Tanzimat Edebiyatı Konu Testi 13

Edebiyat anlayışı bakımından Tanzimat sanatçıları içinde eski-yeni ikilemini en çok yaşayan odur. Yeni Osmanlı Cemiyeti mensuplarıyla daha ziyade siyasi bir mücadele için bir süre Avrupa’da bulunması, Şinasi ve Namık Kemal gibi edebiyatımızda çeşitli yenilikler gerçekleştiren diğer şairlerle anılmasına yol açmıştır. Ancak onun ne şekil ne de muhteva itibariyle bu dönemin şiir anlayışında herhangi bir yenilik hareketine teşebbüs ettiğini söylemek pek mümkün değildir.
1. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Mithat Efendi
B) Ziya Paşa
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Ali Suavi
E) Recaizade Mahmut Ekrem

— ilk olarak 1859 yılında — adıyla Lamartine, Fenelon, Racine, Gilbert ve La Fontaine gibi romantik Fransız şairlerinden seçip tercüme ettiği bazı şiirleri bir kitapçık hâlinde yayımlar. Türk okuyucusu da ilk defa bu kitaptaki şiirlerle farklı formda bir şiir, tabiat, aşk ve insan anlayışı ile karşılaşmıştır.
2. Parçada bırakılan boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Şinasi, Tercüme-i Manzume
B) Ziya Paşa, Eşar-ı Ziya
C) Şinasi, Müntehabat-ı Eşâr
D) Ziya Paşa, Defter-i Amal
E) Recaizade Mahmut Ekrem, Zemzeme

Üç cilt halinde hazırlanan eser; Arap, Fars ve Türk edebiyatından seçilmiş şiirlerin bulunduğu oldukça hacimli bir şiir antolojisidir. Eserin önemli bir yönü de edebiyat tarihi sayılabilecek 795 beyitlik manzum mukaddimesidir. Bu mukaddimede şiir sanatı ve Türk, İran, Arap şairleri hakkında dönemine göre önemli görüşler vardır. Sanatçı, divan şiirindeki tekâmülü anlatırken divan şairlerini de överek yüceltmiştir. Ancak 1860’lardan sonra Türk şiirinde kendini gösteren yenileşme hareketinden hiç bahsetmediği gibi antoloji kısmında da bu dönemden örneklere yer vermemiştir.
3. Parçada sözü edilen eserin sahibi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ziya Paşa
B) Ahmet Vefik Paşa
C) Muallim Naci
D) Recaizade Mahmut Ekrem
E) Abdülhak Hamit Tarhan

Şinasi’yi tanımadan önce yazdığı ve küçük bir divanı dolduracak hacimdeki şiirleri tamamıyla divan edebiyatı şiir anlayışı içindedir. 1862 yılı Ramazan ayında bir gün tesadüfen Beyazıt'ta Sahaflar Çarşısı’nda, bir Yunus ilahisi zannederek satın alıp okuduğu Şinasi’nin Münacat adlı şiiri ile âdeta vurulmuşa dönen şair, bu tarihten sonra başta —, —, — ve — gibi şiirler olmak üzere sayıca az da olsa tamamen sosyal muhtevalı şiirler yazmaya yönelir.
4. Aşağıdakilerden hangisi parçada bırakılan boşluklardan birine getirilemez?
A) Hürriyet Kasidesi
B) Vaveyla

C) Millet Şarkısı
D) Vatan Şarkısı
E) Vatan Mersiyesi

Tanzimat’tan sonraki Türk şiirinde Şinasi ile başlayan yenileşme çabalarını bütün yönleriyle gerçekleştiren esas itibariyle odur. Hiçbir kurala bağlı kalma gereği duymayan şair, Batı şiirinde görüp beğendiği hemen her şeyi hiçbir tereddüt göstermeden gerçekleştirmeye çalışmış; aruz, hece hatta aruzda hiç kullanılmayan kalıplar ve zaman zaman da kafiyesiz şiirlerle hayatı boyunca daima yenilik peşinde koşmuştur.
5. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen şaire ait değildir?
A) Sahra
B) Belde
C) Bunlar Odur
D) Validem
E) Ateşpare

Şairliğinden ziyade teorisyenliğiyle ön plana çıkan —, ince ruhu ve yufka yüreğiyle edebiyatımızın ağlayan şairi olarak bilinir. Şiirinin bu denli ağlamaklı oluşunun temelinde özel hayatında yaşadığı ölümlerin yanı sıra Hugo ve Lamartine gibi romantiklerin etkisi olduğu da bilinmektedir. "Güzel olan her şey şiirin konusudur." diyen şairin şiir estetiğinin temelinde de ıstırap vardır.
6. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Abdülhak Hamit Tarhan
B) Recaizade Mahmut Ekrem

C) Muallim Naci
D) Ziya Paşa
E) Fatma Aliye Topuz

Şemsettin Sami’nin romanındaki —, Namık Kemal’in İntibah'ındaki —, Ahmet Mithat’ın Felatun Bey ile Rakım Efendi'sindeki — ve Sami Paşazade Sezai’nin Sergüzeşt'indeki —; erkek yazarların ideallerindeki melek huylu, güzel ve erkek egemenliğini severek kabullenmiş kadınlardır.
7. Aşağıdakilerden hangisi parçada bırakılan boşluklardan herhangi birine getirilemez?
A) Dilaşup
B) Dilber
C) Canan
D) Periveş
E) Fitnat

