Anlatım Bozukluğu Çıkmış Sorular 1 Çözümlü

1. "İyi bir cümlede gereksiz sözcük bulunmaz. Bunu şöyle anlayabiliriz: Bir sözcüğü attığımızda cümlenin anlam ve anlatımında bir daralma oluyorsa o sözcük gerekli, olmuyorsa gereksizdir." 
Bu ölçüte göre, aşağıdakilerden hangisi iyi bir cümle değildir? (1981-ÖSS)
A) Neşeli, sağlıklı, şen bu görünüşü vardı.
B) Yağmur, sabaha değin aralıksız yağdı.
C) Bütün gün tarlada hiç ara vermeden çalıştık.
D) Doğadaki canlılar üzerinde sayısız inceleme yapıldı.
E) Ormanların iklim üzerindeki etkisi anlatıldı.

Çözüm: Cevap A. Aynı anlamı içeren sözcükler (neşeli ve şen) birlikte kullanılmış.


"Sınıfa girer girmez insanı düşündüren, ilginç (I) sorular başlar. Çocukların düşüncelerine önem verince, şaşırtıcı (II) sorular peş peşe gelir. Bir anda büyür (III), küçücük (IV) çocuklar, mantıkları (V) ile kocaman olurlar.”
2. Yukarıdaki parçada altı çizilmiş sözlerden, bulunduğu yere göre anlamca en gerekli olanı hangisidir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. (1982-ÖSS)

Çözüm: Paragraftan "mantıkları" sözcüğü çıkarsa hem anlam değişecek hem de anlatım bozukluğa neden olacaktır (...çocuklar ile kocaman olurlar.). Diğer sözcüklerin çıkması -bazı sözcüklerin çıkması anlamı daraltsa da- anlatım bozukluğuna neden olmayacaktır. Cevap E.


3. "Hiçbiri -Ali Suaivi'den başka- ülkede bu ayaklanmayı düşünmemiş, padişaha bağlılığı kutsal bir görev saymıştır."
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?
A) İkinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır.
B) Birinci cümlecikteki arasöz, gereken biçimde düzenlenmemiştir.
C) Birinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır.
D) Birinci cümlecikteki yüklemin sonuna “-dir” eki getirilmemiştir.
E) Her iki cümleciğin yüklemleri arasında olumluluk olumsuzluk bakımından uyum sağlanmamıştır. (1982-ÖSS)

Çözüm: Bu, öznesi ortak kullanılmış (hiçbiri) sıralı bir cümle. Ancak "hiçbiri" öznesi ikinci cümleye uymuyor. İkinci cümlenin öznesi "herkes" olmalıydı. "Hiçbiri" olumsuz, "herkes" ise olumlu cümlelerde kullanılır. Cevap A.

4. "Genç saçlarına ak düşmemiş, şiirimize, hikâyeciliğimize taptaze bir hava getiren isimlerdi bu saydıklarım."
Bu cümlede hangi sözcükten sonra virgül (,) konursa anlam karışıklığı giderilmiş olur?
A) genç B) saçlarına C) hikâyeciliğimize D) getiren E) bu (1982-ÖSS)

Çözüm: Genç sözcüğünden sonra virgül konmazsa "saçlarına" sözcüğünün sıfatı olur. Ancak cümlede kastedilen bu değil o nedenle "genç" sözcüğünden sonra virgül gelmeli. Cevap A.


5. "Yazar, bu özü, birtakım ilkelerden, hazır formüllerden yola çıkarak değil, somut gerçeklerden, yaşanmış deneyimlerden yola çıkarak yeniden buluyor.”
Bu cümlede geçen kelimelerden hangileri atıldığında cümlenin anlamında hiçbir daralma olmaz? (1983-ÖSS)
A) bu - yeniden
B) ilkelerden - somut
C) birtakım - değil
D) yazar - gerçeklerden
E) hazır - yaşanmış

Çözüm: Hayat boyu edinilen bilgilerin tamamı, tecrübe anlamına gelen deneyim sözcüğü için "yaşanmış" sözcüğü gereksizdir. Benzer durum "hazır" sözcüğü için de geçerli. "Formül" sözcüğü cümlede "tutulan yol, yöntem" anlamıyla kullanılmış ki "hazır" sözcüğüne ihtiyacı yok. Cevap E.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili kelime çıkarılırsa cümlenin anlamı değişmez?
A) Ortaklar arasındaki mevcut ikiliği giderdik.
B) Parkın içindeki kurumuş ağaçları kestik.
C) Yokuşun dibindeki ahşap eve taşındık.
D) Babamla birlikte evdeki eski eşyaları dışarı taşıdık.
E) Gölün kıyısındaki yaşlı çınar ağaçlarının altına koştuk. (1983-ÖSS)

Çözüm: Cevap A. "mevcut" sözcüğü gereksiz kullanılmış. İlgili sözcük cümleden çıkarıldığında anlamda bir daralma olmuyor.

