Gazel

Ecel dutmış elinde bir ulu câm
Ki ol câmun içi tolu serencâm

Kime ayak sunar kime içürmiş
Kimi esrük yatur toprakda müdâm

Ki bir bir içer ol sâkî elinden
Bay u yohsul ulu kiçi hâss u âmm

Zihî şerbet ki bir kez andan içen
Ne subh olduğunu bilür ne ahşam

Bu gafletden niçün uyanmadun sen
Niçün gâfil yatursun sen ey avâm

Şeyyad Hamza

Sözcükler

ecel: Allah'ın takdir ettiği ömür, ölüm vakti, ahirete göç etmek, ömrün sonu
câm: kadeh
tolu: dolu
serencâm: başa gelen, akıbet, olay
ayak: kadeh
esrük: sarhoş
müdâm: devamlı
saki: İçki sunan kişi.
yohsul: yoksul
ulu: büyük
kiçi (kiçig): küçük
hâss u âmm: seçkinler ve halk
zihî: ne güzel, ne iyi
andan: ondan
subh: sabah
ahşam: akşam
gaflet: dikkatsizlik, endişesizlik, vurdumduymazlık
gafil: dikkatsiz, vurdumduymaz
avam: halk

Açıklaması

I. Beyit

Ecel dutmış elinde bir ulu câm
Ki ol câmun içi tolu serencâm

Ecel, elinde ulu bir kadeh tutmuş ki kadehin içi ibretlik olaylarla dolu. 

II. Beyit

Kime ayak sunar kime içürmiş
Kimi esrük yatur toprakda müdâm

Ecel, ölüm kadehini kimine henüz sunmuş; kimine ise çoktan içirmiş, kimi de kendinden geçmiş toprağın altında yatmakta.

III. Beyit

Ki bir bir içer ol sâkî elinden
Bay u yohsul ulu kiçi hâss u âmm

Kadehi (ölüm şerbetini) zengin-fakir, büyük-küçük, seçkin-halk ayırmaksızın herkes o sakinin (ecel) elinden bir bir içecek.

IV. Beyit

Zihî şerbet ki bir kez andan içen
Ne subh olduğunu bilür ne ahşam

Ne hoş şerbet ki bir kez ondan içen kişi ne sabah ne de akşam olduğunu bilecektir.

V. Beyit

Bu gafletden niçün uyanmadun sen
Niçün gâfil yatursun sen ey avâm

Ey insanlar! Bu gaflet uykusundan uyanıp gerçeği ne zaman göreceksiniz. Bu dünyanın geçici olduğunu, ölümlü olduğunuzu ne zaman fark edeceksiniz.

İlgili Sayfa

👉 Divan Şiiri Örnekleri