Mehmet Emin Yurdakul (1869 - 1944)

Mehmet Emin Yurdakul

• Şair, yazar, devlet adamı, milletvekili.
• 1869’da İstanbul’da doğan şairin babası Salih Reis adıyla tanınan bir balıkçıdır. Babasının halk edebiyatına olan ilgisi onu da etkiler. 1889 yılında Hukuk Mektebine başlayan şair, üçüncü sınıftayken okulu terk eder.
• 1892'de şahsiyetini ve sanat anlayışını etkileyecek olan Şeyh Cemâleddin Afgânî ile tanışır.
• Yirmi yılı aşan memuriyet hayatı 1912’de Erzurum Valiliği görevinden ayrılmasıyla son bulur. Memurluk hayatında Erzurum, Trabzon ve Sivas’ta bulunur. Bu sayede yoksulluk altında ezilen Anadolu insanını yakından tanıma fırsatı bulur.
• 1913’te Musul milletvekili olur. 1914’te “Türklerin İlk Büyük Millî Şairi” tanıtımıyla Türk Ocağı tarafından adına büyük bir tören düzenlenir.
• Millî Mücadele devam ederken askere ve halka moral verici konuşmalar yapması için Anadolu'ya gönderilir.
• Millî mücadeleden sonra 1923’ten 1943'e kadar beş dönem milletvekilliği yapan şair, 1944’te İstanbul’da vefat etmiştir.

Sanat Yaşamı ve Anlayışı

• Millî Şair olarak anılmaktadır.
• Millî Edebiyat Dönemi’nin öncü şairidir.
• Servetifünun edebiyatının etkin olduğu bir dönemde sade bir Türkçe ile yazdığı “Cenge Giderken” başlıklı şiiri büyük yankı uyandırır. 1897 yılında, Yunan Savaşı nedeniyle yazılan ve “Ben bir Türk’üm, dinim cinsim uludur” dizesiyle başlayan bu şiir, dilde olduğu kadar edebiyatta da yeni bir akımı yıllar öncesinden müjdeler (1897/98)
• Osmanlı şairleri arasında dilinin Türkçe, milletinin adının da Türk olduğunu gür bir sesle söyleyen ilk şairdir.
• Şiirlerinde sade bir Türkçe ile halkın hayatını, ıstıraplarını anlatır. (bk. Bırak Beni Haykırayım)
• Ona göre şiir, güzelin yanında iyiyi de öğretmeli ve hayatın içinde olmalıdır. "Çifte giden babaların, ekin biçen genç kızlarla odun kesen anaların gönüllerine tercüman olmalı, hayatlarına ayna tutmalıdır. Halkın, köylünün sesi edebiyatta duyulmalı; millî hayatımız edebiyatımızda anlatılmalıdır."
• Şiirlerinde Türkçülük akımını savunur. 
• Aruz ölçüsünün şiire hakim olduğu bir dönemde, bu anlayışın dışında kalarak hece ölçüsünü kullanır.
• Onun için şiir, amaçtan çok araçtır.
• Öğreticilik yanı ağır basan şiirlerini önemli kılan kullandığı dil ve içeriktir.
• Şiirde estetik kaygılar duymayan şair özellikle uyak oluşturmada başarılı değildir.

Şiirde biçim yönünden yenilikler yapar:

• Geleneksel Türk şiirinde çok kullanılan kalıpların yerine 15, 17, 19 gibi farklı hece kalıpları kullanır. 
• Halk edebiyatında kullanılan dörtlük yerine üçer, altışar, sekizer dizelik bentler kurar. Bunun yanında Batı'dan gelen sone nazım şeklini de kullanır. 

Şiir Kitapları

• Türkçe Şiirler (1898)
• Türk Sazı (1914)
• Ey Türk Uyan! (1914)
• Tan Sesleri (1915)
• Ordunun Destanı (1916)
• Dicle Önünde (1916)
• Hastabakıcı Hanımlar (1917)
• Turan’a Doğru (1918)
• Zafer Yolunda (1918)
• İsyan ve Dua (1919)

Mensur Eserleri

• Fazilet ve Asalet (1891)
• Türk'ün Hukuku (1919)
• Halk Hükümeti-Halkçılık (1923)
• Kral Corc’a (1923)
• Dante’ye (Ankara 1928) 

Şiirlerinden

• Bırak Beni Haykırayım

• Cenge Giderken

• Benim Şiirlerim

İlgili Sayfalar

• Milli Edebiyat Akımı

• Milli Edebiyat Konu Testi 1

Yararlanılan Kaynaklar

• Mehmet Emin Yurdakul’un "Türkçe Şiirler"ine Bir Bakış, Mustafa Karabulut
• Mehmet Emin Yurdakul’un Şiirlerinde Kimlik Kurgusu ve Benlik Algısı, Veysel Şahin
• Mehmet Emin Yurdakul’un Şiirlerinde Kadın, Ahmet Fikret Kılıç