7. Aşağıdakilerden hangisi dil ve anlatım yönünden yanlıştır?
A) Yayınevinin çıkardığı bütün romanları alıyorum, okuyorum.
B) Bu koşullar içinde pek çok sanatçı olduğunu duyuyorum, görüyorum.
C) Bu konuda söylenenlere inanıyor, her yerde öne sürüyordu.
D) Geçen ay yayımlanan aylık dergilerin birinde okudum, gördüm.
E) Erken yatıp erken kalkmanın yararına inanırdı, herkesi de inandırırdı. (1983-ÖSS)

Çözüm: C'deki cümlenin ikinci cümlesinde nesne eksik. "Öne sürdüğü ne?" ya da "Neyi öne sürüyor?" sorularına cevap alamıyoruz. Cümle şöyle düzeltilebilir: Bu konuda söylenenlere inanıyor, işin aslını bildiğini her yerde öne sürüyordu. Cevap C.

8. "Cansız varlıkların ya da soyut kavramların çoğulları özne olduğunda bunların yüklemleri tekil olur."
Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala uyulmamıştır? (1983-ÖSS)
A) Köylüler, uzaktan uzağa bağrıştılar.
B) Dağlar, gün batımına doğru kızıllaştı.
C) Boksörler yaman dövüştüler.
D) Bu düşünceler, geçerliliğini çoktan yitirdi.
E) Bu tür duygular, gözlerimi yaşartırlar.

Çözüm: "Bu tür duygular, gözlerimi yaşartırlar." cümlesinin öznesi soyut bir kavram ve çoğul halde (bu tür duygular) bu nedenle yüklem tekil olmalıydı. Cevap D


9. "Aldığı şehirlere Türkleri yerleştirmek suretiyle Türkleştirdi." cümlesindeki anlatım pürüzü nasıl giderilebilir? (1984-ÖSS)
A) "şehirlere" yerine "şehirlerde" kelimesini getirerek
B) "Türkleştirdi" den önce, "insanları" kelimesini ekleyerek
C)”yerleştirmek suretiyle" yerine "yerleştirerek" kelimesini getirerek
D)"Türkleştirdi" yerine "Türkleştirildi" kelimesini ekleyerek
E) "Türkleştirdi"den önce, "oraları" kelimesini ekleyerek 

Çözüm: Cümlede nesne eksik. Nereyi Türkleştirdi, sorusunun cevabı yok. Bu nedenle cevap E olmalı.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki "daha" kelimesi çıkarılınca cümlenin anlamında daralma olur? (1984-ÖSS)
A) İstiyorsanız bir defa daha anlatayım.
B) Bilmiyorum, ben göreve daha yeni başladım.
C) Bekle, Müdür Bey daha gelmedi.
D) O zamanlar bu yol, şimdikinden daha kötüydü.
E) Görünüşüne bakma, daha altı yaşına yeni girdi.

Çözüm: Bu tür sorularda ilgili sözcüğü cümleden çıkararak anlamda bir daralma olup olmadığına bakmak gerekir. A şıkkında "daha" sözcüğü çıkarsa anlamın tamamen değiştiği açıktır. Cevap A

11. Bu kitap (I), yayınevimizin (II) ölümünün 10. yıldönümünde (III) ünlü şaire (IV) onun yüce anısına (V) armağandır. (www.yksedebiyat.org)
Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için hangi kelime ya da kelime grubu çıkarılmalıdır? (1985-ÖSS)
A) l.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

Çözüm: Cümle dikkatli okunduğunda tamlanan ekinin eksik olduğu görülebilir. Cümle şöyle olmalıydı: Bu kitap, yayınevimizin ölümünün 10. yıldönümünde ünlü şaire onun yüce anısına armağanıdır. → yayınevimiz-in armağan-ı-dır. 
Tamlayan durumundaki sözcük (yayınevimizin) ortadan kalkarsa anlatım bozukluğu da giderilmiş olacaktır. Cevap B

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kendi" kelimesinin çıkarılması, anlatımda bozukluğa yol açmaz? (1985-ÖSS)
A) Bu ayrıcalığın sadece kendi için olduğunu sanıyorsa aldanıyor.
B) Kendi gibi gece gündüz çalışacak birini arıyor.
C) O da herkes gibi kendi hakkına razı olmalıdır.
D) Herkesi kendi gibi düşünmeye zorluyor.
E) Bu kez kendi değil, kardeşi gelmiş.

