Virgül

1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli sözcük ve sözcük gruplarının arasına konur:

• Titiz, hırçın, kırıcı, haksız olduğu zamanlar küçük hesapların dışında olduğu için çirkinliğe düşmezdi.
• Sözü uzatmak, büyütmek, dallandırmak, gereksiz sözcüklerle doldurmak yoktur onda.
• Portakal suyu, yumurta, peynir, bal masada kendisini bekliyordu.
• Duygularını dile getirirken, dizelerine düşünceyi yerleştirirken kuşağının şairlerinden epeyce ayrılıyor.

2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur:

• Milyonlarca kişi kitap okuyor, müzik dinliyor, sinemaya gidiyor.

3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur:

• Dil, bir toplumu başka bir toplumdan ayıran en önemli ögedir.
• İzleyici, bir oyundaki olayın gerçek olup olmadığını, yazarın yaşadığı gerçekleri yansıtıp yansıtamadığını merak eder.

4. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur:

• Örnek olsun diye, örnek istemez ya, söylüyorum.
• Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!

5. Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan sözcükler arasına ko­nur:

Bu yağmur, bu yağmur, bu kıldan ince
Öpüşten yumuşak yağan bu yağmur
Bu yağmur, bu yağmur, bir gün dinince
Aynalar yüzümüzü tanımaz olur (Necip Fazıl Kısakürek)

6. Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur:

• Bu duruma tepkisiz kalacağını sanmıyorum, dedi.

7. Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin bitimine konur:

• — Mesele ölmekte değil, ölmeden idealimizi gerçekleştirmektedir, diyordu. (F. Rıfkı Atay)

8. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur:

Garson bardakları masaya koyup gidince Güler,
– Ne sessiz garson bu. Dilsiz galiba, dedi. (Yusuf Atılgan)

9. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bil­diren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur:

• Peki, dediğin gibi olsun.
• Evet, bu bir Dostoyevski romanı!

10. Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime grup­larıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır:

• Çocuk, sütünü içmemiş; üstüne başına dökmüştü.
• Klasik, zamanın yıkıcı etkisine karşı koyabilen eserler için kullanılır.

11. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur:

• Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın
• Sayın Başkan,
• Değerli Meslektaşım,

12. Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır: 0,25

13. Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış sözcüklerden sonra konur:

• Ancak yemekte bir karara varıp, arkadaşına dikkatli dikkatli bakarak konuştu.

UYARI: Metin içinde zarf-fiil eki almış sözcüklerden sonra virgül konmaz:

• Savcı yardımcısı polise tutturduğu zaptı katlayıp cebine koydu.

14. Özne olarak kullanıldıklarında bu, şu, o zamirlerinden sonra konur:

• Bu, bahçenin sonuna dikilecek.

15. Kitap, dergi vb.nin künyelerinde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra konur:

• Prof. Kenan Akyüz, Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, II. bs. Ankara, 1958.

UYARI: Metin içinde ve, veya, yahut, ya ... ya bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz:

UYARI: Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz:

• Hem çaldı hem söyledi.
• Ya beni de götür ya sen de gitme.
• Gerek nesirde gerek nazımda yeni bir söyleyişe ulaşılmıştır.
• Siz ister inanın ister inanmayın, bir gün bile durmam.
• Ne başta dert ne gönülde hasret olsun.

UYARI: Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan da / de bağlacından sonra virgül konmaz:

• Tiyatro, insanları baskılardan kurtarır; onların düşünüp de yüksek sesle söyleyemeyeceği şeyleri dile getirir.

UYARI: Metin içinde -ınca / -ince anlamıyla zarf-fiil görevinde kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz:

• Onu karşımda gördün mü elim ayağıma dolaşıyor, nedense.

UYARI: Şart ekinden sonra virgül konmaz:

• Mustafa Kemal, Almanya'nın durumu ve gelecek hadiseler üzerine ne söylemişse sonradan olduğu gibi çıkmıştı.

