Şeyyad Hamza (? - ?)

Yusuf ile Zeliha

• 14. yüzyıl divan şairi, mutasavvıf.
• Hayatı hakkında bilinenler sınırlıdır.
• Veba salgını üzerine yazdığı kasidesine göre 1348'te hayattadır.
• Veba salgınında ölen kızı Aslı Hatun'un Akşehir'deki mezarı nedeniyle bu civarlarda yaşadığı sanılmaktadır.
• Anadolu'yu köy köy dolaşarak halka tasavvufi şiirler söyleyen gezici dervişlerden biridir.
• Arapça ve Farsça bildiği, İslami ilimlere de vakıf olduğu şiirlerinden anlaşılmaktadır.

Sanat Anlayışı

• Anadolu sahası Türk edebiyatının ilk şairlerindendir.
• Şiirlerinin hemen hepsi dinî-tasavvufi içeriklidir.
• Hece ölçüsüyle yazdığı şiirler de vardır.
• Hz. Peygamber'e duyduğu sevgi ve dönemin idarecilerine karşı takındığı eleştirel tutum ve ölüm şiirlerinde dikkat çeken temalardır.
• Şairin naat türünde beş kasidesi vardır.
• Yusuf ile Zeliha adlı mesnevi en ünlü eseridir.

Eserleri: Yusuf ile Zeliha, Dasitan-ı Sultan Mahmut, Ahvâl-i Kıyâmet, Miraçname, Vefât-ı Hazret-i Muhammed aleyhi’s-selâm

Eserleri Hakkında

Dasitan-ı Sultan Mahmut

• 79 beyitlik küçük bir mesnevidir.
• Eser, Gazneli Mahmut ile bir derviş arasında geçen karşılıklı konuşmadır.
• Eserde dünyanın geçiciliğine vurgu yapılır.
• Şeyyâd Hamza, eserde kudretli bir hükümdar olan Gazneli Mahmut ile yoksul bir dervişi karşılaştırır. Eserde, dünya nimetlerine kanmayan derviş, ihtişam içinde yaşayan sultandan üstün tutulur.

Yusuf ile Zeliha (Destan-ı Yusuf)

• İslami edebiyatta pek çok kez işlenen hikayedir.
• Konu Kuran'da geçen Yusuf kıssasına dayanır.
• Mesnevi nazım şekliyle yazılan eser 1529 beyittir.
• Eser, dil bakımından Eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini gösterir.
• Anadolu sahasında bu konuda yazılan ilk mesnevidir. 

Yusuf ile Zeliha'dan... (Günümüz Türkçesiyle)

Vardı Kenan’da bir ulu kişi
Adı Yakup kendi peygamber kişi

Yusuf adlı vardı bir oğlu onun
Şimdi işit bu sözü varsa canın

Yedi yaşında idi Yusuf Nebi
Suratı güzel yok idi onun gibi

Bir gece yatarken o düş görür
Ertesi gün onu Yakup'a sorar

Der ey baba yatardım bu gece
Bir garip düş gördüm işit nece

Söyleyiver tabirini onun bana
Söyleyeyim o gördüğüm düşü sana

Gördüm ay ve güneş on bir yıldız
Secde kılarlar hepsi bana düz

Döndü Yakup söyledi dedi canım
Sakla düşünü sözümü işit benim

Olmaya ki söyleyesin başkasına
Düşünü işitip kızmasın sana

Ya oğul hoştur senin bu düşün
Saltanatla geçecek ömrün yaşın

Hak seni sultan kılacak herkese
On bir kardeşin duracak hizmetine

İlgili Sayfa

• Yusuf ile Zeliha Özet


• 13. ve 14. Yüzyıl Divan Şairleri Özet

Yararlanılan Kaynaklar

• Dâsitân-ı Sultân Mahmûd Mesnevisi’nde Fiiller Osman YILDIZ
• Yusuf ile Zeliha, Hazırlayan İbrahim Taş
• TDV İslam Ansiklopedisi Şeyyad Hamza Maddesi, Orhan Kemal Tavukçu