Yusuf Has Hacip

Yusuf Has Hacip
(1000 Kırgızistan somu üzerindeki
temsili portresi)

• İslami dönem Türk edebiyatının ilk eseri olarak kabul edilen Kutadgu Bilig'in müellifi, şair, devlet adamı.
• İslami Türk edebiyatının (eseri bilinen) ilk şairidir.
• Bilinen tek eseri hem nasihatname (pendname) hem de bir siyasetname olan Kutadgu Bilig'dir.
• Balasagunlu Yusuf olarak da bilinmektedir.
• 11. yüzyılda Karahanlı Devleti zamanında yaşamıştır.
• Hakkında bilinenler, Kutadgu Bilig'e sonradan eklenen biri mensur biri manzum iki mukaddime (ön söz) ile eserin kimi beyitlerinde geçen bazı bilgilerden ibarettir.

• Buna göre şair, Balasagun (Kuz-Ordu) doğumludur. Karahanlı Devleti'nin kültür merkezlerinden biri olan Balasagun, bugün Kırgız Cumhuriyeti'nin Tokmok şehri sınırları içinde yer alan bir antik kenttir.
• Eserindeki bazı beyitlerden hareketle Yusuf Has Hacip'in 1017-1019 yılları arasında doğduğu tahmin edilmektedir.
• Yine Kutadgu Bilig'den yola çıkarak şairin soylu bir aileden geldiğini, iyi bir eğitim aldığını ve Türkçe konusunda yetkin olduğunu söylemek mümkündür.
• Şair, Balasagun'da yazmaya başladığı eserini on sekiz ay çalışarak Kaşgar'da tamamlamıştır.
• Mesnevi nazım şekli ile yazılan Kutadgu Bilig, 1070 yılında Karahanlı hükümdarlarından Tabgaç Buğra Han’a sunulmuştur. Eseri takdirle karşılayan hükümdar, şaire mükafat olarak Has Haciplik (başmabeyinci) rütbesi vermiştir.
• 1077'de öldüğü tahmin edilen Yusuf Has Hacip'in mezar yeri belli değildir. 

İlgili Sayfalar

👉 Kutadgu Bilig

👉 İlk İslami Eserler Özet

👉 İlk İslami Eserler Çıkmış Sorular

Yararlanılan Kaynaklar

• Türk Edebiyatının Oluşumunda Öne Çıkan Kişiler ve Eserleri, Cüneyt Akar
• Resimli Türk Edebiyatı Tarihi 1, Nihat Sami Banarlı
• Yusuf Has Hacib ve Kutadgu Bilig, Kemal Yavuz
• TDV İslam Ansiklopedisi Kutadgu Bilig Maddesi, DİA

Konu Anlatımı İndir 👇