Samim Kocagöz (1916 - 1993)

Samim Kocagöz

• Roman ve hikâye yazarı.
• 1916 Aydın-Söke doğumlu olan yazar, bölgede tanınan bir çiftçi ailesindendir.
• İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı mezunudur (1942). 
• Lozan Üniversitesinde bir süre Sanat Tarihi derslerini takip eden yazar, yurda dönerek çiftçilikle uğraştı.
• 1950'den sonra İzmir'e yerleşen Kocagöz, İzmir Devlet Konservatuvarında öğretmenlik yaptı.
• Samim Kocagöz, 5 Eylül 1993'te ölmüştür.

Edebi Kişiliği

• Eserlerini toplumcu gerçekçi bir anlayışla vermiştir. 
• Köy roman ve hikayesinin önemli isimlerinden biridir.
• Hikayelerinde köy ve kasabalarda (Söke yöresi) üretim, yerleşim ya da töreden kaynaklanan sorunları işledi.
• Romanlarında da benzer konuları işleyen yazar bu konuların yanında büyük şehirdeki orta sınıfı, Kurtuluş Savaşı'nı, çok partili hayata geçişi ve darbe dönemlerini de ele almıştır.
• Eserlerini yazarken genel olarak kendi yaşadıklarından ve gözlemlerinden yararlanmıştır. 
• Özellikle Kurtuluş Savaşı'nı ele aldığı Kalpaklılar romanıyla ünlüdür.

Roman Konuları

Kalpaklılar - Doludizgin

• Milli Mücadele'nin ilk örgütlenme evresinde geçen roman, 15 Mayıs 1919’da İzmir'in işgali ile başlar. Damat Ferit Paşa'ya bağlı Gerede ve Düzce ayaklanmalarına kadar süren romanın devamındaki olaylar ise Doludizgin adlı romanda ele alınır. Bu romanda, I. ve II. İnönü Savaşları ile Sakarya Savaşı sıra ile anlatılır. Roman 1922 Eylül ayında düşmandan temizlenmiş olan İzmir’de, Atatürk’ün halk ile buluşmasının anlatılması ile sonuçlanır. Bu iki romanda öne çıkan karakterler Yusuf ile Salih Efe'dir.

Bir Karış Toprak - Bir Çift Öküz

• Bir Karış Toprak'ta olaylar 1890'lı yıllarda geçmektedir. Koca Yörük Ali Ağa'yı ziyarete gelen Hacı Halil Paşa, Yörüklerin, Subaşı köyünden toprak alarak bu köye yerleşmelerini ister. Ali Ağa ise Yörüklerin göçebe olduklarını, işlerinin çiftçilik değil hayvancılık olduğunu söyleyerek teklifi reddeder. Ağa'nın yeğeni İbrahim, töreyi çiğneyerek toprak almaya razı olur, kandırdığı Yörükleri Subaşı köyüne götürür. Yörükler, ellerindeki altınları satıp toprak alırlar. Ancak Menderes taşkını ile toprakları su altında kalan Yörükler, umutsuzluğa düşerek alıştıkları düzene dönmek isterler.

• Bir Çift Öküz adlı eser bu romanın devamıdır. Yörüklerin elinden topraklarını alan İbrahim, bu devam romanında köy ağasını temsil eden kişidir. Benzer romanlarda olduğu gibi İbrahim Ağa da olumsuz özellikleriyle temsil edilir. 1955 yılında Demokrat Partinin ikinci iktidar döneminde geçmekte olan romanda siyasi kavgalar, parti çekişmeleri öne çıkar.

Onbinlerin Dönüşü

• Roman, İkinci Dünya Savaşı sürecinde Türkiye'deki öğrenci olaylarına ışık tutmaktadır. Yazarın kendi üniversite hayatının gözlemlerinden oluşan eser İstanbul'da geçer. Hukuk Fakültesinde okuyan Recep ve Halit siyasi görüşleri birbirine benzese de farklı karakterlerdir. Recep idealleri peşinde koşan, memleket uğruna mücadele veren bir gençtir. Halit ise bireysel mutluluğun ve tutulduğu aşkın peşinden gider. Ancak zamanla hatasını görerek amaçsız bir yaşamın getirdiği umutsuzluğa ve vicdan azabına göğüs germeye çalışacaktır.

Yılan Hikayesi

• Söke merkezli devir romanıdır. Eserde çok partili hayata geçiş denemelerinin, halkın bilinçsizliği nedeniyle nasıl bir travmaya dönüştüğü işlenir.

Nabi'nin Park Kahvesi

• 1948'deki ilk baskısı Bir Şehrin İki Kapısı adıyla basılmıştır. Şahıs kadrosu oldukça geniş olan eser, kasabadaki bir kahveyi merkeze alır. Roman; aydın-köylü, aydın-ağa, aydın-bürokrasi ve köylü-ağa, köylü-tabiat çatışmaları üzerine kuruludur. 

İzmir'in İçinde

• 27 Mayıs Darbesi'ne giden süreci, İzmir'i merkez alarak işleyen roman, Demokrat Partinin son yıllarında geçer. Emekli bir subayın oğlu Emre, İzmir’in meşhur iş adamlarından Hamdi Bey’in kızı Gülseren ile nişanlıdır. Hamdi Bey’in fabrikasında çalışmaya başlayan Emre, Gülseren’in amcası Hidayet Bey ile çatışmalar yaşar. Devir fırsatçıların devridir. Emre nişanlısının ailesini daha yakından tanıdıkça başka hesapların döndüğünü fark edecek ve toplumdaki bölünmüşlüğe yakından tanık olacaktır.

Tüm Eserleri

• Roman: Nabi'nin Park Kahvesi, Yılan Hikayesi, Onbinlerin Dönüşü, Kalpaklılar, Doludizgin, Bir Karış Toprak, Bir Çift Öküz, İzmir'in İçinde,Tartışma, Mor Ötesi, Eski Toprak

• Hikaye Kitapları: Telli Kavak, Sığınak, Sam Amca, Cihan Şoförü, Ahmet'in Kuzuları, Yolun Üstündeki Kaya, Yağmurdaki Kız, Alandaki Delikanlı, Zarkanat, Koca Tülü, Gecenin Soluğu, Simon Pepeta, Baskın

• Anı: Bu da Geçti Yahu

İlgili Sayfalar

• Toplumcu Gerçekçi Roman ve Hikaye


• Kalpaklılar (Özet)

• Milli Mücadele Dönemini Konu Alan Romanlar

Yararlanılan Kaynaklar

• 20.Yüzyıl Türk Edebiyatı, 1940 -1960 II, Mahir Ünlü - Ömer Özcan 
• Alternatif Tarih Yazımı ve Yöre Tarihçiliği Noktasında Samim Kocagöz Romanları, Dilek Çetindaş