Eşrefoğlu Al Haberi

Nefes

Eşrefoğlu al haberi
Bahçe biziz, gül bizdedir
Biz de Mevla'nın kuluyuz
Yetmiş iki dil bizdedir

Erlik midir, eri yormak
Irak yoldan haber sormak
Cennetteki ol dört ırmak
Coşkun akan sel bizdedir

Âdem vardır cismi semiz
Abdest alır, olmaz temiz
Halkı dahleylemek nemiz
Bilcümle vebal bizdedir

Arı vardır, uçup geçer
Teni tenden seçüp gezer
Canan bizden kaçup gezer
Arı biziz, bal bizdedir

Kimi sofi kimi hacı
Cümlemiz Hakk'a duacı
Resul-i Ekrem'in tacı
Aba, hırka, şal bizdedir

Biz erenler gerçeğiyiz
Has bahçenin çiçeğiyiz
Hacı Bektaş köçeğiyiz
Edeb erkân yol bizdedir

Kuldur Hasan Dede'm kuldur
Manayı söyleyen dildir
Elif Hakk'a doğru yoldur
Cim sorarsan dal bizdedir

Hasan Dede (16. yüzyıl)

Ek Bilgi: 

Gazi Âşık Hasan Dede, Âşık Hasan, Kul Hasan ya da Hasan Dede; Anadolu ereni, asker, Bektaşi şairi. Hasan Dede'nin Anadolu’nun birçok yerinde türbe/makamı bulunsa da içlerinden en meşhuru adıyla anılan köydeki (Kırıkkale / Hasandede) türbesidir. Rivayete göre Kanuni Sultan Süleyman’ın ordu kumandanı olarak Viyana Kuşatması'na katılmıştır. Kaynaklara göre bu şiire dayanarak Hasan Dede'yi Eşrefoğlu Rumi ile çağdaş olduğunu düşünmek yanlıştır. İlgili nefes, Eşrefoğlu Rumi'nin Bektaşilik aleyhinde bir mutasavvıf olması nedeniyle kaleme alınmıştır.

Sözcükler

Eşrefoğlu Rumi (1377?-1470?): Hacı Bayram Veli'nin damadı, mutasavvıf-şair. Kadiriyye tarikatının Eşrefiyye kolunun kurucusudur.
yetmiş iki dil / yetmiş iki millet: tüm insanlar
ol (o)
âdem: insan
semiz: şişman; eti, yağı çok olan
dahleylemek: sataşmak, karışmak

vebal: Günah doğuracak ve insanı ahiret azabına sürükleyecek olan ağır sorumluluk
nemiz (neyimize)
bilcümle: bütün
canan: Gönülden sevilen, gönül verilmiş olan kadın
cümle: bütün, herkes
Hak: Allah
Resul-i Ekrem: Hz. Muhammed
taç: Üstünlük, kudret ve kuvvet alameti olarak başa konan başlık
aba: Yünden yapılmış kaba kumaş, derviş hırkası.
eren: ermiş
Hacı Bektaş (1178? - 1270?): Bektaşi tarikatının kurucusudur. Yeniçeri Ocağının piri kabul edilir. Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında büyük katkıları olmuştur.
Hacı Bektaş köçeği: Yeniçerilerin Hacı Bektaş Veli'ye olan bağlılıklarını ifade etmek için kullandıkları söz kalıbı.
edep erkân: Bektaşilikte uyulması gereken kurallar bütünü, davranış ilkeleri, ibadet usulleri

İlgili Sayfa

👉 Halk Şiiri Örnek Metinler

Yararlanılan Kaynaklar

Bektaşi Şairleri, Sadettin Nüzhet, 1930, İstanbul Matbaası
http://www.hasandede.de
Âşık Hasan Dede, Merve Ceyda Ölçer, Yüksek Lisans Tezi