Çözüm: Bu tür sorularda ilgili sözcüğü cümleden çıkararak anlamda daralma olup olmadığına bakmak gerekir. C şıkkında "kendi" sözcüğü anlamı pekiştirmek için kullanılmış. Varlığı bir anlatım bozukluğu yaratmıyor ancak yokluğu da bir anlam daralmasına neden olmuyor. Cevap C

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinden "onu" kelimesi çıkarılırsa cümlenin anlatımı bozulur? (1985-ÖSS)
A) Çoğu zaman biçimsel özellikler üzerinde durur, az da olsa onu geliştirmeye çalışırız.
B) Bulunduğu çevreyi inceliyor, onu yazılarında gereç olarak kullanıyor.
C) Fıkranın geleneksel anlamını değiştirmiş, onu daha da zenginleştirmiştir.
D)Yazma sözünden ne anladığımı açıklamak, onu tanımlamak istiyorum.
E) Çevremizi duyu organlarımız yardımıyla tanır, onu bu organlarımızla öğreniriz.

Çözüm: Verilen cümlelerin hepsi sıralı cümle. Burada bakılması gereken "onu" sözcüğüne ikinci cümlede gerek var mı yok mu?
B'de — bulunduğu çevreyi inceliyor / kullanıyor (gerek yok)
C'de — fıkranın geleneksel anlamını değiştirmiş / zenginleştirmiştir (gerek yok)
D'de — yazma sözünden ne anladığımı açıklamak / tanımlamak istiyorum. (gerek yok)
E'de — çevremizi tanır / öğreniriz (gerek yok)
Cevap A

14. Bu ilaç, mide yanmasına sebep olmadığı gibi ne de asit - baz dengesi üzerinde herhangi bir olumsuz etkiye de yol açmaz.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir? (1986-ÖSS)
A) "ilaç" kelimesine "-m" eki getirilerek
B) "ne de" kelimeleri atılarak
C) "yol açmaz" yerine "sebep olmaz" denilerek
D) "olumsuz" kelimesi çıkarılarak
E) "ne de" kelimeleri "üzerinde" kelimesinin sonuna alınarak

Çözüm: "ne de" sözünün verdiği anlamı "sebep olmadığı gibi" sözü vermektedir. Bu nedenle cevap B.

15. Yoksul görünümlü biriydi bu. Boyu kısa, bedeni de pek biçimli değildi.
Yukarıdaki ikinci cümlede bir anlatım bozukluğu vardır. Bu bozukluk, aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir? (1986-ÖSS)
A) "kısa" yerine "kısaydı" getirilerek
B) "kısa'dan sonra "ve" ekleyerek
C) "kısa" yerine "ve" koyarak
D) "kısa"dan sonra "değil" ekleyerek
E) "boyu"dan sonra "da "ekleyerek

Çözüm: İkinci cümle sıralı bir cümle ve ek eylem ortak kullanılmış. Ancak ilk kısım olumlu sonraki bölüm olumsuz olunca anlatım bozukluğuna neden olmuş. Buna ek eylem eksikliği diyoruz. Cümle şöyle olmalıydı: Boyu kısaydı, bedeni de pek biçimli değildi. Cevap A

16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1986 -ÖSS)
A) Öğretmenin, öğrencilerinin aile durumları ile de ilgilenmesi gerekir.
B) Yazarlarımızın köy yaşayışına ilgilenmeleri toplumumuz açısından çok yararlıdır.
C) Bir romancının şiirle ilgilenmesi sanatı için yararlı olur.
D) Kişilerin meslekleri dışında başka işlerle ilgilenmeleri onları dinlendirir.
E) Öğrencilerin iyi kitaplarla ilgilenmesini sağlamak bir eğitim işidir.

Çözüm: Cevap B, "....yaşayışına ilgilenmeleri" kısmı anlatım bozukluğuna neden olmuş. Cümle şöyle olmalıydı: Yazarlarımızın köy yaşamıyla ilgilenmeleri toplumumuz açısından çok yararlıdır.

17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1986 - ÖSS)
A) Bu kadar yorgunluktan sonra iyi bir tatili hak etmişti.
B) Memur, dostça ve yumuşak başlılıkla cevap veriyordu.
C) Fotoğafçılıkla ilgili incelikleri ve teknik bilgileri bu kitapta bulabilirsiniz.
D) Ayrıca, ara sıra gözüme çarpan yanlışlıkları da belirttim.
E) Durmadan gazoz ve çekirdek yenilen bu yerden hemen uzaklaştım.

