 |
| Lev Nikolayeviç Tolstoy |
Roman,1917'de -yazarın ölümünden sonra- yayımlanabilmiştir.
Tolstoy, eserini Hacı Murat’ın Ruslara sığınıp Tiflis’te kaldığı yıllarda Rus makamlarına anlattıklarından hareketle kaleme almıştır.
Eserde Kafkas halkları ve Rusya arasındaki savaşta 1851-52 yılları arasında gerçekleşen olaylar anlatılmaktadır.
Roman, giriş haricinde yirmi beş bölümden oluşmaktadır.
Eserdeki birçok İslami unsur, yazar tarafından kendi gerçekliği içinde başarıyla ele alınmıştır. Bu durum, yazarın Müslümanları ve İslam kültürünü ne kadar iyi tanıdığını göstermektedir.
Tolstoy, eserini Hacı Murat’ın Ruslara sığınıp Tiflis’te kaldığı yıllarda Rus makamlarına anlattıklarından hareketle kaleme almıştır.
Eserde Kafkas halkları ve Rusya arasındaki savaşta 1851-52 yılları arasında gerçekleşen olaylar anlatılmaktadır.
Roman, giriş haricinde yirmi beş bölümden oluşmaktadır.
Eserdeki birçok İslami unsur, yazar tarafından kendi gerçekliği içinde başarıyla ele alınmıştır. Bu durum, yazarın Müslümanları ve İslam kültürünü ne kadar iyi tanıdığını göstermektedir.
Hacı Murat Kimdir?
Kafkasya’da Ruslara karşı bağımsızlık mücadelesi veren Hacı Murat (öl. 1852), liderliğini Şeyh Şamil'in yaptığı mücadelede onun sağ kolu olmuş hatta onun naipliğine kadar yükselmiş bir kişidir. İki liderin arası sonradan bozulacak; Hacı Murat, Şeyh Şamil tarafından ihanetle suçlanacaktır. Şeyh Şamil'in adamlarından kaçan Hacı Murat, bir rivayete göre Ruslara esir düşmüş, başka bir rivayete göre de esir muamelesi görmemek için Ruslara gönüllü olarak teslim olmuştur. Kimi kaynaklarda ise Hacı Murat'ın Şeyh Şamil'in verdiği bir görevi yerine getirmek için Ruslara katıldığı söylenmektedir.
Özet
Roman, Şeyh Şamil’in adamları tarafından takip edilen Hacı Murat'ın bir Çeçen köyüne girişiyle başlar. Yanlısı Sado’nun evine sığınan Hacı Murat, bir adamıyla Ruslara mektup yollar. Mektupta Hacı Murat'ın Ruslara sığınma isteği yazılıdır. Bu arada Hacı Murat'ın gelişi köyde duyulmuştur. Çeçenler, Şeyh Şamil ile Hacı Murat'ın arasının açıldığını bu nedenle onu saklayanların Şeyh Şamil tarafından cezalandırılacağının farkındadır. Tedirgin olan köylüler cami bahçesinde toplanmaya başlarlar. İşlerin karışacağını anlayan Sado, durumu Hacı Murat'a anlatır. Bunun üzerine Hacı Murat adamlarıyla köyden ayrılır. Ruslar da Hacı Murat'ın sığınma teklifini memnuniyetle kabul etmiştir.
Eserde Hacı Murat'ın hikâyesine paralel olarak köydeki yaşamlarından koparılarak Kafkasya'ya getirilmiş Rus askerlerin hikâyelerine de yer verilmiştir. Yazar, askerler ile bolluk içinde yaşayan yönetici sınıfın yaşamları arasındaki uçurumu etkileyici bir şekilde verir. Bu bölümlerde öne çıkan kişi Çeçenlerle girilen çatışmada yaralanan Avdeyev adındaki saf bir Rus köylüsüdür. Annesinin isteği üzerine ağabeyinin yerine orduya katılan Avdeyev, ölürken bu kararından dolayı mutlu gözükmektedir.
Hacı Murat, Ruslara teslim olarak Kafkas Valisi'nin oğlu Prens Vorontsov’un sarayında kalmaya başlar. Onun Ruslara katıldığı haberi Tiflis'te bulunan Kafkasya Valisi Kont Vorontsov'a da ulaşmıştır.
Özet
Roman, Şeyh Şamil’in adamları tarafından takip edilen Hacı Murat'ın bir Çeçen köyüne girişiyle başlar. Yanlısı Sado’nun evine sığınan Hacı Murat, bir adamıyla Ruslara mektup yollar. Mektupta Hacı Murat'ın Ruslara sığınma isteği yazılıdır. Bu arada Hacı Murat'ın gelişi köyde duyulmuştur. Çeçenler, Şeyh Şamil ile Hacı Murat'ın arasının açıldığını bu nedenle onu saklayanların Şeyh Şamil tarafından cezalandırılacağının farkındadır. Tedirgin olan köylüler cami bahçesinde toplanmaya başlarlar. İşlerin karışacağını anlayan Sado, durumu Hacı Murat'a anlatır. Bunun üzerine Hacı Murat adamlarıyla köyden ayrılır. Ruslar da Hacı Murat'ın sığınma teklifini memnuniyetle kabul etmiştir.
