1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eylemsi (fiilimsi) yoktur?
A) Güzel şey sevmek
Yüzlerin avucumda
B) Duyuyorum sıcaklığını hala
Kapıyı açan ellerinin
C) Düşünüyorum da şimdi seni
Ayrıldığıma bin pişman
D) Bu bir yapraktır sevdalım
Rüzgarlar içinde giden
E) Şiirlerimin en güzeli
Dünya böyle değildi eskiden
Yüzlerin avucumda
B) Duyuyorum sıcaklığını hala
Kapıyı açan ellerinin
C) Düşünüyorum da şimdi seni
Ayrıldığıma bin pişman
D) Bu bir yapraktır sevdalım
Rüzgarlar içinde giden
E) Şiirlerimin en güzeli
Dünya böyle değildi eskiden
Çözümü
A'da — sevmek (isim-fiil)
B'de — açan (sıfat-fiil)
C'de — ayrıldığıma (sıfat-fiil)
D'de — giden (sıfat-fiil)
Cevap E
Bu çiçeği daha iyi tanımayı çabucak öğrendim. Küçük Prens'in gezegeninde her zaman çiçekler bulunuyordu. Çok yalın, taçyaprakları tek sıralı, hiç yer kaplamayan ve kimseyi rahatsız etmeyen çiçeklerdi bunlar. Bir sabah otların arasında görünüyorlar, akşam da sönüp gidiyorlardı. Ama bu çiçek, bir gün, nereden geldiği bilinmeyen bir tohumdan filizlenmiş.
2. Bu parçada kaç fiilimsi vardır?
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
Çözümü
Parçadaki fiilimsiler: tanımayı, kaplamayan, rahatsız etmeyen, sönüp, geldiği, bilinmeyen
Cevap B
Bazı eylem adları eylem anlamını kaybederek tümüyle ad olmuştur.
3. Aşağıdakilerden hangisinde bu açıklamaya uygun bir sözcük yoktur?
A) Bazen, gönül bu elmalardan yemek ister.
B) Elinde Bursa çakısı, boynunda kımızı yazma vardı.
C) Yarım dilim ekmek önümde, düşünüyorum alevden ülkeleri.
D) Gökyüzünde başıboş uçan iki uçurtma gibiyiz.
E) Elinde kazma Ferhat'ım ben dağlarda.
Çözümü
A'da — "yemek" sözcüğü eylemsi anlamını koruyor. Başka bir ifadeyle "yiyecek" anlamıyla kullanılmamış.
B'de yazma, C'de ekmek, D'de uçurtma, E'de kazma sözcükleri eylem anlamlarını kaybederek bir nesnenin adı olmuştur.
Cevap A
4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zarf-fiil (ulaç, bağ-fiil) kullanılmamıştır?
A) Sonra, sarsılıp ayrıldılar birbirlerinden
Ve Deli Erzurumlu ölürken kederinden
B) Vatana can vermekten
Gurur duymak için tekrar emir aldılar.
C) İçlenme, tabiattaki yekpare kederden,
Yas tutma, dağılmış diye kuşlarla çiçekler:
D) Her doğan günün bir dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış.
E) Bütün sevgileri atıp içimden,
Varlığımı yalnız ona verdim ben
Çözümü
A'da — sarsılıp, ölürken
B'de — Bu şıktaki iki eylemsi de isim-fiildir: vermekten, duymak. "Vermek" ayrılma durum eki alarak "vermekten" olmuş.
C'de — diye
D'de — gelince
E'de — atıp
Cevap B
gözlerin gözlerime değince
felaketim olurdu ağlardım
beni sevmiyordun bilirdim
bir sevdiğin vardı duyardım
çöp gibi bir oğlan ipince
hayırsızın biriydi fikrimce
ne vakit karşımda görsem
öldüreceğimden korkardım
felaketim olurdu ağlardım
5. Dizelerde kaç fiilimsi (eylemsi) vardır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
Çözümü
Dizelerdeki eylemsiler: değince, sevdiğin, öldüreceğimden
Cevap A
Eylemsiler, yan cümlecik kurup yüklemin herhangi bir ögesi olabilir.
6. Aşağıdakilerden hangisinde "yan cümlecik" nesne görevindedir?
A) Kitap okumak beni dinlendiriyor.
B) Söz sırası ona gelince ayağa kalktı.
C) Tuttuğu notları kimseyle paylaşmazdı.
D) Babası ölünce hemen satmış evi.
E) En sevdiği şeydi bana takılmak.
A) Kitap okumak beni dinlendiriyor.
B) Söz sırası ona gelince ayağa kalktı.
C) Tuttuğu notları kimseyle paylaşmazdı.
D) Babası ölünce hemen satmış evi.