Çözüm: E'de "yenilen" sözcüğü hem gazoz hem de çekirdek için ortak kullanılmış. Cümle şöyle olmalıydı: Durmadan gazoz içilen ve çekirdek yenilen bu yerden hemen uzaklaştım. Cevap E

18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ise” kelimesine gerek yoktur? (1986 - ÖSS)
A) Mektup yazmış ise gelmekten vazgeçmiştir.
B) Bunun nedeni ise beni çok sevmemesidir.
C) Olayı ancak kendin gördün ise tanıklık yapabilirsin.
D) Bunu yapan o ise gidip kendisiyle konuşun.
E) Yanlış öğrenecek ise hiç öğrenmesin.

Çözüm: B'de "ise" sözcüğünün verdiği anlam cümlede mevcut. Cevap B.

19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "fazla" kelimesine gerek yoktur? (1986- ÖSS)
A) Güneşte fazla dolaşmayın.
B) Fazla kaleminiz var mı?
C) Buralara fazla yağmur yağmaz.
D) Bundan böyle, daha fazla erken kalkmalısın.
E) Fırını fazla ısıtmanıza gerek yok.

Çözüm: D'de "fazla" sözcüğünün gereksiz kullanıldığı açıktır.

20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “ben” kelimesi çıkarılınca anlam bozulur? (1986 - ÖSS)
A) En çok ben merak ediyordum.
B) Ben hemen evimize koştum.
C) Yarışta ben hepsini geçmiştim.
D) Ben 1963 yılında doğdum.
E) Ben geç geleceğini biliyordum.

Çözüm: Soruyu çözmek için cümleleri "ben" sözcüğünü çıkartarak okumak yeterli olacaktır. Cevap A.

21.” Ölçümlere ne zamandan beri başladınız?”
Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? (1987-ÖSS)
A) “ne zamandan beri” yerine "ne zaman” getirilmeli
B) "ne zamandan” yerine "hangi tarihten' getirilmeli
C) “başladınız" yerine "başlıyorsunuz" getirilmeli
D) "beri" yerine "bu yana" getirilmeli
E) "başladınız" yerine "başlamıştınız" getirilmeli

Çözüm: "-den beri" edatı gereksiz kullanılmış. Cümlenin doğrusu, "Ölçümlere ne zaman başladınız." olmalı. Cevap A

22. Bu sonuca ulaşılacağını belki de biliyor olmalılar.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? (1987 -ÖSS)
A) "ulaşılacağını" yerine "ulaşılabileceğini" getirilmeli
B) "belki de" yerine "sanıyorum" getirilmeli
C) "ulaşılacağını" yerine "ulaşılmayacağım" getirilmeli
D) "biliyor olmalılar" yerine "biliyorlardır" getirilmeli
E) "olmalılar' yerine "olabilirler" getirilmeli

Çözüm: Hem "...biliyor olmalılar." ifadesi hem de "belki" sözcüğü olasılık bildiriyor. Cevap D.


23.Önümüzdeki haftanın programlarından bazılarını sizlere hatırlatmaya çalıştık sayın seyirciler.
Bu cümledeki düşünme hatasını gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? (1987-ÖSS)
A) "önümüzdeki" yerine "gelecek" kelimesi getirilmeli
B) "çalıştık" yerine "çalışıyoruz" kelimesi getirilmeli.
C) "hatırlamaya" yerine "tanıtmaya' kelimesi getirilmeli
D) "önemli" kelimesi "bazılarını" kelimesinden önce getirilmeli
E) "sayın dinleyiciler" sözü cümle başına alınmalı

Çözüm: Anlatım bozukluğunu gidermek için "hatırlamaya" yerine "tanıtmaya" kelimesi getirilmeli. Çünkü hatırlamak eylemi geçmişe dönüktür. Cevap C

24. Shakespeare'in oyunları arasında en sık sahnelenen ve Türk seyircisi tarafından en çok benimsenenler arasında Hamlet ve Othello'dur.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? (1987-ÖSS)
A) "en çok" sözü kaldırılmalı
B) "en sık" sözü kaldırılmalı
C) "ve" yerine "ile" kelimesi getirilmeli
D) "oyunları" sözünden sonra gelen "arasında" kelimesi kaldırılmalı
E) "Hamlet" sözünden önce gelen "arasında" kelimesi kaldırılmalı

Çözüm: “Hamlet” sözünden önce gelen “arasında” sözcüğü anlatım bozukluğuna neden olmuş çünkü sadece adı geçen iki oyuna gönderme yapılmış. Cevap D.

