Milli Edebiyat Zevk Anlayışını Sürdüren Şiir

1911’de Selanik’te Ömer Seyfettin,  Ali Canip Yöntem ve Ziya Gökalp tarafından çıkarılan Genç Kalemler dergisiyle başlayan Milli Edebiyat Dönemi şiir anlayışının devamıdır. Mehmet Emin Yurdakul'un "Ben bir Türk'üm dinim cinsim uludur" dizesinde dile gelen gurur, bu dönem şairleri tarafından da paylaşılmaktadır.

Genel Özellikler 

• Eserlere, Millî Mücadele'nin zafer coşkusu egemendir. 
• Halk edebiyatı geleneği modern bir anlayışla devam ettirilmiştir. 
• Şiirler çoğunlukla halk edebiyatı nazım şekilleri ile yazılır. 
• Ölçü, millî ölçü olan hece ölçüsüdür. 
• Konu, Anadolu coğrafyası ve insanıdır. 
• Dil sadedir, halk dili ve mahalli söyleyişler şiire girer.
• Şiirler, lirikten çok didaktiktir.
• Milliyetçilik akımı ön plandadır.
• Şiirlerde ton yer yer hitabete kaçar.
• Saf (Öz) şiir anlayışında görülen anlamda kapalılık, derinlik ve çağrışım zenginliği bu şiirlerde görülmez. 
• Milli edebiyat zevk anlayışını sürdüren şairlerden öne çıkanlar şunlardır: Ahmet Kutsi Tecer, Orhan Şaik Gökyay, Kemalettin Kamu, Ömer Bedrettin Uşaklı, Bekir Sıtkı Erdoğan, Arif Nihat Asya, Behçet Kemal Çağlar, Necmettin Halil Onan, Zeki Ömer Defne, Halide Nusret Zorlutuna, Şükufe Nihal Başar ve Beş Hececiler

Ahmet Kutsi Tecer (1901 - 1967)

• Şair, oyun yazarı, folklor araştırmacısı ve öğretmen.
• Aşık Veysel'i Türkiye'ye tanıtan kişi olarak bilinir (1931).
• İlk şiirlerinde aşk, ölüm, yalnızlık ve hüzün gibi temaları işledi.
• Bir süre sonra halk kültürüne yönelerek sosyal konulara yoğunlaştı.
• Halk kültüründen yararlanarak yeni bir sentez oluşturmaya çalıştı.
• "Orda Bir Köy Var Uzakta" ve "Nerdesin" adlı şiirleri ile tanınır.
• Folklor ve halk edebiyatı üzerine çalışmalar yaptı.
• Tiyatro yazarı olarak da önemli eserler verdi. 
• Tiyatrolarında geleneksel Türk tiyatrosundan yararlandı. 
• Tiyatro eserlerini Batılı bir anlayışla yorumlayarak bu alanda öncü oldu.
• Şiir: Şiirler
• Tiyatro: Yazılan Bozulmaz, Köşebaşı, Koçyiğit Köroğlu, Bir Pazar Günü, Satılık Ev, Hakikat Yahut Yüzük Oyunu, Arkadaş Hatırı, Didonlar
• Araştırma, İnceleme: Köylü Temsilleri, Sivas Halk Şairleri Bayramı, Türk Folklorunda Sosyal Mesele

👉 Ahmet Kutsi Tecer hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Orhan Şaik Gökyay (1902 - 1994)

• Şair, edebiyat tarihçisi, araştırmacı, öğretmen.
• Lirik-epik tarzda yazdığı şiirlerle tanındı. 
• Şiirlerinde daha çok vatan, tabiat, kahramanlık ve yalnızlık temalarını işledi.
• "Bu Vatan Kimin?" adlı şiiri ile tanınır.
• Osmanlı dönemine ait birçok klasik eseri, günümüz Türkçesine aktardı.
• Dede Korkut ve Katip Çelebi üzerine yaptığı önemli çalışmaları vardır.
• Az sayıda şiir yazan Gökyay, şiirlerini kitap haline getirmemiştir.
• Eleştiri yazılarını "Destursuz Bağa Girenler" adındaki kitapta toplamıştır.

