Metinlerin Sınıflandırılması

Metinler anlatım türlerine, kullanılan dilin işlevine, yazılış amaçlarına, gerçeklikle ilişkilerine göre öğretici ve sanatsal metinler olmak üzere iki ana gruba ayrılır:

Öğretici Metinler

• Bilgi ve haber vermek, tanıtmak, uyarmak, düşündürmek, kanıları değiştirmek, yönlendirmek gibi amaçlarla yazılır. 
• Konuyla ilgili duygu ve düşünceler açık, yalın, akıcı ve duru bir dille yazılır.
• Dil, daha çok göndergesel işlevde kullanılır. 
• Söz sanatlarına, sözcüklerin mecaz ve soyut anlamlarına pek yer verilmez. 
• Verilen bilgiler; tanım, örnek, sayısal veri, alıntı ve karşılaştırmalar ile pekiştirilir. 
• Daha çok ders kitaplarında, ansiklopedilerde, gazete çevresinde gelişen metinlerde kullanılır. 
• Öğretici metinlerde gereksiz söz tekrarlarına; ses akışını bozan, söylenmesi güç sözcüklere yer verilmez.

Öğretici Metin Türleri

• Tarihî Metinler
• Felsefi Metinler
• Bilimsel Metinler
• Gazete Çevresinde Gelişen Metinler (makale, deneme, sohbet, fıkra, eleştiri, mülakat, röportaj, haber yazıları)
• Kişisel Hayatı Konu Alan Metinler (portre, anı, günlük, gezi yazısı, biyografi / otobiyografi, mektup) öğretici metinlerdir.

Sanatsal Metinler 

• Öğretmek ya da bilgi vermek amacıyla yazılmaz. 
• Amaç okuyucuya edebî zevk vermek, güzellik yaratmaktır. 
• Üslup kaygısı vardır. 
• Dil daha çok sanatsal ya da coşku ve heyecana bağlı işlevinde kullanılır. 
• Çok anlamlıdır. Çağrışım ve duygu değeri yüksek olduğu için okuyanların farklı anlamlar çıkarmasına elverişlidir. 
• Söz sanatlarına, sözcüklerin mecaz ve soyut anlamlarına sıkça yer verilir. 
• Gerçeğin kendisi değil kurgulanmış biçimi anlatılır (kurgusal gerçeklik).

Sanatsal (Edebi) Metin Türleri

• Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Metinler (şiir)
• Anlatmaya Bağlı Metinler (masal, fabl, destan, hikâye, roman)
• Göstermeye Bağlı Metinler (tiyatro) sanat metinleridir.

İlgili Sayfalar

• Öğretici Metinler Çıkmış Sorular

• Öğretici Metinler Konu Testi