Cumhuriyet Dönemi Halk Şiiri

• Sayıları azalsa da halk şairleri usta çırak ilişkisi içerisinde yetişmeye devam etmiştir.
• Genel olarak saz eşliğinde şiirler söylemişler ancak saz çalmayıp geleneğe uygun şiirler yazan şairler de yetişmiştir. (Abdürrahim Karakoç gibi)
• Bu dönem halk şairleri geleneksel konular yanında güncel konuları da işlemiştir.
• Dil; divan şiirinin doğal ömrünü tamamlaması, dilde sadeleşme hareketi ve ulus-devlet anlayışına bağlı olarak bir önceki yüzyıla göre daha sadedir.
• Şiirlere ad verilmeye başlanmıştır. 
• 1966'da düzenlenmeye başlanan Konya Âşıklar Bayramı'nın düzenli hâle gelmesi hem farklı bölgelerden gelen âşıkların tanışmasına hem de âşıkların geniş çevrelerce tanınmasına vesile olmuştur.
• Sanayileşme, kentleşme, ulaşım, ekonomi, eğitim ve iletişim alanlarında meydana gelen hızlı değişimler geleneğe olan ilgiyi azaltmıştır.
• Cumhuriyetle birlikte halk şiiri geleneğinden beslenen modern şiir anlayışları ortaya çıkmıştır.

Aşık Veysel (1894 – 1973)

• Asıl adı, Veysel Şatıroğlu.
• Sivas'ın Şarkışla ilçesinin Sivrialan köyünde doğdu.
• Âşık Veysel’i geniş kesimlere tanıtan ilk isim Ahmet Kutsi Tecer'dir.
• Şiirlerindeki doğal söyleyiş, ezgilerinin orijinal oluşu, seçtiği konular ve birleştirici üslubu onun şöhret kazanmasını sağlayan önemli faktörlerdir.
• Aşık Veysel; aşk, gurbet, yaşam, ayrılık, yalnızlık, doğa, toprağa bağlılık, din-tasavvuf, eğitim, çağdaşlık, memleket sevgisi gibi hemen her konuda şiir söylemiştir.
• Kara Toprak, Uzun İnce Bir Yol, Güzelliğin On Para Etmez, Sazıma ve Dostlar Beni Hatırlasın en çok bilinen şiirleridir.

👉 Aşık Veysel hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Murat Çobanoğlu (1940 - 2005)

• 1971’de Halk Ozanları Kahvesini kurarak usta âşıkların bir araya gelmesini ve genç âşıkların yetişmesini sağlamıştır.
• Aşıklık geleneğinin doğaçlama söyleme, atışma yapma, muamma çözme, leb-değmez ve hikaye anlatma gibi tüm unsurlarını başarıyla uygulayan bir saz şairidir.
• Hikaye anlatmakla kalmamış, kendisi de birçok hikaye tasnif etmiştir.

👉 Murat Çobanoğlu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Şeref Taşlıova (1938 – 2014)

• 1964 yılında Kars Radyosuna halk şairi olarak girerek yaklaşık on yıl, bu radyoda çeşitli programlar yaptı.
• Tasnif ettiği birçok halk hikâyesi ve binin üzerinde şiiri vardır.
• Saza hakimiyeti ve güçlü doğaçlaması ile tanınır.
• UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2008 yılı için Yaşayan İnsan Hazinelerinden biri olarak seçilmiştir.

👉 Şeref Taşlıova hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Aşık Reyhani (1934 – 2006)

• Toplumsal yerginin ağır bastığı şiirleri ile tanındı.
• Hikaye anlatıcısı olarak da kendinden söz ettirmeyi başaran sanatçının tasnif ettiği hikayeler de vardır.
• Sanatçının başarılı olduğu alanlardan biri de muamma çözme ve askı indirmedir.
• “Ne Ey Oldu Gardaş, Öldün Kurtuldun” şiiri ile meşhurdur.

Aşık Mahzuni Şerif (1943 – 2002) 

• Saz şairi, âşık.
• Alevi-Bektaşi geleneğine bağlıdır.
• Şiir anlayışı daha çok Pir Sultan Abdal'a yakındır.
• Halk sorunlarını toplumcu bir bakış açısıyla ele almıştır.
• Siyasi ve toplumsal konularda yazdığı taşlamalarla ünlüdür.
• Çok bilinen eserlerinden bazıları: İşte Gidiyorum Çeşm-i Siyahım, Yuh Yuh, Dostum Dostum, Nem Kaldı, Mevla'm Gül Diyerek İki Göz Vermiş...

👉 Âşık Mahzuni Şerif hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Neşet Ertaş (1938 – 2012)

• Abdallık geleneğinin son büyük temsilcisidir. 
• "Bozkırın Tezenesi" olarak da anıldı (tezene: mızrap).
• Bağlamadaki kendine has tavrı üniversitede ders olarak verildi, bunun yanı sıra birçok teze konu oldu. 
• "Garip" mahlasıyla âşık tarzı şiirler yazmıştır. 
• Şiirlerinde aşk, doğa, gurbet, gariplik, dert, özlem, ölüm, din anlayışı ve zamandan yakınma gibi çok çeşitli konuları ele almıştır.
• "Zülüf Dökülmüş Yüze", "Zahidem" ve "Gönül Dağı" en tanınmış eserleridir.

👉 Neşet Ertaş hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Abdürrahim Karakoç (1932 – 2012)

• Kalem şairidir. 
• Sazı ve doğaçlaması olmayan Karakoç, geleneğe uygun olarak heceyle şiirler yazmıştır.
• Aşk ve gurbet temaları dışında sosyal konular üzerine yazdığı taşlamaları ile ünlüdür.
• “Mihriban” ve “Unutursun Mihribanım” en tanınmış eserleridir.

👉 Abdürrahim Karakoç hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Aşık Feymani (1942 )

• Asıl adı Osman Taşkaya'dır.
• Çukurova aşıkları arasında önemli bir yere sahiptir.
• Badeli bir âşık olan Feymani'nin dinî-tasavvufi nitelikli şiirleri de vardır.
• Nasihat türü şiirleri, eserlerinde önemli bir yer tutar.
• Atışmalarıyla ünlüdür.

İlgili Sayfalar

Aşık Edebiyatı Hakkında Bilinmesi Gerekenler