YKS Edebiyat Türkçe: Divan Edebiyatı Karma Test 3

Her şeyden önce ilahî bir kaynağa dayandığı için sıradan bir aşk hikâyesi değildir. Bir bütün olarak değerlendirildiği zaman aile, çocuklar ve bunlar arasındaki münasebetler, aile idaresi, çocuk terbiyesi, toplumun çeşitli hâlleri, insan tipleri, devlet idaresi gibi konuların eserin temelini oluşturduğu görülür. Güzellik, aşk ve hasret ise hikâyeyi sürükleyen unsurlardır.

1. Aşağıdakilerin hangisinde parçada sözü edilen hikâye ve onu kaleme alan divan şairi doğru verilmiştir?
A) Ali Şir Nevai - Leyla ile Mecnun
B) Şeyhi - Harname
C) Şeyyad Hamza - Yusuf ile Zeliha

D) Fuzuli - Beng ü Bade
E) Nabi - Hayriye

2. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir kasidenin "fahriye" bölümünden alınmıştır?
A) Her sözüm gülşen-i manaya gönül bezminden
Gül gibi renkli nergis gibi mestane gelir
B) Huda sadrında daim eylesin ol sadr-ı zî-şânı
İşi sultan-ı dini daima hayra delalettir
C) Ne alayişdir alayındaki alayiş ü tertib
Ya divan-ı hümayunundaki haşmet ne haşmetdir
D) Hazret-i Sultan-ı Gazi Han Murad ol şah kim
Nev-bahar-ı adli dünyayı gülistan eyledi
E) Ne rica eylesem olurdu yanında makbul
Ne murad itsem iderdi anı hasıl ol an

Yerli unsurların, gelenek ve görenekler ile halk söyleyişlerinin, deyim ve atasözlerinin edebiyatımıza girmesi olarak nitelendirilen mahallileşme akımı, 18. asırda yaşayan — ile zirveye taşınmıştır.
3. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Necati
B) Nabi
C) Süleyman Çelebi
D) Nedim
E) Enderunlu Fazıl

Osmanlı şair tezkirelerinde onun hakkında verilen bilgiler oldukça sınırlıdır. Bunda şairin hayatı boyunca Bağdat ve Kerbela çevresinde yaşaması etkili olmuştur. Üç dilde yazdığı divanları, mesnevileri ve mensur eserleri ile Türk edebiyatının en büyük şairlerden biridir. Şiir dili ağırlıklı olarak Azeri Türkçesinin özelliklerini yansıtmakla beraber devrinin Osmanlı Türkçesinden ve Çağatay Türkçesinden de uzak değildir.
4. Aşağıdaki divan şairlerin hangisinin şiirlerinde sebkihindi akımının etkisi yoktur?
A) Baki B) Nefi C) Neşati D) Naili E) Şeyh Galip

Yunus Emre’nin çağdaşı ve bir anlamda takipçisi olan — yeni yazı kültürünün öncülerindendir. Bu anlamda, onun 1330’da kaleme aldığı — adlı eseri Batı Türkçesiyle yazılmış ilk telif eser niteliğindedir. O, yeni Türk nazım dilini şuurla işlemeye çalışmış, bazen hoş ve güzel mısralar kaleme almış ve eserini bilinçli olarak Türkçe yazmıştır.

5. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) Mevlana, Mesnevi
B) Aşık Paşa, Garipname
C) Sultan Veled, İbtidânâme
D) Ahmet Fakîh, Çarhname
E) Ahmedi, İskendername

6. Aşağıdakilerden hangisi 16. yüzyılda yaşamış bir divan şairi değildir?
A) Taşlıcalı Yahya
B) Hayali
C) Bağdatlı Ruhi
D) Zati
E) Nabi

I. Reva mıdır ki güneş yüzüne kamer diyeler

Gece ile seyre çıkarsan dahi neler diyeler
II. Ey Necâtî yürü sabreyle elünden ne gelür
Hûblar cevr ü cefâyı kime öğretmediler
III. Ehl-i dildir diyemem sinesi sâf olmayana

Ehl-i dil birbirini bilmemek insâf değil
IV. Çıkalı göklere âhum şereri döne döne
Yandı kandîl-i sipihrün ciğeri döne döne
V. Ey şûh Nedimâ ile bir seyrin işittik
Tenhâca varıp Göksu'ya işret var içinde
7. Yukarıdaki numaralanmış beyitlerden hangisi bir gazelin "matla" ya da "makta" beyti değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

8. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde mecazi aşkın işlendiği söylenemez?
A) Lebün dirgürmege canlar virürken
Gözün katlüme her dem niyyei eyler
B) Her nefeste ol tabib-i cana ben öldüm desem
Hâlime kılmaz nazar vermez cevâb üç günde bir
C) Hak Te'alâ acısın göstermesin cânanenin
Ben öleyim eşiğinde bana canan acısın
D) Sabr edeyim cefâna eyâ cevri çok güzel
Ya ben ölem firak ile yâ sen usanasın
E) Ger olmasaydı hükm-i kazâ-yı irâdetün
Bir harf yazmaz idi kader levhine kalem

Tek bentlik bir nazım şekli olup Arap, İran ve Türk edebiyatında çokça rağbet görmüştür. Kısa olmasına rağmen düşündürücü ve derinlik içeren bir şiirdir. Halk edebiyatındaki mani türüyle benzerlik gösterir. İkisinin de dörtlük olması ve genellikle üçüncü mısralarının serbest olması da benzeştikleri başka bir noktadır.
9. Parçada sözü edilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tuyuğ
B) Rubai
C) Murabba
D) Şarkı
E) Terkibibent

