Kayıkçı Kul Mustafa (17.yy)

  • 17.yüzyıl Yeniçeri âşıklarındandır.
  • Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmese de ölümünün 1658'den sonra olduğu tahmin edilmektedir.
  • Gençliğinde Murat Reis'in emrinde deniz eri olarak Cezayir'de bulunduğu için bu lakabı aldığı sanılmaktadır. 
Sanat Anlayışı
  • Şiirleri, divan şiiri etkisinden uzaktır. 
  • Halk zevkine bağlı, sade ve doğal bir söyleyişe sahiptir.
  • Kul Mustafa'yı önemli kılan katıldığı savaşlarda gördükleri yanında yaşadığı devrin tarihi ve sosyal birçok olayını ele alıp işlemesidir.
  • Kayıkçı Kul Mustafa'nın şöhretinin yayılmasını sağlayan en önemli şiiri "Genç Osman Destanı"dır. IV. Murad'ın Bağdat Seferi'nde büyük yararlıklar gösteren bir yeniçeri olan Genç Osman'ın şehadetiyle bütün ordu yasa boğulmuş, Kul Mustafa da kahramanlık duygularını ön planda tutarak bu destanı söylemiştir. 
  • Bu destanın 1622 yılında bir ayaklanma sonucu şehit edilen ve Genç Osman olarak anılan II. Osman ile görünürde ilgisi yoktur. Ancak, 18 yaşındayken feci bir şekilde katledilen 16.Osmanlı Padişahı II. Osman'ın şehadeti üzerinden sadece 16 yıl geçtiği de unutulmamalıdır.
Genç Osman Destanı'ndan... 
İptida (evvela) Bağdad’a sefer olanda
Atladı hendeği geçti geçti Genç Osman
Vuruldu sancaktar kaptı sancağı
İletti bedene dikti Genç Osman  
Eğerleyin kıratımın ikisin
Fethedeyim düşmanların hepisin
Sabah namazında Bağdat Kapısın
Allah Allah deyip açtı Genç Osman 
Sultan Murat eydür (der) gelsin göreyim
Nasıl yiğitmiş ben de bileyim
Vezirlik isterse üç tuğ vereyim
Kılıcından al kan saçtı Genç Osman  
Kul Mustafa karakolda gezerken
Gülle kurşun yağmur gibi yağarken
Yıkılası Bağdat seni döğerken
Şehitlere serdar oldu Genç Osman 
Yürüyüş Destanları
  • Düşman üzerine yürüyen orduyu daha heybetli göstermek ve askere gayret vermek için orduya ait maddi ve manevi kuvvetlerin birer birer sayılması şeklinde söylenen yürüyüş destanları asırlarca devam eden bir gelenektir.
  • Kul Mustafa'nın. IV. Murad'ın Revan Seferinde Şah Abbas'a hitaben söylediği destan da bunlardan biridir: 
Vaktine hazır ol ey Acem şahı
Mağribden üstüne asker geliyor
Yakacaktır tacın ile tahtını
Sultan Murad Han'dır kendi geliyor 
 
Elli bin de benim benim deyici
Altmış bin de şirin cana kıyıcı
Yetmiş bin de siyah postal giyici
Seksen bin de Tatar Han'dan geliyor
...
 
    İlgili Sayfa
Kaynaklar
  • İslam Ansiklopedisi, Kayıkçı Kul Mustafa Maddesi 
  • Resimli Türk Edebiyatı Tarihi 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.