E) En sevdiği şeydi bana takılmak.
Çözümü
A'da "kitap okumak" — özne (dinlendiren ne)
B'de "Söz sırası ona gelince" — zarf tümleci (ne zaman ayağa kalktı)
C'de "Tuttuğu notları" — nesne (neyi paylaşamazdı)
D'de "Babası ölünce" — zarf tümleci (ne zaman sattı)
E'de "bana takılmak" — özne (en sevdiği şey neydi)
Cevap C
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bağ-fiil (ulaç) kullanılmamıştır?
A) O, gülünce biz de gülerdik.
B) Adımı en başa yazınca korkmuştum.
C) O, konuşunca herkes dikkat kesilirdi.
D) Bu sevince ortak olmak lazım.
E) Babam arabayı satınca yaya kaldık.
Çözümü
A'da — gülünce
B'de — yazınca
C'de — konuşunca
D'de — "sevince" sözcüğü eylemsi değildir: sev-inç-e
E'de — satınca
Cevap D
8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla eylemsi (fiilimsi) kullanılmıştır?
A) Tüketme nefesimi maviş kızım
Bildiğin Türkçe kıt gelir masallarıma
B) Üzme beni yum gözlerini
Uyutacak ninnilerim yok
C) Bunlar size gelmez
Uykusunu kaçırır çocukların
D) Biliriz de güzel laf etmesini
Çekiniriz konuşmaktan
E) Sökülecek, Has Bahçe'nin çitleri
Ağlayan nar gülecek
Çözümü
A'da — bildiğin
B'de — uyutacak
C'de — eylemsi yok.
D'de — laf etmesini, konuşmaktan
E'de — ağlayan
Cevap D
9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim tamlamasının tamlayanı isim-fiildir?
A) Sizi yoklama defterinden öğrenmedim
Benim haylaz çocuklarım
B) Sınıfın en devamsızını
Bir sinema dönüşü tanıdım
C) Koltuğunda satılmamış gazeteler
Dumanlı bir salonda
D) Kendime göre karşılarken akşamı
Nane şekeri uzattı en tembeliniz
E) Götürmek istedi küfesinde elimdeki ıspanak demetini
En dalgını sınıfın
Çözümü
A'da — "yoklama defteri" bir belirtisiz isim tamlaması ve tamlayanı isim-fiildir.
B'de isim tamlamasının tamlananı isim-fiildir: sinema dönüşü
Cevap A
10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "adlaşmış sıfat-fiil" kullanılmıştır?
A) Bir şey var aramızda
Onu buldukça kaybediyoruz isteyerek
B) Ey gece, nereden yol bulacağız,
Ey yaralı göğsüme düşen yelken,
C) Kapılar demir sürgülü çifte kilitli
Kapalı özgürlüğe giden yollar
D) Yüzüne bakmayanlar sağlığında
Bir selamla ödediler bütün borçlarını
E) Parmaklığa dayamış başını Nafiz
Bekliyor karısını orta koğuşta
Çözümü
D'de "yüzüme bakmayanlar..." ifadesindeki "bakmayanlar" adlaşmış sıfat-fiildir. Sıfat-fiilin önündeki isim düşmüş, ismin alacağı eki de sıfat-fiil almıştır: "yüzüme bakmayan kişiler"
Cevap D
I. Denizlere açıldı içimizden biri
II. Niçin gittiğini söylemeden.
III. Doyulmamış arzularla doluydu yelkenleri.
IV. Yıpranmış kelimelerin verdiği güvenden,
V. Bulacak sanıyordu yenilikleri.
11. Numaralanmış dizelerin hangisinde farklı türdeki eylemsiler birlikte kullanılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
I'de eylemsi yok.
II'de — "gittiğini" (sıfat-fiil), "söylemeden" (zarf-fiil)
III'de — "doyulmamış" (sıfat-fiil)
IV'de — "yıpranmış" ve "verdiği" (sıfat-fiil)
V'de eylemsi yok.
Cevap B
Evde (I) tartışılanları geride (II) bırakarak bir an önce (III) uzaklaşmak istiyordu oradan. Bu intikam oyunları, (IV) cezalandırmalar, şiddet eylemleri yanlış (V) geçmişlerinin bir parçasıydı.
12. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi eylemsi (fiilimsi) değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
tartışılanları — sıfat-fiil
bırakarak — zarf-fiil
uzaklaşmak — isim-fiil
cezalandırmalar — isim-fiil
"geçmişlerinin" sözcüğü "mazilerinin" anlamında olduğu için eylemsi değildir.
Cevap E
13. Aşağıdakilerin hangisinde ulaç (zarf-fiil) ötekilerden farklı bir sorunun yanıtıdır?
A) Ödevini özen göstermeden hazırlamış.
