Müstezat

  • Gazelden türeyen bir nazım şeklidir. 
  • Müstezat; artırılmış, eklenmiş demektir.
  • Her dizenin sonuna eklenen kısa bir dizeyle yapılır.
  • Sayıları az da olsa rubai, kıta ya da kasideye mısra eklenmesiyle yapılan müstezat örnekleri de vardır.
  • Eklenen kısa mısralara ziyade (artık) denir.
  • Kısa mısralar okunmasa bile beytin anlamı bir bütün oluşturur.
  • Çoğunlukla aruzun "mefûlü mefâîlü mefâîlü feûlün" kalıbıyla yazılır.
  • Her mısradan sonra "mefûlü feûlün" kalıbında kısa bir mısra eklenir.
Serbest Müstezat
  • Müstezata ait kuralların gevşetilmesi ile ortaya çıkmıştır.
  • İlk olarak Tevfik Fikret tarafından kullanılmıştır.
  • Serbest müstezat, iki noktada klasik müstezattan ayrılır: 
  1. Bütün aruz kalıplarıyla yazılabilmesi
  2. Uzun ve kısa mısraların bir düzene bağlı kalınmadan kullanılması.
Müstezat örneği 1 
Ey şûh-ı kerem-pîşe dil-i zâr senindir
Yok minnetin aslâ
V'ey kân-ı güher anda ne kim var senindir
Pinhân u hüveydâ

Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz
Baş üzre yerin var
Gül goncasısın gûşe-i destâr senindir
Gel ey gül-i ra‘nâ

Neylersen edüp bir iki gün bâr-ı cefâya
Sabreyle de sonra
Peymâne senin hâne senin yâr senindir
Ey dil tek ü tenhâ

Bir bûse-i can-bahşına ver nakd-i hayâtı
Ger kâ'il olursa
Senden yanadır söz yine bâzâr senindir
Ey âşık-ı şeydâ

Çeşmânı siyeh-mest-i sitem kâküli pür-ham
Ebrûları pür-çîn
Benzer ki bu dildâr-ı cefâkâr senindir
Bî-şüphe Nedîmâ   

Müstezat örneği 2
Âhum dir isen heft semâya gider olsun
Olsun begüm olsun
Tek derd-i dilümden size dostlar haber olsun
Olsun begüm olsun
 
Şevk ile ruhuñ şem‘ine olursa îcâzet
Cânum ile gönlüm
Yanmaklıga pervâne gibi bâl ü per olsun
Olsun begüm olsun
 
Hicrüñde gice vaslunı rüyada görüp de
Baña geleceksin
Sabrum gider elden bu gönül de gider olsun
Olsun begüm olsun
 
Haddüñde hatun hasret ile ey yüzi gülşen
Çün bülbül-i pür-zâr
Feryâd u figânum giceler tâ seher olsun
Olsun begüm olsun
 
Zamm eyledügi vaslına kesr itme kerem kıl
Feth it dil evini
Tâ fazl-ı Hudâ kalbüne çün cürm der olsun
Olsun begüm olsun
 
Renc ile muhabbet yakuban nâr-ı firâka
Hâk oldı bu Mâhfî
Dil teşneyi vaslun ile sor huşk-ter olsun
Olsun begüm olsun
 İlgili Sayfa

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.