Enver Gökçe (1920-1981)

Enver Gökçe

• Toplumcu şair, çevirmen.
• 1920'de Erzincan'ın Kemaliye ilçesine bağlı Çit köyünde doğdu.
• Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünden mezun oldu (1948).
• Üniversitedeki bitirme tezi "Eğin Türküleri"dir.
• İstanbul Kadırga Öğrenci Yurdunda yöneticilik yaparken ceza yasasının 141.maddesine aykırı eylemde bulunma savıyla tutuklanarak hüküm giydi. Yedi yıl hapis yattıktan sonra iki buçuk yıl da Çorum Sungurlu'da sürgünde kaldı.
• Sürgünden sonra Ankara'daki gazetelerde düzeltmen ve yazar olarak çalıştı.
• Şiirleri Yurt, Dünya, Ant, Gün, Söz, Yağmur ve Toprak, Yeryüzü gibi dergilerde çıktı.
• Şair, 19 Kasım 1981'de öldü.

Sanat Yaşamı

• Toplumcu Şiir Anlayışının 1940 kuşağı şairlerindendir.
• Halk şiiri ve söyleyişlerinden yararlandı.
• Şiirlerinde işçilerin, köylülerin, yoksulların, emekçilerin, üniversite öğrencilerinin sesini duyurmaya çalıştı.
• Genellikle kısa dizelerden oluşan, kendine has bir şiir geliştirmiştir. Özellikle "Panzerler Üstümüze Kalkar" kitabındaki şiirler tek sözcüklü mısralardan kurulmuştur.
• İyi şiirde hem içeriği hem de estetiği zorunlu görse de toplumcu içerikten ödün vermez.
• "Köylülerime" şiiri ile ünlüdür. Şiir, Ant dergisinde yayımlanmış ve çok ses getirmiştir.
• Dede Korkut Hikâyeleri'ni o dönemin dili ile tekrar derleyip yayımladı.
• Pablo Neruda'nın şiirlerini Türkçeye çevirdi.

Eserleri

• Şiir Kitapları: Dost Dost İlle Kavga, Panzerler Üstümüze Kalkar
• Derleme: Eğin Türküleri (Mezuniyet Tezi)

Şiirlerinden Örnekler

Uyan Alim

Yıllardır susmuşum lal
Yanım yörem Tepegöz, Şahmaran!
Yürek çın çın eder ama
Erdemli ve yiğit
Bir gerilla bıçağıdır, çatal
Derman sorar kurda kuşa derman!
Dağlar gül gülistan içinde
Al al!
Bir ben kalmışım
Rüsvay, malamat, üryan!
Adı görklü Marx yadıma düşende,
Uyan derim Alim
Uykudan uyan!

Sözcükler

görk: gösteriş, güzellik, görkem
malamat: Birinin ayıbını ortaya çıkarak utanacak duruma düşürmek, eziyet etmek
rüsvay: rezil, rüsva
üryan: çıplak

Gözüm Başım Üstüne

Şu
Ayrılık
Var
Ölüm
Var
İlle de
Zulüm
Var
Gözüm
Başım
Üstüne
Hangi
Kitap
Yazıyor
Kardaş
Ben
Çalışam
Eller
Ala...

Görüş Günü

Bugün görüş günümüz
Dost kardeş bir arada
Telden tele
Mendil salla el salla
Merhaba!
İzin olsun hapisane içinde
Seni
Senden sormalara doyamam
Yarım döner cıgaranın ateşi
Gitme dayanamam

İlgili Sayfa

• Toplumcu Şiir ve Zevk Anlayışını Ön Plana Çıkaran Şairler (1940 Kuşağı)

Yararlanılan Kaynaklar

• İdeolojik Savaş Alanı Olarak Enver Gökçe Şiiri, M.Arif Erzen
• Şair ve Yazarlar Sözlüğü, Şükran Kurdakul