Mehlika Sultan

Mehlika Sultan'a âşık yedi genç
Gece şehrin kapısından çıktı;
Mehlika Sultan'a âşık yedi genç
Kara sevdalı birer âşıktı.

Bir hayalet gibi dünya güzeli
Girdiğinden beri rüyalarına;
Hepsi meshûr, o muamma güzeli
Gittiler görmeye Kaf dağlarına.

Hepsi, sırtında aba, günlercе
Gittiler içleri hicranla dolu;
Her günün ufkunu sardıkça gece
Dediler: "Belki son akşamdır bu."

Bu emel gurbetinin yoktur ucu;
Daima yollar uzar, kalp üzülür;
Ömrü oldukça yürür her yolcu,
Varmadan menzile bir yerde ölür.

Mehlika'nın kara sevdalıları
Vardılar çıkrığı yok bir kuyuya,
Mehlika'nın kara sevdalıları
Baktılar korkulu gözlerle suya.

Gördüler: "Aynada bir gizli cihan...
Ufku çepçevre ölüm servileri..."
Sandılar doğdu içinden bir an
O, uzun gözlü, uzun saçlı peri.

Bu hazin yolcuların en küçüğü
Bir zaman baktı o viran kuyuya.
Ve neden sonra gümüş bir yüzüğü
Parmağından sıyırıp attı suya.

Su çekilmiş gibi, rüya oldu!..
Erdiler yolculuğun son demine;
Bir hayâl âlemi peyda oldu,
Göçtüler hep o hayal âlemine.

Mehlika Sultan'a âşık yedi genç,
Seneler geçti, henüz gelmediler;
Mehlika Sultan'a âşık yedi genç
Oradan gelmeyecekmiş dediler!..

Yahya Kemal Beyatlı

Aruz kalıbı: Fe'ilâtün / Fe'ilâtün / Fe'ilün

Sözcükler

Mehlika: güzel, ay yüzlü
meshur: büyülenmiş
muamma: bilinmeyen, anlaşılmayan
Kafdağı: Dünyayı çevrelediği kabul edilen efsanevi dağ.
aba: Yünün dövülmesiyle yapılan kalın ve kaba kumaş ve bu kumaştan yapılmış yakasız ve uzun üstlük.
hicran: ayrılık
menzil: Yolculukta dinlenmek amacıyla durulan ya da konaklanan yer.
çıkrık: Kuyudan kovayı çekmeye yarayan ve el ile çevrilen araç.
cihan: dünya
hazin: hüzünlü
viran: harap
dem: an, zaman
peyda: belli, açık; peydah

Açıklamalar

Yahya Kemal'in "Kendi Gök Kubbemiz" adlı eserinde yer alan şiirlerden biridir. Eser, geleneği yeniden üretmenin başarılı bir örneğidir.
Şiirde yedi genç adamın rüyalarında gördükleri ve bir peri kadar güzel olan Mehlika adındaki kadını aramak üzere yaptıkları masalsı yolculuk anlatılmaktadır.
Şiirde geçen Kafdağı, çıkrığı olmayan kuyu, büyü, rüya, kuyuya atılan gümüş yüzük gibi unsurlar okura bunun bir masal olduğu izlenimini vermektedir.
Şiirde arzu ve hayallerinin peşinden giden yedi genç çıkrığı olmayan bir kuyuda Mehlika Sultan'ı gördüklerini sansalar da birden peyda olan bir hayal âlemine (ebedi âleme) göçeceklerdir. 

Mehlika Sultan, görünürde renkli imajlarla "insan-hayat" ve "ölüm-ebedi âlem" konularının işlendiği bir aşk masalı olsa da farklı okumalara açık bir metindir. Örneğin Cemil Meriç'e göre Mehlika Sultan'a âşık yedi genç, kurtuluşu Batı'da arayan Jön Türkleri anlatmaktadır. Yenileşme ve arayışın hâkim olduğu bir dönemde meçhulü arayan bu gençlerin yolcuğu, kalpleri kırık bir şekilde yurda dönmeyle son bulacaktır.

İlgili Sayfalar

👉 Yahya Kemal Beyatlı

👉 Siste Söyleniş

👉 Rindlerin Ölümü

👉 Rindlerin Akşamı

👉 Akıncılar

👉 Süleymaniye'de Bayram Sabahı

👉 Endülüs'te Raks

👉 Eylül Sonu

👉 Sessiz Gemi

👉 Bir Başka Tepeden

👉 Açık Deniz

Yararlanılan Kaynaklar

Yahya Kemal: "Kendi Gök Kubbemiz" Altında Ölüm, Hakan Değirmenci
Objet Petit A Teorisine Göre “Mehlika Sultan”, Özden Savaş
Kendi Gök Kubbemiz, Yahya Kemal Beyatlı, 1974