25. Bunun üzerine üyeler, bir an sessizlik içinde kaldılar ve herkes ellerini havaya kaldırarak söz istediler.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? (1987-ÖSS)
A) "üyeler" kelimesi kaldırılmalı
B) "ve" kelimesi çıkarılıp, yerine virgül (,) konmalı
C) "herkes" kelimesi kaldırılmalı
D)"bunun üzerine" sözü "üyeler" kelimesinden sonra getirilmeli
E) "ellerini" kelimesi kaldırılmalı

Çözüm: "Herkes" sözcüğü birden fazla insanı kastetse de çokluk eki almamış, bu nedenle yüklemin tekil olması gerekir. Yüklem kalacaksa "herkes" sözcüğünün cümleden çıkarılması da anlatım bozukluğunu giderecektir. Cevap C

26.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde, "yaklaşık" kelimesi yanlış kullanılmıştır? (1987-ÖSS)
A) Ev ona, yaklaşık hesapla otuz milyon liraya mal olmuştu.
B) Köy Ankara'ya yaklaşık olarak yetmiş kilometre uzaktaydı.
C) Doğup büyüdüğü kasabaya, yaklaşık on yıldır uğramamıştı.
D) Bu büyük apartmanlar, birbirine yaklaşık yapılmıştı.
E) Yaklaşık olarak üç metre kumaşın yeteceğini sanıyordu.

Çözüm: Yanlış anlamda kullanılan bir sözcükten kaynaklanan anlatım bozukluğu var. "Yaklaşık" değil "yakın" olmalıydı. Cevap D

27. İçtenlikle (I) söylüyorum: eğer (II) vapur biletini (III) almamış olsaydım, (IV) bu geziden (V) vazgeçerdim.
Bu cümleden altı çizili sözcüklerin hangisi çıkarılırsa cümlenin anlamı değişmez? (1988-ÖSS)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 

Çözüm: "...almamış olsaydım" sözü içinde zaten "eğer" anlamı var. "Eğer" sözcüğü cümleden çıkartılmalı. Cevap B.

28. Arkadaşım gördüklerini, duyduklarını gizli bir sırmış gibi yavaşça kulağıma fısıldadı.
Bu cümlede gereksiz kullanılmış iki sözcük aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir? (1988-ÖSS)
A) Arkadaşım – bir 
B) Bir - yavaşça 
C) Arkadaşım – gibi
D) Gizli - yavaşça  
E) Gizli - sırmış

Çözüm: Bu cümlede gereksiz kullanılmış iki sözcük var: gizli ve yavaşça. "Sır" zaten gizli olmalı yoksa sır olmaz. Fısıldamak eylemi için de "yavaşça" sözcüğü gereksizdir. Cevap D

29. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1988-ÖSS)
A) Hastalığı nedeniyle bir süre geri hizmete alınması onu bir hayli üzdü.
B) Hemen getireceğini söyleyerek aldığı makası hâlâ geri iade etmemiş.
C) Onun, bu küçücük ricamı geri çevireceğini hiç sanmıyorum.
D) Bu işte geri planda kalmak istemem.
E) Olayın geri kalan bölümünü siz anlatın.

Çözüm: B'de "geri" sözcüğü gereksiz kullanılmıştır. "İade etmek" zaten "geri vermek" anlamındadır. Cevap B.

30. Genç sanatçılara, yapıtlarının konularını seçerken nelere önem vermelerini anlatıyor.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?
A) "vermelerini" yerine "vermeleri gerektiğini" sözü getirilmeli.
B)"nelere" yerine "hangi noktalara" sözü getirilmeli.
C) "sanatçılara" yerine "sanatçıların" sözü getirilmeli.
D) "seçerken" yerine "seçmekte" sözü getirilmeli.
E) "anlatıyor" yerine "belirtiyor" sözü getirilmeli. (1988-ÖSS)

Çözüm: Cümlede eylemsi eksikliği var. Cümleye "vermelerini" yerine “vermeleri gerektiğini” sözü getirilmeli. Cevap A

31. Vergilerin yeni sisteme göre toplanacağını sağlayacaklar.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?
A) "göre" yerine "uyularak" sözü getirilmeli.
B) "toplanacağını" yerine "toplanmasını" sözü getirilmeli.
C) "yeni" den sonra "bir" sözü getirilmeli.
D) "sisteme" yerine "kurala" sözü getirilmeli.
E) "sağlayacaklar" yerine "sağlamalılar" sözü getirilmeli. (1988-ÖSS)

Çözüm: Cümledeki anlatım bozukluğu "...toplanacağını sağlayacaklar." kısmında. "toplanacağını" sözcüğü isim-fiil olmalıydı. Cevap B.

32. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1988- ÖSS)
A) Okula başladığımızdan beri birbirimizden hiç ayrılmadık.
B) Okula başlayışımızdan beri birbirimizden hiç ayrılmadık.
C) Okula başlayalı beri birbirimizden hiç ayrılmadık.
D) Okula başlayışımızdan bu yana birbirimizden hiç ayrılmadık.
E) Okula başladığımızdan itibaren birbirimizden hiç ayrılmadık.

Çözüm: Cevap C. "Beri" sözcüğü gereksiz kullanılmış. "Başlayalı" sözcüğündeki zarf-fiil eki (-eli) cümleye zaten devamlılık anlamı katmaktadır. Bir de "beri" sözcüğü 
zaman anlamıyla kullanılacaksa -den eki ile kullanılmalıdır.

33. Ülkemizde başarıyla gerçekleştirilen bu tür ameliyatlarda, ölüm şansı, Amerika'da yapılanlardan ancak yüzde bir fazladır.
Bu cümledeki bir sözcüğün yerinde kullanılmamasından doğan anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir? (1989-ÖSS)
A) "tür" sözcüğü atılarak
B) "gerçekleştirilen" yerine "yapılabilen” sözcüğü getirile-rek
C) "yapılanlardan" yerine "yapılan ameliyatlarda” getirilerek
D) "ancak" sözü atılarak
E) “şansı” yerine “olasılığı” sözcüğü getirilerek

Çözüm: "Şans" sözcüğü olumlu cümlelerde kullanılır. Onun yerine "olasılığı" sözcüğü getirilmelidir. Cevap E.

34. Batı ve güney bölgeleri yağmurlu geçerken, öte yandan doğu ve kuzey bölgeleri soğuk geçer.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? (1989-ÖSS)
A) “yağmurlu geçerken” yerine “ile” sözcüğü getirilmeli.
B) "geçerken" yerine "geçip” sözcüğü getirilmeli.
C) “öte yandan” sözü atılmalı.
D) “doğu ve kuzey” yerine “doğu ile kuzey” sözü getirilmeli.
E) “kuzey bölgeleri” yerine “kuzey bölgesi” sözü getirilmeli.

Çözüm: Cevap C. Cümlede "öte yandan" gereksiz çünkü cümledeki zarf-fiil (geçerken) bu anlamı zaten veriyor.

35. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1989-ÖSS)
A) Önemsiz şeyler üzerinde boşu boşuna zaman harcadı.
B) Görüşleri doğru ya da yanılmış olabilir.
C) Dünyada kaç tür olduğu bilinmemektedir.
D) En çok tartışılan konulardan biri de müziktir.
E) Doğanın kış aylarında başka bir çekiciliği vardır.

Çözüm: B'de hata var. Cümlede iki ayrı şey ifade edilmiş: 1. Görüşleri doğru olabilir. 2. Görüşleri yanılmış olabilir. Görüldüğü gibi ikinci kısma "görüşleri" sözcüğü uymuyor. "Görüşleri" yerine ""görüşlerinde" sözcüğü getirilebilir. Cevap B.

36. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1990-ÖSS)
A) Burada, en çok eski arkadaşlarımı arıyor, özlüyorum.
B) Konunun az bilinen bir yönüne ışık tutuyor, aydınlatıyor.
C) Yeni çıkan kitapları alıyor, hemen okuyorum.
D) Gezilerinde yeni yerler görüyor, değişik insanlar tanıyor.
E) Yaptıklarını yeterli bulmuyor, eleştiriyor.

Çözüm: B'de nesne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu var. Cümle şöyle olmalıydı: Konunun az bilinen bir yönüne ışık tutuyor, konuyu aydınlatıyor. Cevap B.

37. Bu yasadan, özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?
A) "yasadan' dan sonra "bütün" sözcüğü getirilerek
B) "ve" sözcüğü kaldırılarak
C) "ve" yerine, "kuruluşlarla" sözcüğü getirilerek
D) “çalışanlar"dan sonra "kesinlikle" sözcüğü getirilmeli
E) “yararlanacak" yerine "yararlanabilir” sözcüğü getirilerek (1990 -ÖSS)

Çözüm: Cümlede tamlama yanlışlığı var. Biri sıfat (özel) diğeri isim (kamu) olan sözcükler ortak tamlanana bağlanmış. Daha açık söylemek gerekirse "kamu kuruluşları" oluyor ama "özel kuruluşları" olmaz. Cevap C.

38. Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse, ölüme hatta sara nöbetlerine yol açabilir.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisiyle giderilebilir?
A) "sara nöbetlerine" sözü ile ”ölüme" sözcüğü yer değiştirilerek
B) "yol açabilir" yerine "neden olabilir" sözü getirilerek
C) "sara" sözcüğü kaldırılarak
D) "zarı" yerine "zarının" sözcüğü getirilerek
E) "edilmezse" yerine "edilmediğinde" sözcüğü getirilerek (1990-ÖSS)

Çözüm: Cümlede sara nöbetinin ölümden kötü olduğu gibi bir anlam çıkıyor. Bu nedenle iki kısım yer değiştirilerek mantık hatası ortadan kaldırılabilir. Cevap A.

39. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ilk kez" sözü gereksiz kullanılmıştır?
A) Onu ilk kez bu kadar üzgün görüyordum.
B) Uçağa ilk kez bineceği için çok heyecanlıydı.
C) Bu kıyı kasabasına ilk kez gidiyordum.
D) Böyle bir yarışmaya ilk kez katılıyorum.
E) Onunla ilk kez bir arkadaş toplantısında tanıştık. (1990-ÖSS)

Çözüm: E'de "ilk kez" gereksiz kullanılmış çünkü tanışmak eylemi sadece bir kez olur. "İlk kez" cümlede kalacak ise "tanışmak" yerine "görüşmek" eylemi kullanılabilir. Cevap E.

40. Aşağıdaki cümlelerin hangisinden altı çizili sözcük çıkarılırsa cümlenin anlamında bir değişme olmaz?
A) Buradaki gerçek, kanımca sanat gerçeğidir.
B) Her şey sanki aynı anda olup bitiyor gibidir.
C) Bunun nereden kaynaklandığını kestirmek oldukça zordur.
D) Oyunda ayrıca, gülünç bulunabilecek mantıksızlıklara rastlanıyor.
E) Yaşamdaki gerçek ile sanattaki gerçek çoğunlukla aynı değildir. (1990-ÖSS)

Çözüm: B'deki cümlede "gibi" sözcüğü "sanki" sözcüğünün anlamını verdiği için "sanki" cümleden çıkmalıdır. Cevap B.

41. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1991 -ÖSS)
A) Tiyatrolarımızda bu ay, on yeni oyun sahnelemeyi düşünüyoruz.
B) Müzik alanında çok önemli bir yeri olan bu festivalin yaşatılması gerekir.
C) Bu sanatçıların çalışmaları üç yıldır ilgiyle izlenmektedir.
D) Şehrimizde çeşitli kültürel ve sanat etkinlikleri gerçekleştirildi.
E) Edebiyatını ve balesini tanıdığınız bu ulus, ya kında resimde de varlığını gösterecektir.

Çözüm: Cevap D. "Kültürel" ve "sanat" sözcükleri için tamlanan ortak kullanılmış. Ancak biri sıfat diğeri isim tamlaması. Cümle şöyle olmalıydı: Şehrimizde çeşitli kültürel etkinlikler ve sanat etkinlikleri gerçekleştirildi.

42. Hitit tabletlerinde orman kelimesinin adı sık sık geçmektedir.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir? (1991 -ÖSS)
A) "sık sık" sözü atılarak
B) "kelimesinin" yerine "kelimesi" sözcüğü getirilerek
C) "geçmektedir" yerine "geçer" sözcüğü getirilerek
D) "kelimesinin adı" yerine "kelimesi" sözcüğü getirilerek
E) "tabletlerinde" yerine "tabletlerindeki" sözcüğü getirilerek

Çözüm: Cevap D. "Adı" sözcüğü gereksiz kullanılmış. Cümle şöyle olmalıydı: Hitit tabletlerinde orman kelimesi sık sık geçmektedir.

43. Ona, buraya gelmeden önce mi sonra mı telefon ettin?
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?
A) "ona" sözcüğü, "sonra mı" sözünün arkasına getirile-rek
B) "buraya" sözcüğü kaldırılarak
C) "gelmeden" yerine "gelince" sözcüğü getirilerek
D) "mi" yerine "veya" sözcüğü getirilerek
E) "önce mi" den sonra "geldikten" sözcüğü getirilerek (1991-ÖSS)

Çözüm: Cevap E. Zarf fiil olan "gelmeden" sözcüğü hem "önce" hem de "sonra" için ortak kullanılmış. Cümle şöyle olmalıydı: Ona, buraya gelmeden önce mi geldikten sonra mı telefon ettin?

44. (l) Ankara'da bahar, kırkikindi yağmurlarıyla başlar. (II) Öğleden sonra birdenbire gökyüzü kararır şimşekler çakar, yağmur boşanır birden. (III) Sonra gökyüzü aydınlanır; ağaçlar daha yeşil, sokaklar daha temiz görünür. (IV) Havada taze bir esinti ve toprak kokusu kaplar ortalığı. (V) Çiçeğe duran tomurcuklar patlar, tepeden tırnağa baharı yaşamaya başlar ağaçlar. (1991 -ÖSS)
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

Çözüm: Cevap D. 1.hata, tamlama yanlışlığıdır. "esinti" ve "toprak" bağlaçla bağlandığı için "kokusu" ortak tamlanan olarak duruyor. "...esinti kokusu" olamayacağı için ikisi yer değiştirilmeli. 2.hata "havada" sözcüğünün kullanılmasıdır. Cümle şöyle olabilirdi: "Taze bir esintiyle toprak kokusu kaplar ortalığı.

