Geleneksel Türk Tiyatrosu Konu Testi 1

1. Aşağıdakilerden hangisi orta oyunu için söylenemez?
A) Yazılı metne dayanmaz.
B) Oyunlarda şarkı, dans ve müziğe yer verilir.
C) Oyun kişileri karakter değil tiptir.
D) Üç birlik kuralına uyulur.
E) Oyunlar göstermeci bir anlayışla sahnelenir.

Gösterisine sopasını yere üç defa vurduktan sonra Hak dostum Hak diyerek başlar. Kişi ve yer adları yüzünden kimse üzerine alınmasın diye "İsim isme, kisip kisbe, semt semte benzer, geçmiş zaman söylenir, yalan gerçek vakit geçer." şeklinde bir ifade kullanarak kimseyi gücendirmemeye çalışır.
2. Parçada sözü edilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pişekâr
B) Kavuklu
C) Kavuklu arkası
D) Hacivat
E) Meddah

Orta oyununda oyunu başlatan, yürüten ve bitiren odur. Bir tür yönetmen işlevi üstlenir. Elindeki iki dilimli tahtadan şakşağı (pastav) adam dövmek, kapı açmak gibi durumlar için kullanır.
3. Parçada sözü edilen tip aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kavuklu
B) Pişekâr
C) Kavuklu arkası
D) Çelebi
E) Meddah

—: Sen beni beğenmedin mi ulan?
Karagöz: Bir karış boyun var, senin neni beğeneyim?
—: Bana adla sanla "Altıkulaç" derler.
Karagöz: Beş buçuğu iftira, yarım kulaç bile yoksun.
4. Gölge oyunundan alınan bu diyalogda Karagöz ile konuşan tip aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hacivat
B) Çelebi
C) Beberuhi
D) Matiz
E) Tuzsuz Deli Bekir

5. Aşağıdakilerden hangisi orta oyununda ve Karagöz'de asıl oyunun oynandığı bölümdür?
A) Muhavere
B) Mukaddime
C) Fasıl
D) Hatime
E) Girizgâh

Gölge oyununda oyunun hemen başında perdeye yansıtılan görüntüdür. Bu görüntü; dalyan, saksıda limon ağacı ya da vakvak ağacı olabilir. Amaç henüz oyunu seyretmeye hazırlanmamış seyirciyi oyunun gerçeğine hazırlamak, onu oyunun yanılsama havasına sokmak ve merak uyandırmaktır. Görüntü perdeden kamıştan bir düdüğün cırtlak sesiyle kaldırılır.
6. Parçada sözü edilen görüntünün adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Işkırlak
B) Göstermelik
C) Kukla
D) Nareke
E) Şakşak

—, içyapı unsurlarındaki (tipler, konu, oyun tekniği vb.) benzerlikleri nedeniyle gölge oyununun sahneye inmiş şekli olarak tanımlanmıştır.
7. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Meddahlık
B) Karagöz
C) Köy seyirlik oyunu
D) Orta oyunu
E) Tuluat

Orta oyunu — denilen seyirciyle çevrili, daire biçiminde, üstü açık bir alanda oynanırdı. Alanın hemen dışında giysilerin bulunduğu — ile alan arasında da giriş-çıkış için kullanılan bir aralık bulunurdu. Alanda çalgıcılar için bir köşe ve dekor yerine kullanılan iki kafes paravan bulunurdu. Bu kafes paravanalardan daha küçük ve çift kanatlı olana —; daha büyük ve iki, üç hatta bazen dört kanatlı olanına — denilirdi.
8. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Yeni dünya
B) Sandık odası
C) Dükkan
D) Palanga
E) Küşteri meydanı

9. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen tiple ilgili değildir?
A) Mirasyedi, kibar aile çocuğudur; İstanbul ağzıyla konuşur. (Çelebi)
B) Kısa boyludur, Pişbop olarak da bilinir. (Tiryaki)
C) Sarhoştur ve her an sızması beklenir, söylenen sözleri güç anlar. (Matiz)
D) Oyunlardaki bütün kadınlara verilen ortak isimdir. (Zenne)
E) Sarhoş, gazaplı, korku saçan kabadayı tipidir. (Tuzsuz Deli Bekir)

Kol oyunu ya da meydan-ı sühan olarak da bilinen bu oyun, dört bir yanı çepeçevre seyircilerle çevrilmiş bir meydanda herhangi yazılı bir metne bağlı kalınmadan oynanmaktadır.
10. Parçada sözü edilen seyirlik oyun aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gölge oyunu
B) Kukla oyunu
C) Meddahlık
D) Orta oyunu
E) Karagöz

Orta oyunun en ustalık gerektiren bölümüdür. İki evreden oluşur. Kavuklu ile Pişekar'ın tanıdık çıkmasını konu alan ve sözlerin ters anlaşılmasının gülünç öge olarak kullanıldığı ilk evreye "arzbâr" denir. İkinci evre ise tekerlemedir. Tekerlemede Kavuklu, Pişekar'a sanki başından geçmiş gibi olmayacak bir olay anlatır. Ancak sonunda bu olayın bir düş olduğu anlaşılır. Karagöz'de olduğu gibi bu bölümün asıl konusuyla bir ilgisi yoktur.
11. Parçada sözü edilen bölüm aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mukaddime
B) Muhavere
C) Fasıl
D) Hitam
E) Girizgah

