İrsalimesel
- Örneklendirme, misal getirme.
- Konuyu pekiştirmek amacıyla bir atasözü ya da atasözü değerini taşıyan bir ifade kullanmak.
- Şiirin içinde verilen darbımeseller (atasözleri) vezne uydurulmak için bir takım ifade değişikliklerine uğrayabilir, hatta farklı kelimeler ile beyitte yer alabilir.
- Kimi zaman ibarenin atasözü olduğuna dair “meşhurdur, meseldir, zira, elbette, nitekim” gibi kelimeler de kullanılabilir.
- Uyarı: Atasözü olmamakla birlikte atasözü gibi ifade edilen hikmetli düşünceler de bu sanata dâhildir.
Örnek 1
Gönül kim ışka düşdi aglamasun
Neye aglar çü miskîn kendü düşdi
Örnek 2
Bu eski meseldir söylenir gerçek
Takdire zevâl var tedbir de gerek
Karpuz kesmek ile soğumaz yürek
Susalığı kandırmaz kan demişler
Örnek 3
Yolunca yap imeceyi geziği
Sıranı gözetle bozma diziyi
Sürüden ayrılan körpe kuzuyu
Ya kurt kapar ya kuş kapar demişler
Örnek 4
"Balık baştan kokar" bunu bilmemek
Seyrâni gâfilin ahmaklığından
Örnek 5
Kirpikleri uzundur yârin hayâle sığmaz
Meşhûr bir meseldir mızrak çuvala sığmaz
Örnek 6
Bed-asla necâbet mi verir hiç üniforma
Zer-dûz palan vursan eşek yine eşektir
Açıklaması: Aslı kötü olana yücelik mi verir hiç üniforma, eşeğe altın işlemeli semer de vursan eşek yine eşektir.
Örnek 7
Ayînesi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
Örnek 8
Geçme namert köprüsünden ko aparsın su seni
Yatma tilki gölgesinde ko yesin aslan seni
Açıklaması: Mert olmayan adamın köprüsünden geçeceğine bırak su alsın götürsün seni, tilki ile arkadaşlık kuracağına bırak yesin aslan seni.
Örnek 9
Olamaz kimse cezâ -yı amelinden sâlim
Her kişi ḳazdıgı çâha yine kendüsi düşer (çah: kuyu)
Açıklaması: Hiç kimse amelinin cezasından kaçamaz, her kişi kazdığı kuyuya yine kendisi düşer.
Örnek 10
Er ölür nâmı ḳalur at ölür meydânı
Eyüler iylük ile yâd olunur tâ mahşer
Açıklaması: Er ölür namı kalır, at ölür meydanı, iyiler mahşere kadar iyilikle anılır.
Örnek 11
Allah'a sığın şahs-i halimin gazabından
Zira "Yumuşak huylu atın çiftesi pektir."
Örnek 12
"Alet işler, el övünür."
Derler, her söze kanmayın
İşitin de inanmayın
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretmemiz için yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.