👉 Orhan Şaik Gökyay hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Kemalettin Kamu (1901 - 1948)

• Gurbet Şairi olarak bilinir.
• Şiirlerinde öne çıkan temalar savaş, yurt, gurbet ve aşktır.
• Şiirleri daha çok lirik-epik özellik gösterir.
• Şiire aruz ölçüsü ile başlamış daha sonra hece ölçüsüne geçmiştir. 
• Toplam şiir sayısı 64'tür.
• Halk şiirinden yararlanan şair, ondan aldığı unsurlarla yeni bir şiir yaratmaya çalışmıştır.
• En çok bilinen şiirleri, Gurbet ve Bingöl Çobanları'dır.
• Şiirleri, sağlığında kitap haline getirilmemiştir.
• Şiirleri ölümünden sonra "Kemalettin Kamu, Hayatı, Şahsiyeti ve Şiirleri" adlı kitapta toplandı.

👉 Kemalettin Kamu hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Ömer Bedrettin Uşaklı (1904-1946)

• "Anadolu Şairi" olarak anılır.
• Hece ölçüsüyle yazdığı memleketçi şiirleriyle tanındı.
• Anadolu coğrafyası ve insanı öne çıkan temalarıdır. 
• Şiirlerinde halk edebiyatı geleneğinden yararlanmıştır.
• Asıl ününü "Yayla Dumanı" adlı kitabındaki memleket edebiyatına uygun şiirlerle kazandı.
• Yıldızların Altında, Efenin Bayramı, Akşam Misafiri gibi bestelenmiş birçok şiiri vardır.
• Şiir: Deniz Sarhoşları, Yayla Dumanı, Sarıkız Mermerleri

👉 Ömer Bedrettin Uşaklı hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Bekir Sıtkı Erdoğan (1926-2014) 

• Şair, asker öğretmen.
• 50.Yıl Marşı'nın söz yazarıdır.
• Hem Millî Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şairler hem de Hisarcılar arasında gösterilir.
• Binbirinci Gece (Hancı) ile Kışlada Bahar şiirleriyle tanınır.
• Aruzdan vazgeçmeyen şair hece ölçüsünü de kullanmıştır.
• Şiirlerinde Anadolu'nun ve Anadolu insanının ruhunu duygulu bir şekilde yansıttı.
• Şiirlerinde gurbet, aşk, ölüm gibi temalar öne çıkar.
• Ahenk ve musikiye önem verdi. 
• Eserlerinde ölçü, kafiye, nazım biçimi gibi biçimsel unsurlara bağlı kaldı.
• Daha çok halk ve divan edebiyatı geleneğinden yararlandı.
• Şiir: Bir Yağmur Başladı, Dostlar Başına, Sabır Sarmaşıkları, Gönüller Kavşağı, Elif Divanı

👉 Bekir Sıtkı Erdoğan hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Arif Nihat Asya (1904 - 1975) 

• Şair, yazar, öğretmen, milletvekili.
• "Bayrak Şairi" olarak tanınmaktadır.
• Şiir, mensur şiir, fıkra ve deneme türünde eserler vermiştir.
• Vatana, millete, millî örf ve adetlere, dinî değerlere duyduğu sevgiyi dile getirdiği şiirler yazdı.
• En çok bilinen şiirleri Bayrak, Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor ve Fetih Marşı'dır.
• Mevlevi olan şairin şiirleri tasavvufî kavramlar bakımından da zengindir. 
• Aruz, hece dışında serbest ölçüyü de kullanmıştır. 
• Halk ve divan edebiyatı nazım şekilleriyle yazdığı şiirlerin yanında biçimsel kaygılardan uzak modern şiir örnekleri de vermiştir.
• Rubai nazım şeklinin yeni Türk edebiyatındaki önemli temsilcilerinden biridir. 

👉 Arif Nihat Asya hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Behçet Kemal Çağlar (1908-1969) 

• Şair, öğretmen, milletvekili.
• Atatürk'e ve devrimlerine olan bağlılığı nedeniyle "devrim şairi" olarak tanındı.
• Kimi eserlerinde Ankaralı Âşık Ömer, Âşık Ömer, Behçet Fuat, Erdoğan takma adlarını kullandı.
• Aşıklık geleneğinden beslendi. 
• Şiirlerini hece ölçüsüyle yazdı.
• Faruk Nafiz Çamlıbel ile "Onuncu Yıl Marşı"nı yazdı.
• Atatürk, Atatürk devrimleri, ülke sorunları, yurt sevgisi şiirlerinde öne çıkan konulardır.
• Şiirin yanı sıra manzum oyunlar ve incelemeler yazdı.
• Şiir: Erciyas'tan Kopan Çığ, Burda Bir Kalp Çarpıyor, Atatürk: Şiirler, Benden İçeri, Kur'an- ı Kerim'den İlhamlar
• Destan: Ankaralı Âşık Ömer'in Cumhuriyet Destanı, Cumhuriyetimizin On Yedinci Yılında Âşık Ömer'den Destanlar-Türküler, İlköğretim Destanı, Battal Gazi Destanı, Malazgirt Zaferinden İstanbul Fethine: Dört Destan
• Oyun: Çoban, Attila, Göklerin Fethi
• Gezi- İzlenim: Hür Mavilikte, Dolmabahçe'den Anıtkabir'e