B) Her şeyi satıp Aydın'da bir köye taşındı.
C) Yüzüme bakarak konuş, dedi.
D) Gün ağarırken kafile yola çıktı.
E) Güle oynaya adliyeye gittiler.
Çözümü
A'da — Nasıl hazırlamış?
Cevap D
8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla eylemsi (fiilimsi) kullanılmıştır?
A) Tüketme nefesimi maviş kızım
Bildiğin Türkçe kıt gelir masallarıma
B) Üzme beni yum gözlerini
Uyutacak ninnilerim yok
C) Bunlar size gelmez
Uykusunu kaçırır çocukların
D) Biliriz de güzel laf etmesini
Çekiniriz konuşmaktan
E) Sökülecek, Has Bahçe'nin çitleri
Ağlayan nar gülecek
Çözümü
A'da — bildiğin
B'de — uyutacak
C'de — eylemsi yok.
D'de — laf etmesini, konuşmaktan
E'de — ağlayan
Cevap D
9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim tamlamasının tamlayanı isim-fiildir?
A) Sizi yoklama defterinden öğrenmedim
Benim haylaz çocuklarım
B) Sınıfın en devamsızını
Bir sinema dönüşü tanıdım
C) Koltuğunda satılmamış gazeteler
Dumanlı bir salonda
D) Kendime göre karşılarken akşamı
Nane şekeri uzattı en tembeliniz
E) Götürmek istedi küfesinde elimdeki ıspanak demetini
En dalgını sınıfın
Çözümü
A'da — "yoklama defteri" bir belirtisiz isim tamlaması ve tamlayanı isim-fiildir.
B'de isim tamlamasının tamlananı isim-fiildir: sinema dönüşü
Cevap A
10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "adlaşmış sıfat-fiil" kullanılmıştır?
A) Bir şey var aramızda
Onu buldukça kaybediyoruz isteyerek
B) Ey gece, nereden yol bulacağız,
Ey yaralı göğsüme düşen yelken,
C) Kapılar demir sürgülü çifte kilitli
Kapalı özgürlüğe giden yollar
D) Yüzüne bakmayanlar sağlığında
Bir selamla ödediler bütün borçlarını
E) Parmaklığa dayamış başını Nafiz
Bekliyor karısını orta koğuşta
Çözümü
D'de "yüzüme bakmayanlar..." ifadesindeki "bakmayanlar" adlaşmış sıfat-fiildir. Sıfat-fiilin önündeki isim düşmüş, ismin alacağı eki de sıfat-fiil almıştır: "yüzüme bakmayan kişiler"
Cevap D
I. Denizlere açıldı içimizden biri
II. Niçin gittiğini söylemeden.
III. Doyulmamış arzularla doluydu yelkenleri.
IV. Yıpranmış kelimelerin verdiği güvenden,
V. Bulacak sanıyordu yenilikleri.
11. Numaralanmış dizelerin hangisinde farklı türdeki eylemsiler birlikte kullanılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
I'de eylemsi yok.
II'de — "gittiğini" (sıfat-fiil), "söylemeden" (zarf-fiil)
III'de — "doyulmamış" (sıfat-fiil)
IV'de — "yıpranmış" ve "verdiği" (sıfat-fiil)
V'de eylemsi yok.
Cevap B
Evde (I) tartışılanları geride (II) bırakarak bir an önce (III) uzaklaşmak istiyordu oradan. Bu intikam oyunları, (IV) cezalandırmalar, şiddet eylemleri yanlış (V) geçmişlerinin bir parçasıydı.
12. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi eylemsi (fiilimsi) değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
tartışılanları — sıfat-fiil
bırakarak — zarf-fiil
uzaklaşmak — isim-fiil
cezalandırmalar — isim-fiil
"geçmişlerinin" sözcüğü "mazilerinin" anlamında olduğu için eylemsi değildir.
Cevap E
13. Aşağıdakilerin hangisinde ulaç (zarf-fiil) ötekilerden farklı bir sorunun yanıtıdır?
A) Ödevini özen göstermeden hazırlamış.
B) Her şeyi satıp Aydın'da bir köye taşındı.
C) Yüzüme bakarak konuş, dedi.
D) Gün ağarırken kafile yola çıktı.
E) Güle oynaya adliyeye gittiler.
Çözümü
A'da — Nasıl hazırlamış?
Cevap: özen göstermeden
B'de — Nasıl taşındı?
B'de — Nasıl taşındı?
Cevap: her şeyi satıp
C'de — Nasıl konuş?
C'de — Nasıl konuş?
Cevap: yüzüme bakarak
D'de — Ne zaman yola çıktı?
D'de — Ne zaman yola çıktı?
