İsim Çekim Ekleri Konu Kavrama Testi Çözümlü

Can evimden baktım sana İstanbul 

Rüzgârların anamın duası kadar serin
Beyaz şamdanlar gibi yükseliyordu
İnce kalem kalem minarelerin
Dualarda sımsıcak Eyüp Sultan
1. Bu dizelerde aşağıdaki durum eklerinden hangisi yoktur?
A) Yönelme
B) Belirtme
C) İlgi
D) Bulunma
E) Ayrılma

1 / Çözüm

Yönelme durum eki (-e) — sen-e → sana
Belirtme durum ekine (-i) örnek yok.
İlgi eki / tamlayan eki (-in) — ana-m-ın duası
Bulunma durum eki (-de) — dua-lar-da
Ayrılma durum eki (-den) — ev-im-den
Cevap B

(I) İlgi çekici bir başlık sıradan bir haberi okutabileceği gibi sönük bir başlık da ilgi çekici bir haberin okuyucu tarafından atlanmasına neden olabilir. (II) Haberin başlığı haberin en kısa özetidir. (III) İlgi çekmek için başlıkla oynandığı zaman başlık ile haber girişi ve gövdesi arasında tutarsızlık oluşabilir. (IV) Burada muhabir çalıştığı gazetenin ortamını ve gazete politikasını göz önüne almalıdır. (V) Başlıklarda ajite edici sıfatlardan kaçınmak ise genel kuraldır.
2. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangilerinde ilgi eki kullanılmamıştır?
A) I ve II    B) I ve V    C) II ve III    D) III ve V    E) IV ve IV

2 / Çözüm

I — haber-in ... atlanması
II — haber-in başlığı, haber-in en kısa özeti
IV — gazete-n-in ortamı
III. ve V. cümlede ilgi eki kullanılmamıştır.
Cevap D

Kuşlar geçiyor, derken
Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık
Ağlar çekiliyor dalyanlarda
Bir kadının suya değiyor ayakları
3. Bu dizelerde aşağıdaki durum eklerinden hangisi yoktur?
A) İlgi
B) Ayrılma
C) Yönelme
D) Bulunma
E) Belirtme

3 / Çözüm

İlgi — kadın-ın ... ayakları
Ayrılma — yüksek-ler-den
Yönelme — su-y-a
Bulunma — dalyan-lar-da
Belirtme durum ekine (-i) örnek yok.
Cevap E

Seni görüyorum yine İstanbul
Gözlerimle kucaklar gibi uzaktan
Minare minare, ev ev
Yol, meydan
Geliyor Boğaziçi'nden doğru
Bir iskeleden kalkan vapurun sesi
Mavi sular üstünde yine
Bembeyaz Kızkulesi
4. Bu dizelerde aşağıdaki durum eklerinden hangisi yoktur?
A) Ayrılma
B) İlgi
C) Yönelme
D) Bulunma
E) Belirtme

4 / Çözüm

Ayrılma — uzak-tan, Boğaziçi'n-den
İlgi — vapur-un sesi
Yönelme durum ekine örnek yok.
Bulunma — üst-ü-n-de
Belirtme — sen-i
Cevap C

Ocağın üstündeki yağ (I) kandili titriyor, cızırdıyor ve yalnız kendisini aydınlatıyordu. Birdenbire tası da (II) kaşığı da elinden fırlatıverdi. (III) Annesi şaşkın gibi kızının üstüne koştu. (IV) Kızı onu iki eliyle iterek yorganların üstüne kapandı ve hıçkıra hıçkıra ağlamaya başladı. Beyaz, fakat kirli bir gömleğin altındaki (V) vücudu şiddetle sarsılıyordu.
5. Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangisi, bir varlığın neye ait olduğunu belirten ek almamıştır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

5 / Çözüm

Bir varlığın neye ait olduğunu belirten ek, iyelik ekidir.
I — yağ kandil-i
III — (onun) anne-s-i
IV — (onun) kız-ı
V — (onun) vücud-u
II'deki "kaşığı" sözcündeki "-i" belirtme durum ekidir.
Cevap B

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi adılı kullanılmıştır?
A) Merdivenin başındaki küçük oda kapalıydı.
B) Bana bakıp "Ötekinin cebinde kalmış." dedi.
C) Seninki konuşmaktan pek hoşlanmıyor sanki.
D) Kara tahtadaki ödevi hemen deftere çektim.
E) Sahanlık ortasındaki kirli pencere camı kırıktı.

