Terzarima

• Üçer dizeli bentlerle en sona eklenen bir dizeden oluşan nazım şekli.
• İtalyanca bir sözcüktür.
• İlk olarak İtalyan şair Dante Alighieri (ö.1321) tarafından "İlahi Komedya" adlı eserde kullanılmıştır.
• Bu nazım şeklinin en güzel örnekleri 19. yüzyılda Fransız edebiyatında verilmiştir.
• İlk örnekleri Servetifünun şiirinde görülen terzarima, edebiyatımızda özellikle II. Meşrutiyet'ten sonra daha çok rağbet görmüştür.

• Terzarima nazım şekli, edebiyatımızda kimi zaman kurallı olarak kimi zaman da birtakım değişikliklerle kullanılmıştır. Söz konusu değişiklikler uyak örgüsünü değiştirmek ya da sondaki dizeye yer vermemek şeklindedir.
• Tevfik Fikret'in "Şükûfe-i Yâr" adlı şiiri, bu nazım şeklinin kurallı ilk örneğidir.
• Türk edebiyatında bu nazım şekliyle en çok eser veren sanatçı, adı daha çok "Milli Edebiyat" ile anılan Ali Canip Yöntem'dir.

Özellikleri

• Üç dizeli bentler ile en sondaki bağımsız bir dizeden oluşur.
• Üçlüklerin sayısında bir sınırlama yoktur.
• Bu nazım şeklinde "örüşük" uyak düzeni kullanılır: 
• Uyak şeması: "a,b,a", "b,c,b", "c,d,c", "d,e,d"..."e"
• Her bendin birinci ve üçüncü dizeleri birbiriyle uyaklıdır.
• Sonrasında her bendin orta dizesi, devamındaki bendin birinci ve üçüncü dizeleriyle uyaklıdır. 
• Sondaki tek dize ise kendinden önceki üçlüğün ikinci dizesiyle uyaklanır:

Sokak Feneri

Ölü bir camdan ağlayan korku   — a
İnliyor serseri ve boş geceye;    — b
Kaldırımlar bütün sükut, uyku... — a

Her duvar, her kovukta şimdi niye — b
Bir büyük göz niyaz eder, ağlar     — c
"Bitsin artık bu gizli şüphe!" diye   — b

Korkarım... Saklanır heyûlâlar...    — c
Bana der: "İşte bir sahife, oku,      — d
Sarı gölgemde hasta kalbin var!.." — c

Ölü bir camdan ağlayan korku   — d

Ali Canip Yöntem

İlgili Sayfa

👉 Sone

👉 Balad

Yararlanılan Kaynaklar

• Servetifünun Dönemi ve Sonrasında Terzarima Nazım Şeklinin Kullanımı, Yusuf Alıcı
• Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, Kenan Akyüz