17. yüzyıl fahriyeler açısından bir dönüm noktasıdır. —, fahriyeyi neredeyse şiirin ana unsuru olarak ele almıştır. Kendisinden üstün şair tanımayan sanatçı, şiirlerinde "ben" zamirini çok fazla kullanan ve bu yönüyle de diğer şairlerinden ayrılan bir özelliğe sahiptir. Devlet büyüklerini methetmek amacıyla yazdığı kasidelerinde bile asıl maksadı kendisini övmektir.
10. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Fuzuli
B) Nabi
C) Neşati
D) Şeyhülislam Yahya
E) Nefi

Fuzuli gibi ıstırap şairi olmaktan çok zevk ve eğlencenin şairidir. Bu sebeple onun Divan’ında tevhit, münâcât, naat gibi dinî ve tasavvufi muhtevalı manzumeler yer almaz. Şiirlerindeki söyleyiş kudreti, devrinden başlayarak pek çok şairi etkilemiştir. Çağdaşlarında rastlanan imale ve zihaf gibi söyleyiş kusurları onda pek görülmez. Mesnevi türünde eser vermeyen şair, Daha çok bir gazel şairi olarak tanınmıştır.
11. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki
B) Bağdatlı Ruhi
C) Taşlıcalı Yahya
D) Enderunlu Fazıl
E) Şeyh Galip

—, baştan sona "bireysel" yaşantıların gerçek zaman ve uzam çerçevesinde ele alınıp işlendiği ve olayların büyük oranda gerçek kişiler üzerinden geliştiği bir anlatıdır. Eserde sürgündeki bir şairin bireysel yaşantısı hemen her yönüyle gözler önüne serilir ve anlatılanlar sadece şairin bireysel yaşantısının aktarımıyla da sınırlı kalmaz; şair birey olarak yaşadığı toplumsal çevre, zaman ve mekân dahilinde bir bütün olarak işlenir.
12. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Garipname
B) İskendername
C) Hayrabat
D) Hüsn-ü Aşk
E) Mihnet-i Keşan

XVII. yüzyılda yaşamış önemli bir şair ve fikir adamıdır. Yaşadığı dönemde toplumda görülen olumsuzluklara kayıtsız kalmamış ve toplumun düştüğü buhrana yönelik eserler kaleme alarak bunlara çözüm önerileri sunmaya çalışmıştır.
13. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Evliya Çelebi
B) Nabi
C) Nefi
D) Şeyhülislam Yahya
E) Nevizade Atayi

Gazel söyleme, gazel tarzında şiir yazma anlamına gelen —, kasidelerin içinde, genellikle methiye bölümünden sonra, bir fırsatını düşürüp aynı ölçüde ve kafiyede bir gazel söylemektir.
14. Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tahmis
B) Taştir
C) Terbi
D) Tegazzül
E) Teşbib

Övme-övünme-yerme üçlüsüyle özetlenebilecek şiirini mübalağa ile beslemiştir. Sözü güzel söylemede ustalaşmış, söylemek istediğini mazmunlar arkasına saklamak yerine açıkça söylemeyi tercih etmiştir. Anlam üzerinde yoğunlaşmış, derinleşmeyi zengin hayallerle desteklemiştir. Kelime oyunları yerine ahenk ve musikiye, manaya ve mazmuna önem verir.
15. Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şeyhi
B) Şeyhülislam Yahya
C) Nefi
D) Nedim
E) Şeyh Galip

16. Aşağıda verilenlerden hangisi ayraç içinde verilen türle ilgili değildir?
A) Allah'a yakarış amacıyla yazılan manzume. (tevhit)
B) Şehzadelerin tahta çıkmaları üzerine yazılan şiir. (cülûsiye)
C) Atlar için yazılan kaside ve mersiyelere verilen isimdir. (rahşiye)
D) Divan edebiyatında bir eseri övmek amacıyla yazılan sunuş/takdim yazılarıdır. (takriz)
E) Bayramın gelişi nedeniyle bir devlet büyüğünü över nitelikte yazılan kasidelerdir. (ıydiye)

I. Leskofçalı Galip
II. Hersekli Arif Hikmet Bey
III. İbrahim Şinasi
IV. Namık Kemal
V. Üsküdarlı Hakkı Bey
17. Yukarıda numaralanmış şairlerden hangisi "Encümen-i Şuara" olarak bilinen edebî topluluğun üyelerinden biri değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

18. Aşağıdaki dizelerin hangisinde atasözü ya da deyim kullanılmamıştır?
A) Gerdenin öpdür bana varsa günâhı boynuma
Böyle pâkize güneh dûş-ı dile zîver gibi
B) Tekmîl-i kusûr etmedir âyîn-i mahabbet
Noksana nazar eyleyen ahbâb degildir
C) Dilde yek-dâğ-ı hevesle aşk-ı yâr olmaz bedîd
Bir çiçekle mevsim-i tâb-ı bahâr olmaz bedîd
D) İş başa düşdü kayd-ı ser oldı bana terâş
Kesdi dilin o berber bâ-ser berâberi
E) Lâle-hadler yine gülşende neler etmediler
Servi yürütmediler goncayı söyletmediler

👉 👉 Bu testi pdf olarak indirebilirsiniz.

İlgili Sayfalar

👉 Konularına Göre Çıkmış Sorular

👉 TYT - AYT Konu Testleri