6 / Çözüm

Adların yerini tutan "-ki" ekine ilgi zamiri denir. Belirtili isim tamlamalarında tamlanan durumundaki adın yerini tutar ve tamlayana bitişik yazılır.
C — seninki → senin çocuğun / arkadaşın vs.

Diğerleri sıfat yapan ki'dir.
Not: İlgi zamiri tamlayan ekinden (ilgi hâli ekinden) sonra gelir.
Cevap C

👉 İlgi Zamiri ile Sıfat Yapan -ki Ayrımı

Bu şehrin her tepesi mavi su, serin hava
Gelecek sizin olsun İstanbul'u ver bana
Nasıl geçti kim bilir ah o yaz bu Hisar'da
Gelecek sizin olsun İstanbul'u ver bana
7. Bu dizelerde aşağıdaki durum eklerinden hangisi yoktur?
A) İlgi
B) Ayrılma
C) Yönelme
D) Bulunma
E) Belirtme

7 / Çözüm

İlgi — şehr-in her tepesi
Ayrılma durum ekine örnek yok.
Yönelme — ben-e → bana
Bulunma — Hisar-da
Belirtme — İstanbul-u
Cevap B

Dünyadan elini eteğini kesmiş bir (I) kasabanın gene dünya ile pek alakası olmayan bir (II) kaymakamı vardı ve o şimdi burası ile bağlarını büsbütün keserek kasabayı ve (III) halkını, (IV) zamanın müthiş bir süratle dönmeye başlayan ve sarsıntıları buralara kadar gelen (V) çarkına terk etmişti.
8. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. sözcük, ilgi durum eki almıştır.
B) II. sözcük, belirtme durum eki almıştır.
C) III. sözcük, hem iyelik hem belirtme durum eki almıştır.
D) IV. sözcük, ilgi durum eki almıştır.
E) V. sözcük, hem iyelik hem yönelme durum eki almıştır.

8 / Çözüm

I — ilgi eki → kasaba-n-ın ... kaymakam-ı
II — "kaymakamı" sözcüğündeki "ı" belirtme eki değil üçüncü şahıs iyelik ekidir → kasabanın ... kaymakam-ı
III — (onun) halk-ı-n-ı
IV — zaman-ın ... çark-ı
V — zamanın çark-ı-n-a
Cevap B

İnsan kalbi o zamanlar da vardı
Daha küçüktü, daha kırmızıydı ama şimdikinden
Kopardılar kalbini Ophelia’nın
Nilüferler gibi sarardı.
9. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Belirtme eki
B) Ek eylem
C) İyelik eki
D) İlgi zamiri
E) İlgi eki

9 / Çözüm

Belirtme eki — kalb-i-n-i
Ek eylem — küçüktü (küçük idi), kırmızıydı (kırmızı idi)
İyelik eki — İnsan kalb-i
İlgi zamirine örnek yok.
İlgi eki — Ophelia’nın kalbi (tamlayan ve tamlanan yer değiştirmiş)
Cevap D

10. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklı bir çekim eki almıştır?
A) Arıyorum yıllar var ki ben onu
    Âşığıyım beni çağıran bu sesin
B) Çocukların koşuştuğu bir avludur kalbin
     Dilsiz, ama ağlamasını bilen çocukların
C) Sandım ki güzelliğin cihanda
     Bir saltanatın güzelliğiydi.
D) Bakmakla doyulmaz çeşniden
     Özlemlerle ışımış bir yüzün vardı
E) Hani bir sevgilin vardı
     Yedi sekiz sene önce

10 / Çözüm

A — ses-in aşığı (tamlayan eki)
B — (senin) kalb-in (ikinci tekil kişi iyelik eki / tamlanan eki)
C — (senin) güzellik-in (ikinci tekil kişi iyelik eki / tamlanan eki)
D — (senin) yüz-ün (ikinci tekil kişi iyelik eki / tamlanan eki)
E — (senin) sevgili-n (ikinci tekil kişi iyelik eki / tamlanan eki)
Cevap A

