Necmettin Halil Onan (1902-1968)

Necmettin Halil Onan

• Şair, öğretmen, akademisyen.
• 1902'de Çatalca’da doğdu. Babası Düyun-ı Umumiye memurlarından Halil Hilmi Efendi’dir.
• 1919’da Darülfünunun (İstanbul Üniversitesi) Türk Edebiyatı Bölümüne kaydoldu. Üniversite yıllarında özellikle hocası Yahya Kemal'in (Beyatlı) etkisi altında kaldı.
• İstanbul’un işgal üzerine Anadolu’ya geçerek Millî Mücadele’ye katıldı. Zaferden sonra, yarım kalan öğrenimini tamamlayarak edebiyat öğretmeni oldu.
• Bir süre Anadolu Ajansında çalıştı.
• İlk şiir kitabı "Çakıl Taşları" 1927'de basıldı.
• 1927’den itibaren çeşitli okullarda edebiyat öğretmenliği ve idarecilik yaptı. 1939’da Maarif Vekâleti (Milli Eğitim Bakanlığı) müfettişi oldu. 1942-1946 yılları arasında Yükseköğretim Genel Müdürlüğü yaptı.
• Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde dersler verdi.
• Türkçe dersleri için dil bilgisi kitapları hazırladı.
• "İzahlı Divan Şiiri Antolojisi" adıyla hazırladığı eser hala kıymetini korumaktadır.
• 1960’ta sağlık problemleri yüzünden emekliye ayrıldı.
• 17 Ağustos 1968’de İstanbul'da öldü.

Sanat Anlayışı

• Milli edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şairler arasında gösterilir.
• Millî Mücadele yıllarında "vatan sevgisi"ni konu aldığı şiirleriyle tanındı.
• Şiirde ahenge önem verdi.
• Şiirlerinin çoğunu hece ölçüsüyle yazsa da aruzdan da vazgeçmedi.
• Şiirleri arasında en çok bilinen 1927’de Hayat'ta yayımlanan “Bir Yolcuya” adlı şiiridir.
• Şiirlerinde vatan sevgisi, geçmişe özlem, aşk ve tabiat öne çıkan temalardır.
• Divan şiiri tarzında yazdığı şiirleri de vardır.

Önemli Eserleri

• Şiir: Çakıl Taşları, Bir Yudum Daha
• Roman: İşleyen Yara 
• Antoloji: İzahlı Divan Şiiri Antolojisi

Şiirlerinden Örnekler

Bir Yolcuya

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğün bu tümsek, Anadolu'nda
İstiklâl uğrunda, nâmus yolunda
Can veren Mehmed'in yattığı yerdir.

Bu tümsek, koparken büyük zelzele
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed'in düşmanı boğduğu sele
Mübarek kanını kattığı yerdir.

Düşün ki haşrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin
Bir harbin sonunda bütün milletin
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

Çakıl Taşları

Biliyorsun ki kari, kalbin derinlikleri
Damla damla biriken gizli gözyaşlarıdır;
Kudretimin oradan çıkarabildikleri
Halis inci yerine bu çakıl taşlarıdır.

Görüyorsun, nihayet çakıl taşları sende
İncilerse şairin kendi kalbinde kaldı.
Fakat şunu anla ki o, çakıl bulurken de
İnci araştırmadan duyulan zevki aldı.

İlgili Sayfalar

• Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir

Yararlanılan Kaynak

• Necmettin Halil Onan'ın Kişiliği, Eserleri ve Şairliği, Hasibe Mazıoğlu