Sinan Paşa (1440? - 1486)

  • Osmanlı âlimi, mutasavvıf yazar.
  • Asıl adı Sinâneddin Yusuf’tur.
  • Babası İstanbul’un ilk kadısı Hızır Bey'dir.
  • Fatih’in huzurunda yapılan ilmî münazaralarda takdir topladı.
  • 1477'de sadrazamlığa getirildi. Ancak aynı yıl bilinmeyen bir nedenle gözden düştü. Görevinden alınarak hapse atıldı. İstanbul ulemasının tepkisi üzerine hapisten çıktı. Sonrasında da Sivrihisar kadılığı ve müderrisliği vazifesiyle İstanbul’dan uzaklaştırıldı.
  • II. Bayezit tahta geçince vezirlik rütbesi iade edildi. 
  • 1486 yılında İstanbul’da öldü.
Sanat Anlayışı
  • Sanatlı (süslü) nesrin kurucusudur.
  • Özellikle düzyazıdaki (nesirdeki) başarısı ve secili üslubu ile tanındı.
  • Dili sanatlı kullanma konusunda aşırılığa kaçmamıştır.
  • Tazarrunâme, Maarifnâme ve Tezkiretü’l-Evliyâ olmak üzere üç mensur eseri vardır.
  • Tazarrunâme ve Maarifnâme, Allah'ı anıp bütün gereksinimlerini ondan dileme, bağışlanma isteği gibi duyguların güçlü olduğu yapıtlardır.
  • En önemli eseri mensur bir münacat olan Tazarrunâme'dir.
  • İlmî eserleri ise matematik, astronomi, kelam ve fıkıh sahasındadır.
Eserleri: Tazarruname, Maarifnâme, Tezkiretü’l-Evliyâ
Tazarrunâme
  • Süslü nesrin ilk örneğidir.
  • "Tazarru" sözcüğü "yakarış" anlamına gelmektedir.
  • Mensur bir münacattır. Münacat, edebiyatta konusu Allah'a yakarma olan eserlerdir.
  • Eserde manzumelere de yer verilmiştir.
  • Hikaye ve nasihatlerle bezenmiş tasavvufi bir eserdir. 
  • Eserde Arapça ve Farsça dil kurallarıyla kurulmuş uzun tamlamalar dikkat çeker.
  • Eserin ilk bölümü birçok alt başlığı olan “yakarışlar” anlamındaki "tazarruât"tır. Bu bölüm giriş ile başlayıp manzum bir fahriye ile sürer. Alt başlıklarda yedi büyük peygambere dair önemli olaylar ve onların temel kişilik özellikleri söz konusu edilir. Ardından Hz. Muhammed'e ve onun ailesine, Allah dostlarına, büyük şeyhlere övgüler bulunur.
Maarifnâme
  • Ahlaka dair yazılmış mensur bir eserdir.
  • Nasihatname ve Ahlaknâme olarak da bilinir.
  • Secili bir üslupla yazılmıştır.
  • Sanatçı eseriyle İslam ahlakının esaslarını öğretmeyi hedeflemiştir.
Tezkiretü’l-Evliyâ
  • Eser, 28 evliyanın menkıbesinden meydana gelmiştir.
İlgili Sayfa
👉 Divan Edebiyatı Nesir Yazarları Özet
Yararlanılan Kaynaklar
  • Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Nihat Sami Banarlı
  • TDV İslam Ansiklopedisi Sinan Paşa Maddesi, Aylin Koç
  • Sinan Paşa'nın Tazarruname'sinin Sanatçının Sanatsal İfadeleri İşlemesi Yönünden İncelenmesi, Emine Yıldız Er

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.