Niyazi-i Mısri (1618-1694)

• 17.yüzyıl tasavvuf şairi, mutasavvıf.
• 1618'de Malatya'da doğdu.
• Asıl adı Mehmet'tir.
• Halveti tarikatına mensuptur. Bu tarikatın kendi adıyla anılan "Mısriyye" kolunun kurucusudur.
• "Niyazi" mahlasıdır. "Mısri" ise kendisine tahsil için gittiği Mısır'da verilmiştir.
• Eğitimi için diyar diyar gezmiş sonrasında Uşak, Kütahya, İstanbul ve Bursa gibi önemli merkezlerde irşat (aydınlatma, uyarma) faaliyetlerinde bulundu.
• Çeşitli nedenlerle Rodos ve Limni'de sürgüne gönderildi.
• 1694'te Limni adasında öldü.

Sanat Anlayışı

• Coşkun bir üsluba sahiptir.
• Aruzla yazdığı şiirlerinde Nesimi ve Fuzuli, hece ölçüsüyle yazdıklarında Yunus Emre'nin etkisi görülmektedir.
• Eserlerinin bir kısmını Arapça bir kısmını Türkçe kaleme almıştır.
• Dini-tasavvufi özellikler gösteren manzum ve mensur birçok eser vermiştir.
• Divanı, Niyazi’nin eserleri arasında en meşhurudur.
• Yunus Emre'ye büyük hayranlık duyan şair, Yunus'un "Çıktım erik dalına / Anda yedim üzümü" dizeleriyle başlayan meşhur şathiyesini şerh etmiştir (açıklamıştır).

Eserleri: Divan, Tuhfetü’l-uşşâk, Risâle-i Devriyye, Şerh-i Nutk-ı Yunus Emre...

Şiirlerinden...

I.

Essalâ her kim gelür bâzâr-ı aşka essalâ
Essalâ her kim yanarsa nâr-ı aşka essalâ

Essalâ dâr-ı ene’l-Hak’da bugün Mansur olup
Cân u başından geçen berdâr-ı aşka essalâ

İbn-i Edhem gibi tâc u tahtını terk eyleyüp
Soyınup abdâl olan hünkâr-ı aşka essalâ

Kendini odlara atan şol Halilullâh gibi
Cân u dilden bülbül-i gülzâr-ı aşka essalâ

Varlıgı tagın delüp Şirin ile yol açan
Ey Niyazi söyle ol mimar-ı aşka essalâ

II.

Can bu ilden göçmeden canını bulmazsa ne güç
Yârini terk etmeden yâranı bulmazsa ne güç

Sureti insan içi hayvan olursa kişinin
Taşlar ile döğünüp insanı bulmazsa ne güç

Herkesin derdine dermanı yine derdindedir
Derdinin içindeki dermanı bulmazsa ne güç

Bunda gelmekten murat çünkim Hakk'ın irfanıdır
Ey Niyazi kişi ol irfanı bulmazsa ne güç

İlgili Sayfa

• Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı

Yararlanılan Kaynaklar

• Niyazi-i Mısri Divanı'nda Mürşit Olarak Aşk, Erdem Can Öztürk
• TDV İslam Ansiklopedisi Niyaz-i Mısri Maddesi, Mustafa Aşkar
• Halk Şiirinden Seçmeler, Saim Sakaoğlu-Ali Berat Alptekin