Enderunlu Vâsıf (? - 1824)

Enderun 

• 19.yüzyıl divan şairi.
• İstanbul'da doğan şairin asıl adı Osman’dır. 
• Enderun’da yetiştiği için “Enderunlu” ya da "Enderunî" olarak anılır. 
• Ömrünün büyük bir bölümünü sarayda geçiren şair, sırasıyla III. Mustafa, I. Abdülhamit, III. Selim, IV. Mustafa ve II. Mahmut'un saltanatlarına tanık oldu. 
• 1824 yılında İstanbul'da öldü.
• Kaynaklarda iri cüsseli, hoş sohbet, eğlenceyi seven, yemeye içmeye düşkün ve biraz da umursamaz bir kişiliği olduğu yazmaktadır.

Sanat Anlayışı

• Şöhretini daha çok gazel ve şarkılarına borçludur.
• Mahallileşme akımının 19.yüzyıldaki en önemli temsilcilerinden biridir. 
• Edebiyatımızın şarkı nazım şekliyle en fazla eser veren şairidir (211 şarkı).
• Şarkılarında İstanbul'daki sosyal hayata dair birçok unsur vardır.
• Şiirlerinde Nedim'in etkisi açıktır ancak Nedim'deki derinlik ve hayal inceliği onda yoktur.
• Şiirlerinde halk zevkini ve halkın gündelik dilini kullanmıştır.
• Kimi şiirlerinde tasavvufî etkiler görülür. 
• Ömrünün sonlarına doğru tasavvufa yönelen şair, şiirlerini gözden geçirmiş, açık saçık ve değersiz bulduklarını yakmıştır. 
• Aruzun pek az kullanılan kalıplarını başarıyla kullanmıştır.
• Tek eseri Divanı'dır. Divanı, hemen bütün nazım şekillerinden örnekler barındıran oldukça zengin bir divandır.

Şiirlerinden Örnekler

Muhammes

Ne arar ey gül-i zîbende yanında o kedi
Görüben anun ile cilveni yağım eridi
Niye karışdı benim sohbetime ol zibidi
O merâk ile işitdim mi efendim ne dedi
Vaadiniz bûse mi vuslat mı efendim ne idi (1.bent)

Kanı ey mâh geçen şeb Yeniköy’den beride
Bir kayıkda iki meh var idi bizden geride
O vesileyle söz açdım sana geldi yeri de
O sözi yazmış idim kalmış öbür enteride
Vaadiniz bûse mi vuslat mı efendim ne idi (2.bent)

Takınıp bâğçede mahfî ruhına yâsemeni
Garazun neydi küşâd eylemeden gül-bedeni
Ne didindi kulun ol hâl ile gördükde seni
Aslı var sorduğumun söyle kuzum üzme beni
Vaadiniz bûse mi vuslat mı efendim ne idi (5.bent)

Murabba 

Ben izinsiz sarılıp nâfile söz işitemem
Lâkin öyle kuru vaad ile dönüp boş gidemem
Böyle bir bûseye ben îde kadar sabredemem (îd: bayram)
Şimdicek öpsem usûluyle aceb olmaz mı (3.bent)

Ben tehî çekmişem ol nahl-i cefânun bârın (tehî:boş, bâr: ağırlık)
Herkes alıp kayığa bu gice gitdi yârın
Yeniden bir dahi tacîze ne hâcet yarın
Şimdicek öpsem usûliyle aceb olmaz mı  (4.bent)

Şarkı (Beste Tanburi Ali Efendi) 

Dîl harâb-ı aşkınım sensin sebep berbâdıma
Bir teselli ver gelip bâri dîl-i naşâdıma
Taş mıdır bağrın ki gelmezsin benim imdâdıma
Dîni ayrı kâfir olsa rahm eder feryâdıma 

Yararlanılan Kaynaklar

• TDV İslam Ansiklopedisi, Enderunlu Vasıf Maddesi, Abdulkadir Karahan
• Enderunlu Vasıf Divanı'nda Mizah, İsmail Avcı
• Enderunlu Vasıf'ın "Gönlümdeki" Redifli Gazelinde Tasavvufî Söylem, Ahmet Doğan