Viran Olası Hanede Evlad-ı Iyal Var

İkbâle zeval erse ne var, sen de kemal var
Mağrur-ı kemâl olma ki ardınca zeval var

Her bir kişinin talihi devlette bir olmaz
Bir lokması yoktur ki yesin bunca rical var

Ahvâli perişanımı hiç de sorma efendim
Vallahi beyim boynuma, bu işte vebal var

Tek başıma olsam şah-ı devrana kul olmam
Viran olası hanede evlad-ı ıyal var

Dûr olmayı ister mi kişi öz vatanından
Ey Dertli biçare bu esrarda ne hâl var

Âşık Dertli

Notlar

Nazım şekli: Kalenderi

İslam medeniyetinin etkisiyle kullanılmaya başlanan aruz ölçüsü, halk şairlerini de etkilemiştir. Bu etkilenme nedeniyle âşıklar; divan, selis, semai, kalenderi, satranç ve vezn-i âher gibi nazım şekillerini kullanarak aruzla şiirler söylemiştir. Aruzun "mef’ûlü mefâ’îlü mefâ’îlü fe’ûlün" kalıbıyla söylenen kalenderi de gazel, murabba, muhammes ve müseddes nazım şekilleriyle âşıklar tarafından söylenen şiirlerdir.

Serbest Çeviri

1. Beyit

İkbâle zeval erse ne var, sen de kemal var
Mağrur-ı kemâl olma ki ardınca zeval var

ikbal: Baht açıklığı veya yüksek bir makama, duruma erişmiş olma durumu
kemal: olgunluk
zeval: bozulma; yok olma, yok edilme; suç, kabahat, sorumluluk.
mağrur: kurumlu, gururlu, kibirli, kendini beğenmiş

Ulaştığın mevkiden bir gün düşersen zararı yok çünkü sen kemal sahibisin.  Ancak sahip olduklarına da aldanma (kibirlenme) çünkü onlar da bir gün yok olacak.

2. Beyit

Her bir kişinin talihi devlette bir olmaz
Bir lokması yoktur ki yesin bunca rical var

rical: Rütbeli, mevki sahibi kimseler

Herkesin kaderi, refahı aynı olmaz. Mevki sahibi insanlardan kalmaz ki yiyecek bir lokma ekmeği olsun.

3. Beyit

Ahvâli perişanımı hiç de sorma efendim
Vallahi beyim boynuma, bu işte vebal var

vebal: Günah doğuracak ve insanı ahiret azabına sürükleyecek olan ağır sorumluluk.

Hâlimi hiç sorma beyim, çok perişanım. Vallahi beyim, bu işin sorumluluğu benim boynumda.

4. Beyit

Tek başıma olsam şah-ı devrana kul olmam
Viran olası hanede evlad-ı ıyal var

şah-ı devran: zamanın padişahı
viran: yıkık, harap
evlad-ı ıyal: aile fertleri, bakmakla yükümlü olunan kimseler

Bir başıma kalsam zamanın sultanına kul olmam. Ama gel gör ki şu yıkılası evde çoluk çocuk var! 

5. Beyit

Dûr olmayı ister mi kişi öz vatanından
Ey Dertli biçare bu esrarda ne hâl var

dûr: uzak

İnsan kendi vatanından uzak kalmak ister mi hiç? Ey zavallı Dertli, bu sır dolu hâlde ne acılar gizli...

İlgili Sayfalar

👉 Dertli

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.