👉 Behçet Kemal Çağlar hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Necmettin Halil Onan (1902-1968) 

• Şair, öğretmen, akademisyen.
• Millî Mücadele yıllarında "vatan sevgisi"ni konu aldığı şiirleriyle tanındı.
• Şiirde ahenge önem verdi.
• Şiirlerinin çoğunu hece ölçüsüyle yazsa da aruzdan da vazgeçmedi.
• Şiirleri arasında en çok bilinen 1927’de Hayat'ta yayımlanan “Bir Yolcuya” adlı şiiridir.
• Şiirlerinde vatan sevgisi, geçmişe özlem, aşk ve tabiat öne çıkan temalardır.
• Divan şiiri tarzında yazdığı şiirleri de vardır.
• Şiir Kitapları: Çakıl Taşları, Bir Yudum Daha

👉 Necmettin Halil Onan hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Zeki Ömer Defne (1903-1992) 

• Şair, öğretmen.
• "Öğretmen Şair" olarak anılmaktadır.
• İlk dönem şiirlerinde Asri Baba mahlasıyla mizahi tarzda hicivler yazdı.
• Eserlerinde Anadolu ve memleket sevgisi öne çıkar. 
• Halk edebiyatı geleneğinden yararlandı.
• Şiirlerinde yerli motifleri âşık şiiri tarzında işledi.
• Şiirlerinde samimi ve kuvvetli bir lirizm vardır.
• Ziller Çalacak ve Bu Memleket Böyle Ağlar şiirleriyle ünlüdür.
• Şiir: Denizden Çalınmış Ülke, Sessiz Nehir Puyalar I, Kardelenler Puyalar II 
• İnceleme: Dede Korkut Hikâyelerinde Edebi Sanatlar

👉 Zeki Ömer Defne hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Şükûfe Nihal Başar (1896-1973)

• Şiir, hikaye, roman ve gezi türlerinde eserler verdi.
• İlk şiirlerinde Servetifünun özellikle de Tevfik Fikret'in etkisindedir.
• "Hazan Rüzgarları" kitabıyla aruzu terk ederek hece ölçüsüne geçti.
• Kadın, vatan sevgisi, toplumsal sorunlar ve aşk şiirlerinde öne çıkan temalardır. 
• Aydın bir Türk kadını olarak "kadının sesini" duyurmaya çalıştı.
• Sıcak, samimi ve yalın bir Türkçe kullanmıştır.
• Romanları teknik bakımdan zayıftır.
• Şiir: Yıldızlar ve Gölgeler, Hazan Rüzgârları, Gayya, Su, Şile Yolları, Sabah Kuşları, Yerden Göğe
• Roman: Renksiz Istırap, Yakut Kayalar, Çöl Güneşi, Yalnız Dönüyorum, Çölde Sabah Oluyor 
• Hikaye: Tevekkülün Cezası

👉 Şükufe Nihal Başar hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Halide Nusret Zorlutuna (1901-1984) 

• Yazar, şair, öğretmen.
• Şiirlerine mistik ve lirik bir hava hakimdir. 
• Şiirlerinde genel olarak Anadolu, aşk, tabiat, din ve tasavvuf temaları öne çıkar.
• Henüz on sekiz yaşında yazdığı "Git Bahar" adlı şiiri ile vatanın işgali karşısında duyduğu elem ve ıstırabı anlatır.
• Romanlarında öne çıkan temalar aşk, aile, evlilik, namus, fazilet ve milli birliktir.
• Şiir: Geceden Taşan Dertler, Yayla Türküsü, Yurdumun Dört Bucağı, Ellerim Bomboş
• Roman: Küller, Sisli Geceler, Gül'ün Babası Kim, Aşk ve Zafer, Altın Karanfiller Aydınlık Kapı
• Hatıra: Büyükanne, Bir Devrin Romanı, Benim Küçük Dostlarım
• Hikâye: Beyaz Selvi

👉 Halide Nusret Zorlutuna hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

👉 Beş Hececiler

İlgili Sayfalar

• Konu Testi Çöz

• Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı

Not: Yararlanılan kaynaklar için Kaynakça sayfamıza bakabilirsiniz!