
6. Parçada özetinden bir bölüm verilen destan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türeyiş
B) Ergenekon
C) Bozkurt
D) Göç
E) Alp Er Tunga

7. Firdevsi tarafından derlenip yazıya geçirilen Şehname'de Afrasyab adıyla kahramanlıklarından söz edilen Turan hükümdarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oğuz Kağan
B) Şu
C) Atilla
D) Alp Er Tunga
E) Bilge Kağan

8. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarında görülen motiflerden biri değildir?
A) Aslan       B) Işık      C) Geyik      D) Ağaç      E) Baykuş

Eski Türk hükümdarlarından birinin çok güzel iki kızı vardı. O kadar güzeldiler ki hükümdar kızlarının tanrılarla evlenmeleri için yaratıldığına inanıyordu. Hükümdar kızlarını insanlardan uzak tutmak için ülkesinin kuzeyinde yüksek bir kule yaptırarak kızlarını bu kuleye bıraktı. Hükümdarın, kızlarıyla evlenmesi için yakarışlarla çağırdığı Tanrı, nihayet bir bozkurt şeklinde geldi ve kızlarla evlendi. Bu evlilikten doğan çocukların sesi bozkurt sesine benzerdi.
9. Parçada özeti verilen destan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaratılış
B) Şu
C) Türeyiş
D) Göç
E) Bozkurt

Dünya tarihinin bilinen en eski yazılı destanıdır. Destana adını veren ..., ilk Sümer yerleşkelerinden biri olan Uruk kentinin kralıdır. MÖ 2000'lerde yazıya geçirilen ve yaklaşık üç bin dize olduğu tahmin edilen destanın bugüne ulaşabilen kısmı üçte ikisinden biraz daha azdır. Destanda, kahramanın yaşam serüveni ve ölümsüzlüğe ulaşmak için verdiği mücadele anlatılır.

10. Parçada bahsedilen destan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Manas
B) Alp Er Tunga
C) Gılgamış
D) Beowulf
E) İgor

5. yüzyılda Avrupa'ya korku salan Batı-Hun Devleti'nin hükümdarı ... hayatı ve fetihleri etrafında söylenen destandır. Kaynaklarda varlığından haber verilen bu destandan geriye hükümdarın çadırı çevresinde söylenen coşkun kahramanlık türkülerine dair hatıralar kalmıştır. Bu ünlü hükümdarın sarayı, bir kısım savaşları ve aşk hayatı Almanların ... adlı destanında da işlenmiştir.
11. Parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırayla getirilmelidir?
A) Attila'nın — Nibelungen
B) Kayra Han'ın — Kaybolmuş Cennet
C) Battal Gazi'nin — Beowulf
D) Satuk Buğra Han'ın — La Cid
E) Oğuz Kağan'ın — Kalevala

12. Aşağıdakilerden hangisi doğal destan değildir?
A) Ramayana
B) İlahi Komedya
C) İlyada
D) Chanson de Roland
E) Şehname

Kaklar kamug kölerdi (Kuru yerler hep gülerdi)
Taglar başı ilerdi  (Dağ başları göründü)
Ajun tını yılırdı  (Dünyanın soluğu ılındı)
Tütü çeçek çerkeşür (Türlü çiçekler sıralandı)

13. Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 7'li hece ölçüsü ile yazılmıştır.
B) Kalınlık-İncelik Uyumuna uymayan sözcükler vardır.
C) Uyak şeması a,a,a,b şeklindedir.
D) Nazım birimi dörtlüktür.
E) İlkbaharın gelişi ile doğanın canlanışı işlenmiştir.