45. (l) Dil insanların birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlayan bir araçtır. (II) Toplumsal yapıya bağlı olarak sürekli gelişir ve değişir. (III) Bunun doğal bir sonucu olarak da dilde durmadan yeni kavramlar ortaya çıkar. (IV) Bu kavramları karşılamak için yeni sözcükler yaratılır. (V) Yeni sözcükler yaratmak için her ulus, dilinin sunduğu olanaklardan yararlanma yoluna gitmesi gerekir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1992-ÖSS)
A) I.  B) II.  C) III.  D) IV.  E) V. 

Çözüm: Cevap E. Cümlede, tamlayan ekinin eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu var. Cümle şöyle olmalıydı: "Yeni sözcükler yaratmak için her ulusun dilinin sunduğu olanaklardan yararlanma yoluna gitmesi gerekir."

46. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1992-ÖSS)
A) İlkbaharda, sabahları bülbül sesleriyle uyanırdım.
B) Sokağa bakan, küçük ama şirin bir evimiz vardı.
C) Mahallenin çocukları çoğunlukla bizim bahçede oynarlardı.
D) O yıllarda ben otuz, o ise otuz beş yaşlarındaydı.
E) Komşularımızla sık sık birbirimize gider gelirdik.

Çözüm: Cümlede yüklem eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu var. Doğrusu şöyle olmalı: O yıllarda ben otuz yaşındaydım, o ise otuz beş yaşlarındaydı.

47. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1992-ÖSS)
A) Sabahları durağa kadar yürüyor ve otobüse biniyorum.
B) Konuşmacının düşüncelerine katılıyor ve destekliyorum.
C) Bu dergiyi ilk yayımlandığı günden beri alıyor ve zevkle okuyorum.
D) Televizyondaki açık oturumları beğeniyor ve sonuna kadar izliyorum.
E) Akşamları, bir süre çalışıyor ve sonra dinleniyorum.

Çözüm: İkinci cümlenin nesnesi eksik. Şöyle olmalıydı: Konuşmacının düşüncelerine katılıyor ve konuşmacıyı (onu) destekliyorum.

48. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? (1992-ÖSS)
A) Düşüncelerini yazıyla değil, sözle anlatmayı seviyordu.
B) Önerilerimizi dinliyor ne var ki onların hiçbirini uygulamıyordu.
C) Sağlık durumlarının iyi ancak çok yorgun oldukları görülüyordu.
D) Gazetesini sürekli yanında taşıyor ama bir türlü okumaya fırsat bulamıyordu.
E) Bu konuda bilgi sahibi olmasına karşın, görüşlerini belirtmekten kaçınıyordu.

Çözüm: Cevap C. Eylemsi eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu var. Cümle, "Sağlık durumlarının iyi olduğu ancak çok yorgun oldukları görülüyordu." şeklinde düzeltilebilir.

49. Kendisine (I) söylenen bu sözü duyar duymaz (II) oturduğu (III) yerden (IV) ayağa (V) kalktı, kürsüye yöneldi.
Bu cümlede, altı çizili sözcüklerin hangisi gereksiz kullanılmıştır? (1992 -ÖSS)
A) I  D) II.  C) III.  D) IV  E) V.

Çözüm: "..ayağa" sözcüğü gereksiz kullanılmış. "...oturduğu yerden kalktı" ifadesi zaten o anlamı veriyor. 

50. Hava kirliliğinin nedenlerinden biri de…
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümle anlatım bakımından bozuk olur? (1992 - ÖSS)
A) yeşil alanların azlığındandır.
B) motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazlarıdır.
C) sanayi kuruluşlarının kent içinde bulunmasıdır.
D) ısınmada kükürt oranı yüksek olan kömür kullanılmasıdır.
E) çarpık yapılaşmanın, hava dolaşımını engellemesidir.

Çözüm: Cevap A. "Hava kirliliğinin nedenlerinden biri de yeşil alanların azlığındandır." Cümle böyle olursa gereksiz ek kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu olur. Doğrusu "...azlığındandır" değil "azlığıdır" olmalıydı.

İlgili Sayfalar

👉 Anlatım Bozukluğu Çıkmış Sorular ve Çözümleri

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.