Turgut Uyar (1927-1985)

Turgut Uyar

• İkinci Yeni şairi.
• 4 Ağustos 1927'de Ankara'da doğdu. 
• Harita Binbaşı Hayri Bey’in oğludur.
• Bursa Askeri Işıklar Lisesinden mezun oldu. Yüksek öğrenimini askerî memur yetiştiren Askerî Memurlar Okulunda tamamladı (1947).
• Personel subayı olarak çeşitli görevlerde bulundu. Sonrasında askerlikten ayrılarak Türkiye Selüloz ve Kağıt Sanayinin Ankara Şubesinde çalıştı.
• Emekli olduktan sonra İstanbul'a yerleşerek Tomris Uyar ile evlendi.
• Geçirdiği rahatsızlık sonucu 58 yaşındayken öldü.

Sanatçı Kişiliği

• Arz-ı Hal ile Türkiyem kitaplarındaki ilk dönem şiirleri halk deyişleri ile yüklü, ölçülü ve uyaklı şiirlerdir.
• Dünyanın En Güzel Arabistanı adlı eseriyle İkinci Yeni Hareketinin kurucu şairlerinden biri olur.

• Simgeci söyleyişi, yoğun hayal gücü, şaşırtıcı tamlamalar kullanması onun İkinci Yeni’nin başarılı şairleri arasında olmasını sağlamıştır.
• Şiir ve düz yazı ayrımını ortadan kaldıran, uzun şiirler yazan şair lirik şiirin sınırlarını zorlamıştır.
• Şiirlerinde yalnızlık, toplum ve törelerle çatışan birey, kentleşme, kentleşmeyle gelen yabancılaşma, kadın, cinsellik ve ölüm temaları öne çıkar.
• İkinci Yeninin diğer şairleri gibi kentli bireyin kişisel trajedisini işlemiştir.
• Diğer İkinci Yeni şairleri gibi sembolik ve soyut bir şiir dili geliştirmiştir. 

Ödülleri


• Tütünler Islak ile 1963 Yeditepe Şiir Armağanı
• Kayayı Delen İncir İle 1982 Behçet Necatigil Şiir Ödülü 
• Büyük Saat (1994) ile Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü

Eserleri

• Şiir Kitapları: Arz-ı Hal, Türkiye'm, Dünyanın En Güzel Arabistanı, Göğe Bakma Durağı, Tütünler Islak, Her Pazartesi, Divan, Toplandılar, Kayayı Delen İncir

Örnek Şiirleri

Tel Cambazının Tel Üstündeki Durumunu Anlatır Şiirdir

Sizin alınız al inandım
Morunuz mor inandım
Tanrınız büyük âmenna
Şiiriniz adamakıllı şiir
Dumanı da caba
Ama sizin adınız ne
Benim dengemi bozmayınız

Bütün ağaçlarla uyuşmuşum
Kalabalık ha olmuş ha olmamış
Sokaklarda yitirmiş cebimde bulmuşum
Ama ağaçlar şöyleymiş
Ama sokaklar böyleymiş
Ama sizin adınız ne
Benim dengemi bozmayınız

Aşkım da değişebilir gerçeklerim de
Pırıl pırıl dalgalı bir denize karşı
Yan gelmişim diz boyu sulara
Hepinize iyi niyetle gülümsüyorum
Hiçbirinizle döğüşemem
Siz ne derseniz deyiniz
Benim bir gizli bildiğim var
Sizin alınız al inandım
Sizin morunuz mor inandım
Ben tam dünyaya göre
Ben tam kendime göre
Ama sizin adınız ne
Benim dengemi bozmayınız

Göğe Bakma Durağı

İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım
Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından
Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından
Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar
Şu aranıp duran korkak ellerimi tut
Bu evleri atla bu evleri de bunları da
Göğe bakalım

Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım
İnecek var deriz otobüs durur ineriz
Bu karanlık böyle iyi afferin Tanrıya
Herkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorum
Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun
Herkes uyusun bir seni uyutmam bir de ben uyumam
Herkes yokken biz oluruz biz uyumayalım
Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda
Beni bırak göğe bakalım

Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım
Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum
Bu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibi
Suların ısınsın diye bakıyorum ısınıyor
Seni aldım bu sunturlu yere getirdim
Sayısız penceren vardı bir bir kapattım
Bana dönesin diye bir bir kapattım
Şimdi otobüs gelir biner gideriz
Dönmeyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güç
Bir ellerin bir ellerim yeter belliyelim yetsin
Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat
Durma kendini hatırlat
Durma göğe bakalım

İlgili Sayfalar

• Arz-ı Hal


• Türkiyem


• İkinci Yeni Hareketi