Neşati (?-1674)

• Mevlevi şeyhi, şair.
• 17.yüzyılın başlarında doğduğu tahmin edilmektedir.
• Edirneli olup asıl adı Ahmet'tir.
• 1670'ten öldüğü tarihe kadar Edirne Mevlevihanesinde şeyhlik yaptı. 
• Özellikle gazel türünün usta şairlerindendir.
• Kasidelerinde Nefi etkisi görülür.
• Sağlam bir dile ve zarif bir üsluba sahiptir.
• Şiirlerinde hayal inceliği, lirizm, samimiyet ve zarafet ön plandadır.
• En çok samimi bir eda ile aşkı işlemiştir. 
• Bir Mevlevî şeyhi olmasına rağmen mutasavvıf bir şair değildir.
• Şiirlerinde Sebkihindi etkisi görülür.
• Sebkihindi etkisiyle şiirlerinde gereksiz hiçbir sözcük kullanmayıp kısa gazeller söylemiştir.
• Yine Sebkihindi etkisiyle ağır bir dile sahiptir.
• Diğer önemli bir yönü de nazire yazmaya olan düşkünlüğüdür. Şiirlerinin önemli bir kısmını nazireleri oluşturur.

Eserleri: Divan, Hilye-i Enbiya, Edirne Şehrengizi

• Divan 
• Hilye-i Enbiyâ: 187 beyitten oluşan bir mesnevidir. Eserde tevhit, naat ve sebeb-i telif (eserin yazılma sebebi) bölümlerinden sonra 14 peygamberin hilyeleri verilmiştir. 

ek bilgi

Enbiya: Peygamberler. Nebi sözcüğünün çoğuludur. Hilye: Hz. Muhammet, dört halife, diğer Peygamberler ve İslam büyüklerinin fizikî ve ruhî yapılarını anlatan manzum ve mensur eserlere verilen isimdir.

• Edirne Şehrengizi: 144 beyitlik mesnevidir. Şehrengizde; başlangıç, güzeller tasviri, tövbe ve dua bölümleri bulunmaktadır. Güzellerin tasvirinde meslekleri ya da isimleri değil yüz, yanak, dudak, göz, kaş, boy gibi güzellik unsurları ön planda tutulmaktadır.

ek bilgi

Şehrengiz: Genel anlamda bir şehrin güzellikleri ve güzelleri hakkında yazılan şiirlerdir. Anlatılan güzeller genellikle erkek olup şehrin esnaflarından ve ileri gelenlerinden seçilen kişilerdir.

Gazel Örneği

Gittin ammâ ki kodun hasret ile cânı bile
İstemem sensiz olan sohbet-i yârânı bile

Devr-i meclis bana gird-âb-ı belâdır sensiz
Mey-i zehr-âb-ı sitem sâgar-ı gerdânı bile

Bâğa sensiz bakamam çeşmime âteş görünür
Gül-i handânı değil serv-i hırâmânı bile

Sîneden derd ile bir âh edeyin kim dönsün
Aksine çerh-i felek mihr-i dırâhşânı bile

Hâr-ı firkatle Neşâtî-i hazînin vâ-hayf
Dâmen-i ülfeti çâk oldu girîbânı bile

👉 Günümüz Türkçesi için tıklayınız.

İlgili Sayfalar

👉 17.yy Divan Şairleri Özet

👉 Şehrengiz

Yararlanılan Kaynaklar

• Türk Edebiyatında Şehrengizler, Derya Karaca
• TDV İslam Ansiklopedisi, Neşati Maddesi, Ali Bayram Kaya
• Neşati Divanı