Mehmet Çınarlı (1925-1999)

Mehmet Çınarlı

• Şair, yazar, bürokrat.
• 1925'te Ermenek'te doğdu.
• 1948'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun oldu.
• 1950'de birkaç arkadaşıyla Hisar dergisini kurdu.
• İlk şiir kitabı olan "Güneş Rengi Kadehlerle" 1958'de yayımlandı.
• Maliye Bakanlığında çalıştı; 1967'de Sayıştay, 1981'de Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçildi.
• 17 Ağustos 1999'da Ankara’da öldü.

Sanat Anlayışı

• Hisar dergisinin kurucusu ve başyazarıdır.
• Hisar, edebiyatımıza millî bir kimlik kazandırmak isteyen şairlerin çıkardığı fikir ve sanat dergisidir. Bu dergide eser veren sanatçılar "Hisarcılar" olarak anılmıştır.
• Yetişmesinde Türkçü fikir ve sanat dergisi olan Çınaraltı önemli bir yere sahiptir.
• İlk şiirleri Yedigün, Yarımay ve Çınaraltı dergilerinde yayımlandı.
• Millî-manevi değerlere önem veren bir sanatçıdır.
• Lirik bir şairdir.
• Özlem, aşk, toplum ve çocuk şiirlerinde öne çıkan temalardır.
• Açık ve anlaşılır bir üsluba sahiptir.
• Dildeki tasfiye hareketine karşı çıkmıştır. Ona göre dilimize yerleşmiş ve herkes tarafından anlaşılır olan sözcükleri Türkçeleştirmeye çalışmak yanlıştır. Başka bir ifadeyle "öztürkçe" hareketine karşı, yaşayan Türkçeyi savunmuştur.
• Aruz ölçüsünü taklide düşmeden başarıyla kullandı.
• Hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri de vardır.

Eserleri

• Şiir: Güneş Rengi Kadehlerle, Gerçek Hayali Aştı, Bir Yeni Dünya Kurmuşum, Zaman Perdesi (Seçmeler), Güzelliklere Doymam
• Deneme: Halkımız ve Sanatımız, Söylemek Yaraşır, Aynı Yolda, Mısralarda Gezinti
• Anı: Sanatçı Dostlarım, Hatıraların Işığında, Altmış Yılın Hikâyesi

Şiirlerinden

Asmalar Altında Doğdum

Asmalar altında doğdum, ceviz dalında büyüdüm;
Tekerlek izi görmemiş dağ yollarında yürüdüm.

Sincaplar cebimde uyur, kuşlar omzuma konardı;
Uçsuz bucaksız bağlarda soğuk sular çağıldardı.

Alışamadım bu şehrin çiçeksiz ilkbaharına;
Sığmıyor başıboş gönlüm şu beton yığınlarına.

Tatlı kuş sesleri değil sabahları uyandıran;
Motor gürültüleridir beynimde çınlayıp duran.

Kara dumanlar içinde kaybolmuş gibidir herkes;
Zehir teneffüs ederek ölmekteyim nefes nefes

Çocuklar

Beni hep esir ettiniz minicik ellerinizle;
Ne kaçmak elimden geldi ne de karşı koyabildim.
Verecek cevabım varken en büyük hȃkime bile,
Sizin saf bakışlarınız önünde dilsiz kesildim.

Savaş alıp götürdüğü, deprem yok ettiği zaman
O çaresiz halinizdir beni en fazla ağlatan.
Yünler, pamuklar içinde üşüdüm çıplaklığınızdan;
Sizi doymamış görünce yenilmez oldu ekmeğim

Onlar

Sustuk sabırla, her şeyi söylettiler bize
Sevdikçe, nefret etmeyi öğrettiler bize

Bir silkinişte ülkeye peygamber oldular,
Çektik, bütün günahları yüklettiler bize

Binbir düzenle saygıyı, imanı öldürüp
İnkarı, kini, şüpheyi devrettiler bize

Kaynarken ortalıkta cehennem kazanları,
Cennet, barış masalları dinlettiler bize

Bizsiz ayakta durmaya yetmezdi güçleri,
Her gün bizimle güçlenerek yettiler bize

İlgili Sayfa

• Hisarcılar

Yararlanılan Kaynaklar

• Türk Edebiyatının Köklü Çınarı: Mehmet Çınarlı, Müzeyyen Peler
• TDV İslam Ansiklopedisi Mehmet Çınarlı Maddesi, Alim Kahraman