11. Aşağıdaki dizelerin hangisindeki altı çizili sözcük, işlevi bakımından ötekilerden farklı bir ek almıştır?
A) Ben bu yüzden serinliğe hasretim
B) Altın tınazlar gibi savrulur içim
C) Enseni yakacak sıcak nefesim
D) Gülüşünle ısınsın bedenim
E) Ama benim sesim kısık artık

11 / Çözüm

A — ...serinliğe hasret-im (ek eylemin geniş zamanı)
B — (benim) iç-im (iyelik eki)
C — (benim) nefes-im (iyelik eki)
D — (benim) beden-im (iyelik eki)
E — (benim) ses-im (iyelik eki)
Cevap A

(I) Çocukluğuma ait ilk hatıram bir yangındır. (II) Belki henüz kucaktaydım, (III) belki de yürüyordum. (IV) Fakat her hâlde çok küçüktüm. (V) Çünkü hatıramda bundan daha eski bir iz yoktur.
12. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde diğerlerinden farklı bir ek eylem kullanılmıştır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

12 / Çözüm

Ek eylemin iki görevi vardır:

1. İsim ya da isim soylu sözcüklere gelerek onları yüklem yapmak (I, II, IV ve V) 2. Basit zamanlı eylemlere gelerek eylemleri birleşik zamanlı eyleme dönüştürmek (III)
I — yangın-dır (ek eylemin geniş zamanı)
II — kucaktaydım / kucakta-idi-m (ek eylemin görülen geçmiş zamanı)
III — yürü-yor-du-m (şimdiki zamanın hikâyesi)
IV — küçüktüm / küçük-idim (ek eylemin görülen geçmiş zamanı)
V — yok-tur (ek eylemin geniş zamanı)
Cevap C

(I) Bellerimize bıçak, tabanca vazifesi görecek çubuklar, tahta parçaları takardık. (II) Ceplerimize, kuşaklarımıza bomba yerine taşlar doldururduk. (III) Bazen altımıza bir değnek çekip onu at gibi sıçrattığımız da olurdu. (IV) Benim eşkıyalık üniformam diğer çocuklarınkinden daha gösterişliydi. (V) Çünkü mahalledeki tek dikiş makinesi bizim evdeydi.
13. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde ilgi zamiri kullanılmıştır?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

13 / Çözüm

İlgi zamiri, belirtili isim tamlamalarında tamlanan durumundaki adın yerini tutar:
çocukların üniformasından → çocuklarınkinden
Not: İlgi zamiri tamlayan ekinden (ilgi hâli ekinden) sonra gelir: çocuklar-ın-ki
Cevap D

Salkımlarda tanelerin
tanelerde (I) aydınlığın                      
Yürümek iyiye, haklıya, doğruya
dövüşmek yolunda iyinin, haklının, (II) doğrunun
zapt etmek iyiyi, haklıyı, doğruyu
Sessiz (III) gözyaşın ve (IV) gülümsemen, gülüm
hıçkırıkların ve (V) kahkahan gülüm
pırıl pırıl beyaz dişli kahkahanın tekrarı
14. Bu dizelerdeki alt çizili sözcüklerden hangisi iyelik eki almamıştır?
A) IV   B) III  C) I   D) V    E) II

14 / Çözüm

İyelik eki alan sözcükler:

I — (senin) aydınlık-ın
III — (senin) gözyaşı-n
IV — (senin) gülümseme-n
V — (senin) kahkaha-n
İlgi eki alan sözcük: II — doğru-n-un yolu

Cevap E

Ömrün gecesinde sükun, aydınlık
Boşanan bir seldi avuçlarından
Bir masal meyvesi gibi paylaştık
Mehtabı kırılmış dal uçlarından
15. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ek eylem
B) Benzetme edatı
C) Belirtisiz isim tamlaması
D) Belirtme durum eki
E) Yönelme durum eki

15 / Çözüm

Ek eylem — seldi → sel-idi
Benzetme edatı — gibi
Belirtisiz isim tamlaması — masal meyvesi
Belirtme durum eki — mehtab-ı (neyi paylaştık?)
Yönelme durum ekine örnek yok.
Cevap E

👉 Bu sayfanın çözümsüz hâli için tıklayınız.

İlgili Sayfalar

👉 Konularına Göre Çıkmış Sorular

👉 TYT - AYT Konu Testleri