Eserde Hacı Murat'ın hikâyesine paralel olarak köydeki yaşamlarından koparılarak Kafkasya'ya getirilmiş Rus askerlerin hikâyelerine de yer verilmiştir. Yazar, askerler ile bolluk içinde yaşayan yönetici sınıfın yaşamları arasındaki uçurumu etkileyici bir şekilde verir. Bu bölümlerde öne çıkan kişi Çeçenlerle girilen çatışmada yaralanan Avdeyev adındaki saf bir Rus köylüsüdür. Annesinin isteği üzerine ağabeyinin yerine orduya katılan Avdeyev, ölürken bu kararından dolayı mutlu gözükmektedir.
Hacı Murat, Ruslara teslim olarak Kafkas Valisi'nin oğlu Prens Vorontsov’un sarayında kalmaya başlar. Onun Ruslara katıldığı haberi Tiflis'te bulunan Kafkasya Valisi Kont Vorontsov'a da ulaşmıştır.
Burada başından geçenleri ve niyetini açıklayan Hacı Murat, Şeyh Şamil’in elinde tutsak olan ailesini kurtarmak istediğini söyler. Bu nedenle Şeyh Şamil’e karşı kendileriyle hareket edeceğini bildirir. Rusları ilgilendiren tek konu ise Hacı Murat’ın bu savaşta nasıl kullanılacağıdır.
İlerleyen bölümlerde Hacı Murat ve arkadaşlarının Tiflis’teki yaşamı anlatılır. Bu bölümlerde Hacı Murat, Çar'ın isteği üzerine Loris Melikov’a yaşam öyküsünü anlatır. Çar I. Nikolay; romanda soğuk, acımasız ve kibirli biri olarak betimlenir.
İlerleyen bölümlerde Hacı Murat ve arkadaşlarının Tiflis’teki yaşamı anlatılır. Bu bölümlerde Hacı Murat, Çar'ın isteği üzerine Loris Melikov’a yaşam öyküsünü anlatır. Çar I. Nikolay; romanda soğuk, acımasız ve kibirli biri olarak betimlenir.
Kendisini dinlemekle görevlendirilen Loris Melikov, Hacı Murat’ın bu girişimini şüpheyle karşılamakta ve bu yüzden ona temkinli yaklaşmaktadır. Hatta Hacı Murat'ın Şamil'e olan düşmanlığının bir kandırmaca olabileceğini bile düşünür. Ama Vorontsov’un kabul ettiği anlaşma, Rus Çarı Nikolay tarafından da onaylanır. Çar'ın Kafkasya’ya yönelik izlediği politikaya Hacı Murat da dahil edilir.
Romanın 16 ve 17. bölümlerinde 1852 yılının Ocak ayında bir Çeçen köyüne yapılan baskın anlatılır. Burası, romanın girişinde Hacı Murat’ın Ruslara katılmadan önce bir gece konakladığı köydür. Onu misafir eden Sado’nun on beş yaşındaki oğlu Ruslar tarafından bir dipçik darbesiyle öldürülür.
Sonraki bölümde Hacı Murat’ın Kafkaslardaki bir Rus kalesine gelmesi ve buradaki yaşamı anlatılır. Şeyh Şamil, Hacı Murat’ın genç oğlu Yusuf’tan babasına bir mektup yazarak Ruslardan ayrılıp kendisine katılmaya çağırmasını ister. Eğer bayrama kadar gelmezse Yusuf’un bütün hainlere yapıldığı gibi gözlerinin oyulacağını söyler.
Sonraki bölümde Hacı Murat’ın Kafkaslardaki bir Rus kalesine gelmesi ve buradaki yaşamı anlatılır. Şeyh Şamil, Hacı Murat’ın genç oğlu Yusuf’tan babasına bir mektup yazarak Ruslardan ayrılıp kendisine katılmaya çağırmasını ister. Eğer bayrama kadar gelmezse Yusuf’un bütün hainlere yapıldığı gibi gözlerinin oyulacağını söyler.
Hacı Murat, ailesinin Rusların elindeki esirlerle takas edilmesini istese de Kont Vorontsov bu konuda inisiyatif almak istemez. Hacı Murat, ailesinden daha sağlıklı haberler almak için Ruslardan Müslüman bir kent olan Nuha’ya gitmek için izin ister. Kendisine Nuha'da bir ev tahsis edilir. Hacı Murat kendisine bağlı birliklerle kendi işini kendi halletmek istemektedir. Ancak Şeyh Şamil'in habercileri köy köy gezerek buna engel olur.
Hacı Murat için karar verme zamanıdır. Bir ara Şeyh Şamil'e inanıp dönmeyi düşünse de sonra vazgeçer. Tüm geceyi düşünerek geçiren Hacı Murat, hiçbir zaman gerçek anlamda bağlanmadığı Ruslardan ayrılmaya karar verir. Bir kaçış planlar ancak başarısız olur. Yakalanmadan önce adamlarıyla destansı bir mücadele ortaya koyan Hacı Murat, Rusların hizmetindeki Hacı Ağa tarafından kafası kesilerek öldürülür.
İlgili Sayfalar
👉 Eser Özetleri
👉 Tolstoy
👉 Diriliş Özet
Yararlanılan Kaynaklar
Yararlanılan Kaynaklar
Tolstoy'un Hacı Murat Romanında İnsan ve Mekân İlişkisi, Ferhat Çiftçi
Lev Tolstoy'un Hacı Murat Romanı, Altan Aykut
Hacı Murat, Tolstoy, Antik Dünya Klasikleri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.