Saka Türklerine ait destandır. Destana adını veren ..., MÖ 4.yüzyılda yaşadığı düşünülen bir Türk hakanıdır. Destanda Makedonyalı İskender'in İran üzerinden Asya'ya doğru yürürken yaptığı savaşları ve bu savaşların Türklerle ilgili bölümleri anlatılmaktadır. 11.yüzyılda Araplara Türkçe öğretmek maksadıyla yazılan ... destanın kısa bir özeti bulunmaktadır.
14. Parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırayla getirilmelidir?
A) Alp Er Tunga — Kutadgu Bilig'de
B) Bilge Kağan — Kamus-u Türki'de
C) Şu — Divan-ı Lugat-it Türk'te
D) Oğuz Kağan — Kutadgu Bilig'de
E) Attila — Divan-ı Lugat-it Türk'te

15. Göktürklere ait destanlar hangi şıkta birlikte verilmiştir?
A) Göç, Türeyiş
B) Oğuz Kağan, Attila
C) Şu, Alp Er Tunga
D) Bozkurt, Ergenekon
E) Yaradılış, Manas

16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Doğal destanlar, bir milletin yaşamını derinden etkileyen olaylar sonunda halk arasında kendiliğinden oluşan eserlerdir.
B) Doğal destanlar genel olarak üç safhadan oluşur: doğuş, yayılma, derlenip yazıya geçirilme.
C) Yapma destanlardaki gerçeklik payı doğal destanlara göre daha sınırlıdır.
D) Yapma destanların söyleyeni belli iken doğal destanlar anonimdir.
E) Destanlar uzun manzum eserlerdir.

17. Koşuk, sagu, sav gibi sözlü dönem ürünleri üzerine bir çalışma yapacak olsanız aşağıdaki eserlerden hangisini kaynak olarak seçerdiniz?
A) Divan-ı Lugat-it Türk
B) Kutadgu Bilig
C) Atabetü'l Hakayık
D) Divan-ı Hikmet
E) Risaletü'n Nushiyye

18. Aşağıdaki cümlelerin hangisi İslamiyet öncesi Türk şiiri için söylenemez?
A) Şamanizm, Budizm ve Maniheizm gibi dinlerin etkisi görülür.
B) Yabancı dillerin etkisi yok denecek kadar azdır.
C) Dini törenlerini yöneten bilge ozanlara şaman, kam ya da baksı denir.
D) Ürünler müzik eşliğinde kopuz adı verilen sazla doğaçlama olarak dile getirilmiştir.
E) Nazım birimi genel olarak beyittir.

"Ben, Tanrı gibi gökte doğmuş Türk Bilge Kağan, bu çağda, tahtıma oturdum. Sözlerimi sonuna kadar dinle, iyi işit! Bütün küçük kardeşlerim, yeğenlerim, oğullarım! Bütün soyum, milletim! ... Doğuda gün doğusuna, batıda gün batısına, kuzeyde gece ortasına kadar olan yerler içinde yaşayan milletler hep bana bağlıdır. Bunca milleti, bunca ülkeyi düzene soktum. Oralarda artık kötülük yoktur, kargaşalık yoktur... Ey Türk Milleti! Tatlı sözlere, yumuşak armağanlara kandınız ve birçoklarınız öldü. Yine yanılırsan ve güneydeki Çogay Ormanına, Tögültün Ovasına gidip yerleşirsen, ey Türk milleti, öleceksin! "
19. Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisine örnek olabilir?
A) Söylev
B) Hatıra
C) Makale
D) Mensur Şiir
E) Söyleşi

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
20. Dörtlükteki "yırtarım dağları" sözüyle gönderme yapılan destan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türeyiş
B) Göç
C) Ergenekon
D) Oğuz Kağan
E) Bozkurt

👉 Bu testi pdf olarak indirebilirsiniz.

👉 İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Çıkmış Sorular

İlgili Sayfalar

Sözlü Dönem Ürünleri

Türk Destanlarındaki Motifler

Yazılı Dönem

Çıkmış Sorular (Konu)

Cevaplar

1.D  2.D  3.E  4.C  5.C  6.B  7.D  8.E  9.C  10.C  11.A  12.B  13.B  14.C  15.D 16.C  17.A  18.E  19.A  20.C