"Yazı makinesi", "Hace-i Evvel" adlarıyla da zikredilen ve Tanpınar’ın dediği gibi kitapları bir "halk okuma odası" olan yazar, yazmaya başladığında karşısına çıkan en önemli problem bir okur kitlesi olmaması idi.
8. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen yazara ait değildir?
A) Paris'te Bir Türk
B) Henüz On Yedi Yaşında
C) Dürdane Hanım
D) Dünyaya İkinci Geliş
E) Muhsin Bey

1872 yılının sonlarında ülkeye dönerek — gazetesinin başına geçen —, burada yazdığı bir makale nedeniyle gazete kapatılınca kendisini tiyatroya vermiştir. Onun tiyatroya olan ilgisi çok kısa sürede meyvesini vermiş ve sahnelenen ilk Türkçe oyun olan — 1 Nisan 1873 tarihinde İstanbul’da Güllü Agop’un Gediklipaşa’daki tiyatrosunda sergilenmiştir.
9. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Tercüman-ı Ahval, Şinasi, Şair Evlenmesi
B) İbret, Namık Kemal, Vatan yahut Silistre
C) Tercüman-ı Hakikat, Ahmet Mithat, Çengi yahut Daniş Çelebi
D) Tasvir-i Efkâr, Recaizâde Mahmut Ekrem, Afife Anjelik
E) Sabah, Şemsettin Sami, Besâ yahûd Ahde Vefâ

Henüz gençken kaleme aldığı "Garam" adlı manzume, şairin yazacağı birçok eserinin prototipini teşkil eder. Manzumelerinin çoğunda Allah, ahiret, ruh, insan, kâinat, ölüm ve yok olmak gibi konulara felsefi bir bakışla yaklaşan şair, yakınlarının kaybıyla şuur altına yerleşmiş olan ölüm düşüncesinden kurtulamayacaktır.
10. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Recaizâde Mahmut Ekrem
B) Abdülhak Hamit Tarhan
C) Sami Paşazâde Sezai
D) Muallim Naci
E) Ali Suavi

Tanzimat edebiyatının önde gelen yazarlarından biri olan —, edebiyat hakkındaki görüşlerini açık bir şekilde dile getirdiği birçok metin kaleme almıştır. Özellikle — ve — adlı eserlerde Batılı anlamda bir edebiyatın nasıl olması gerektiğine dair usul ve esasları ortaya koymaya çalışmış ve öne sürdüğü fikirlerle yeni bir poetikanın temellerini atmıştır.
11. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Ziya Paşa, Harabat, Şiir ve İnşa
B) Namık Kemal, Renan Müdafaanamesi, Takip
C) Recaizade Mahmut Ekrem, Takdir-i Elhan, Pejmürde
D) Sami Paşazade Sezai, Rumûzü'l-Edeb, İclal
E) Muallim Naci, Lugat-i Naci, Demdeme

I. Şinasi - Durub-i Emsal-i Osmaniye
II. Şemsettin Sami - Kâmûsü’l-Alâm
III. Ahmet Vefik Paşa - Lehçe-i Osmani
IV. Direktör Ali Bey - Lehçet-ül Hakayık
V. Muallim Naci - Kamus-ı Fransevi
12. Yukarıda verilen yazar-eser eşleştirmelerinden hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Onun ilgi duyduğu alanlardan biri de tarihtir. Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş ve yükseliş dönemlerini anlattığı Devr-i İstila yayımlandığında büyük ilgi görür. 1872’de çıkan Evrak-ı Perişan’da Selahaddin Eyyubi, Fatih gibi tarihi kişilikleri, Barika-i Zafer’de İstanbul’un alınışını anlatır. Ahmed Nafiz takma adıyla yayımladığı Silistre Muhasarası ve Kanije yine Osmanlı tarihine ilişkin kahramanlık olaylarını ele alan kitaplardır.
13. Parçada sözü edilen Tanzimat sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi
B) Ziya Paşa
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Namık Kemal
E) Muallim Naci

14. Ahmet Mithat Efendi'nin aşağıdaki eserlerinden hangisi türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Avrupa'da Bir Cevelan
B) Hasan Mellâh
C) Yeniçeriler
D) Jön Türk
E) Karı-Koca Masalı

Tiyatro, günlük, hikâye, sözlük, gezi yazısı ve çeviri gibi birçok edebî türde eser veren yazar; özellikle komedileriyle ün kazanmıştır. Oyunları dolantı komedisi türündedir. Tiyatro alanına katkıları sadece piyes yazmakla sınırlı kalmayan sanatçı, Güllü Agop’un direktörlüğünü yürüttüğü Osmanlı Tiyatrosu’nda diksiyon hocalığı da yapmıştır. 
15. Parçada sözü edilen Tanzimat sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Vefik Paşa
B) Şemsettin Sami
C) Direktör Ali Bey
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Muallim Naci

👉 Bu testi pdf olarak indirmek için tıklayınız.

Konu Anlatımı İndir 👇

İlgili Sayfalar

👉 Konularına Göre Çıkmış Sorular

👉 TYT - AYT Konu Testleri

Cevaplar

1.B  2.A  3.A  4.C  5.E  6.B  7.D  8.E  9.B  10.B  11.C  12.E  13.D  14.A  15.C