Örnek Sorular 

Tam yirmi beş yıl oldu. Her sabah erkenden gelir (I), bu duvarın dibine serer kitapları. Geçenler bakarlar, inceleyip (II), bırakırlar. Cağaloğlu’ndaki bu kitapçı (III), yokuşu tırmananların görmeye alışık olduğu (IV), vazgeçemediği bir parçası gibidir. Yalnız bir derdi vardır: Güvercinler. Onlar kitapçıdan daha eski sahibidirler bu duvarın (V), vazgeçmezler yerlerinden.
1. Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden (,) hangisi yanlış kullanılmıştır? (2010 YGS)
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

Fast-fooda karşı hâlâ direnen (I), her zaman sevilerek yenen yiyeceklerden biridir balık ekmek. Denizin kirlenmediği (II), balığın bol ve ucuz olduğu (III), Boğaz'dan çıkan palamutların kasaları doldurduğu eski zamanlarda balık ekmek satıcıları (IV), yalnızca kıyıya yanaştırılmış sandallarda değil, mahalle meydanlarında (V), futbol maçlarının olduğu günlerde stadyumların kapılarında da görülürdü.
2. Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden (,) hangisi, diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır? (2013 YGS)
A) I.   B) II.    C) III.    D) IV.     E) V.

Bitpazarının girişinde duruyorsun. Birazdan bambaşka bir dünyaya dalacaksın. Sabahın erken saatlerinde gelmişler (I) tezgâhlarını dizmişler (II) geçmişlerinde ne var (III) ne yoksa bir bir sermişler. Sana da tuhaf gelmiyor mu, anılarına fiyat biçmiş olmaları? Burada çok dikkatli yürümelisin. Yanından geçeceğin küçücük oyuncağın bir düğmesinin bile öyküsü vardır, eşyaların seslerini duyacaksın (IV) bildiğin oyuncaklara benzemez bunlar (V) hepsi sahibinin sesini taşır.
3. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine, herhangi bir noktalama işareti koymaya gerek yoktur? (2014 YGS)
A)I.    B)II.   C)III.    D)IV.    E)V

Yazma azmim nedense son zamanlarda tamamen kaybolmuştu. Oysa biliyordum, kervan yolda düzülür; fikir ne kadar iyi olursa (I) olsun yazmaya başlamadan yazamaz (II) yazmayı sürdürmeden metni bitiremezsiniz. Sonuçlandırmadığınız zaman da fikrinizin iyi olup olmayışının (III) bir fikrinizin dahi olmamasının (IV) konuyu araştırmak için harcadığınız sürenin (V) topladığınız kaynakların hiçbir önemi yoktur.
4. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine virgül (,) konulamaz? (2016 LYS)
A)I.    B)II.    C)III.    D)IV.    E)V.

Büyük İskender… Kimileri , (I) onu insanlığın iyiliği uğruna zaferden zafere koşan bir ülkü adamı olarak görmüştür. Kimileri de davranışlarının , (II) nedeninin katıksız bencillik olduğunu , (III) ateşli tutkusunun onun yolunu aydınlattığını düşünmüştür. Bazıları, oynamış olduğu büyük oyunda sürdüğü her taşın , (IV) yaptığı her hamlenin ona muazzam bir zekâ tarafından dikte edildiği görüşündedir. Bazılarıysa onun, düşünmeden , (V) kendine çok güvenerek talihini güle oynaya izlediğine inanmıştır.
5. Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden hangisi yanlış kullanılmıştır? (2017 YGS)
A)I.    B)II.    C)III.    D)IV.    E)V.

Eğer o şiirler, o romanlar, o öyküler, o tiyatro yapıtları olmasaydı, söylemek bile fazla, duygularımız daha az bilinecek, bilgilerimiz daha az olacaktı. Çünkü edebiyat, daha iyi duymamızı, daha iyi düşünmemizi sağlar. Daha doğru, daha insanca yaşamamıza yardımcı olur.
6. Bu parçada, virgülün işlevleriyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisine uygun bir örnek yoktur? (2011 YGS)
A) Özel olarak vurgulanması gereken bir öğeyi belirtme
B) Ara sözleri ayırma
C) Art arda sıralanan eş görevli sözcük kümelerini ayırma
D) Tırnak içinde verilmeyen aktarma cümlelerini belirtme
E) Sıralı cümleleri birbirinden ayırma

Cevaplar

1.B  2.D  3.C  4.A  5.B  6.D

İlgili Sayfalar 

Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı
Noktalama İşaretleri Çıkmış Sorular