Hayali Bey (1497?-1557?)

Hayali Bey

• 16.yüzyıl divan şairi.
• Asıl ismi Mehmet'tir. Geç evlendiği için lakabı Bekâr Memi'dir.
• Bir Balkan şehri olan Vardar Yenicesi’nde doğdu.
• Kuvvetli bir medrese tahsili görmediği eserlerinden anlaşılır.
• Bir kalenderi şeyhinden tasavvuf terbiyesi alan şair, İstanbul'a gelinceye kadar rint bir derviş olarak avare bir hayat sürdü.
• İstanbul'a geldikten sonra sanat çevresine giren şair, bir süre sonra Sadrazam İbrahim Paşa'nın vasıtasıyla Kanuni Sultan Süleyman tarafından tanınmıştır.
• Hayatının sonuna doğru Kanuni tarafından kendisine bir sancak ve Bey ünvanı verilmiştir.

Edebi Kişiliği

• Fuzuli ve Baki'den sonra 16. yüzyılın en önemli şairidir.
• Hayali, şiirlerinde genelde din dışı kalarak rindane bir tavır sergilemiştir.
• Asıl şahsiyetini yansıtan şiirleri gazelleridir.
• Şiirlerinde parlak ve ince imgeler, yeni buluşlar, renkli betimlemeler, akıcı bir söyleyiş vardır.
• Bilinen tek eseri Divan'ıdır. 

Bilmezler Redifli Gazeli

Cihân-ârâ cihân içindedir ârâyı bilmezler
O mâhîler ki deryâ içredir deryâyı bilmezler

Harâbât ehline dûzah azâbın anma ey zâhid
Ki bunlar ibn-i vakt oldu gam-ı ferdâyı bilmezler

Şafak-gûn kan içinde dâğını seyretse âşıklar
Güneşte zerre görmezler felekte ayı bilmezler

Hamîde kadlerine rişte-i eşki takıp bunlar
Atarlar tîr-i maksûdu nedendir yayı bilmezler

Hayâlî fakr şalına çekenler cism-i uryânı
Anunla fahr ederler atlas u dîbâyı bilmezler

İlgili Sayfalar

• 16.Yüzyıl Divan Şairleri Özet 

• Hayali'den Açıklamalı Gazel Örneği

Yararlanılan Kaynaklar

• Hayali Bey Divanı, Ali Nihat Tarlan
• Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Nihat Sami Banarlı