Cevap: gün ağarırken
E'de — Nasıl gittiler?
E'de — Nasıl gittiler?
Cevap: güle oynaya
Cevap D
Buralarda değişen sadece sokaklar, sokaklardaki insanlar ve konuşulanlar değildi. Evde yeni hallerini hiç görmediğim, ama çoktan eskimeye yüz tutmuş koltuklara, masalara, büfelere baktığımı gören annem beni eski odama götürüp "Bak senin eşyaların buradakiler, dönünce her şeyi yabancılama diye hepsini buraya yerleştirdim." diyordu. Ağabeyimle eski bir fotoğrafı çıkarıp yerine çerçeveye yerleştirdiğimiz Beatles resmi bile duruyordu duvardaki yerinde, sararmıştı ama annemle birlikte beklemişti.
14. Parçada kaç eylemsi (fiilimsi) vardır?
A) 13 B) 12 C) 11 D) 10 E) 9
Çözümü
Parçadaki eylemsiler: değişen, konuşulanlar, görmediğim, eskimeye, yüz tutmuş, baktığımı, gören, götürüp, dönünce, diye, çıkarıp, yerleştirdiğimiz.
Cevap B
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eylemsi (fiilimsi) kullanılmıştır?
A) Bulutlar ufukta beyaz bir yumak,
Ağaçlar bir derin hülyaya varmış
B) Sen gel uzan yanıma, kokunu kokuma
Karıştır, ellerini ellerime bırak
C) Bunca zaman kimi beklemiş penceresinde
Sırtında hep o eski basma entari
D) Kapımı birkaç gün için açık tut
Eşyam bakakalsın diye arkamdan
E) Güvercin bakışlı sessizlik bile
Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle
Çözümü
Şıklarda yan cümlecik kurma görevini kaybederek bir varlığın ismi haline gelen sözcükler kullanılmış: A'da yumak ve C'de basma.
D'de — "diye" zarf-fiildir.
Cevap D
Cevap D
Buralarda değişen sadece sokaklar, sokaklardaki insanlar ve konuşulanlar değildi. Evde yeni hallerini hiç görmediğim, ama çoktan eskimeye yüz tutmuş koltuklara, masalara, büfelere baktığımı gören annem beni eski odama götürüp "Bak senin eşyaların buradakiler, dönünce her şeyi yabancılama diye hepsini buraya yerleştirdim." diyordu. Ağabeyimle eski bir fotoğrafı çıkarıp yerine çerçeveye yerleştirdiğimiz Beatles resmi bile duruyordu duvardaki yerinde, sararmıştı ama annemle birlikte beklemişti.
14. Parçada kaç eylemsi (fiilimsi) vardır?
A) 13 B) 12 C) 11 D) 10 E) 9
Çözümü
Parçadaki eylemsiler: değişen, konuşulanlar, görmediğim, eskimeye, yüz tutmuş, baktığımı, gören, götürüp, dönünce, diye, çıkarıp, yerleştirdiğimiz.
Cevap B
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eylemsi (fiilimsi) kullanılmıştır?
A) Bulutlar ufukta beyaz bir yumak,
Ağaçlar bir derin hülyaya varmış
B) Sen gel uzan yanıma, kokunu kokuma
Karıştır, ellerini ellerime bırak
C) Bunca zaman kimi beklemiş penceresinde
Sırtında hep o eski basma entari
D) Kapımı birkaç gün için açık tut
Eşyam bakakalsın diye arkamdan
E) Güvercin bakışlı sessizlik bile
Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle
Çözümü
Şıklarda yan cümlecik kurma görevini kaybederek bir varlığın ismi haline gelen sözcükler kullanılmış: A'da yumak ve C'de basma.
D'de — "diye" zarf-fiildir.
Cevap D
Koridordaki (I) karşılaşmadan sonra görüşmemiştik. Sakin (II) olmaya çalışıyordum, zaten başka çarem de yoktu. Omzunda asılı (III) duran tüfeğin karanlık ucu bana bakıyordu. O an hepimize karşı öldürücü bir nefretle dolu (IV) olduğunu sezdim. Elimdeki kağıda göz ucuyla (V) bakıp pencereye doğru yürüdü.
16. Parçadaki numaralanmış eylemsiler türlerine göre eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
16. Parçadaki numaralanmış eylemsiler türlerine göre eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
Sorudaki kritik sözcük "karşılaşmadan"dır. Cümle dikkatli okunursa sözcüğün zarf-fiil değil isim-fiil olduğu açıktır: karşılaş-ma-dan sonra...
I ve II — isim-fiil
III ve IV — sıfat-fiil
V ise zarf-fiildir.
Cevap E
teşekürler çok güzel sorular vardı
YanıtlaSil