Kaynaklarda — için gölge oyununun kurucusu, Karagöz perdesinin mucidi, Karagöz’e tasavvufî anlamı yükleyen kişi gibi tanımlamalar yapılmıştır.
12. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Şeyh Küşteri
B) Hayalî Küçük Ali
C) Pişekâr
D) Dede Korkut
E) Ahmet Yesevi

—, Tanzimat sonrasında geleneksel tiyatro ile Batılı anlamdaki tiyatronun kaynaşmasından oluşan bir türdür.
13. Yukarıda bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Modern tiyatro
B) Fars
C) Vodvil
D) Tuluat
E) Kabare

14. Aşağıdakilerden hangisi gölge oyunu için yanlış bir bilgi içermektedir?
A) Müzikli bir oyundur.
B) Oyununu oynatan kişilere "hayalî" denir.
C) Oyunun asıl güldürücü unsuru Hacivat'tır.
D) Kimi oyunlarda olağanüstü kişi ve yaratıklara yer verilir.
E) Yazılı metne dayanmaz.

Avrupai bir giyim tarzı vardır. Redingot, setre pantolon, yelek, boyunbağı, ekose pelerinli paltosu ve fesi vardır. Elinde genelde çiçek, çiçek demeti, nar, yelpaze, baston ya da şemsiye tutar. Sözde iyi yetişmiş aile çocuğudur, kibardır ama bir o kadar da züppedir.
15. Parçada sözü edilen tip aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çelebi
B) Pişekâr
C) Beberuhi
D) Frenk
E) Hımhım

Geleneksel Türk tiyatrosunda oyundaki tiplerden birinin diğerine nükte yapabileceği bir söz söylemesi anlamında kullanılan bir terimdir. Orta oyununda Pişekâr'ın, gölge oyununda ise Hacivat'ın yaptığı gibi "dişi konuşan" diyebileceğimiz kişi, karşısındakine nükte yapmak fırsatını vermek için söyleşmeyi açar. Buna tuluat tiyatrosunun ağzında — denir.
16. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Sufle vermek
B) Replik almak
C) Pas atmak
D) Ses vermek
E) Anahtar vermek

—; okumamış, halk diliyle konuşan, eğitimli kişilerin Arapça-Farsça kelime ve kurallarla dolu olan sözlerini anlamayan, anlamını bilmediği ya da bilmezden geldiği yabancı kelimelere ters anlamlar yükleyen birisidir.
17. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Karagöz
B) Hacivat
C) Çelebi
D) Tiryaki
E) Tatlı Su Frengi

18. Aşağıdaki geleneksel Türk tiyatrosu türlerinden hangisi Batılı tiyatroya daha yakındır?
A) Meddahlık
B) Köy seyirlik oyunu
C) Gölge oyunu
D) Kukla oyunu
E) Orta oyunu

Hacivat: Ey Karagöz, geçmiş ola!
Karagöz: (Vurur.) Sinsileni sansar boğa!
Hacivat: Şükür sağlığa!
Karagöz: Hak bereket versin Kâğıthane’de biten sazlığa! (Vurur.)
Hacivat: Elin ayağın kırılsın!
Karagöz: Çıkıkçıya sardırır gene vururum. (Vurur.)
Hacivat: Yıktın perdeyi, eyledin vîrân! Varayım sahibine haber vereyim hemân! (Gider.)
Karagöz: Her ne kadar sürç-i lisân ettikse affola!
19. İçerik özellikleri dikkate alındığında bu parça, Karagöz'ün hangi bölümünden alınmış olabilir?
A) Muhavere
B) Mukaddime
C) Fasıl
D) Bitiş
E) Giriş

Taklit ve hikâye anlatım tekniklerini başarı ile birleştiren dramatik bir anlatım sanatıdır. 20. yüzyılda özellikle Münir Özkul, Erol Günaydın, Gazanfer Özcan, Tekin Akmansoy gibi usta isimlerle yaşatılmaya çalışılan bu sanat, geleneksel Türk seyirlik oyunlarının en önemli kollarından biridir.
20. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen seyirlik oyun için söylenemez?
A) Tek kişilik bir gösteridir.
B) Dekor bir paravan ve sandalyeden ibarettir.
C) Kökleri İslamiyet öncesine kadar dayanmaktadır.
D) Aksesuar olarak sadece değnek ve mendil kullanılmıştır.
E) Anlatımda müzik, dans ve şarkıya da yer verilir.

👉 Bu testi pdf olarak indirebilirsiniz.

👉 Geleneksel Türk Tiyatrosu Konu Testi 2

İlgili Sayfalar

👉 Geleneksel Türk Tiyatrosu Konu Anlatımı

👉 Konularına Göre Çıkmış Sorular

👉 TYT - AYT Konu Testleri

Cevaplar

1.D  2.E  3.B  4.C  5.C  6.B  7.D  8.E  9.B  10.D  11.B  12.A  13.D  14.C  15.A  16.E  17.A  18.E  19.D  20.B