İlhan Berk (1918-2008)

İlhan Berk
  • Şair ve deneme yazarı.
  • 18 Kasım 1918'de Manisa'da doğdu.
  • Asıl adı Emrullah İlhan Birsen'dir.
  • Güneşi Yakanların Selamı adlı ilk kitabı 1935’te yayımlandı.
  • 1945'te Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Bölümünden mezun oldu.
  • Bir süre Fransızca öğretmeni olarak çalıştı (1945-55).
  • Ziraat Bankası Yayın Bürosunda çevirmen olarak görev yaptı (1956-69)
  • 28 Ağustos 2008'de Bodrum'da öldü.
Aldığı Ödüller
  • Kül — 1979 TDK Şiir Ödülü
  • İstanbul Kitabı — 1980 Behçet Necatigil Şiir Ödülü
  • Deniz Eskisi — 1983 Yeditepe Şiir Armağanı 
  • Güzel Irmak — 1988 Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü
Edebi Anlayışı
  • İkinci Yeni Hareketinin önemli şairlerinden biridir.
  • Şiir anlayışı hep bir değişim içindedir. 
  • "Şiirimizin Uç Beyi" olarak tanınır.
  • İlk dönem şiirlerinde Nazım Hikmet etkisiyle "toplumcu şiir anlayışı"na yakındır.
  • Toplumsal kaygıların ön planda olduğu bu dönemde "nasıl" söylediğinden çok "ne" söylediğini önemsemiştir. Bu dönem şiirlerini Köroğlu, İstanbul Kitabı, Günaydın Yeryüzü ve Türkiye Şarkısı adlı kitaplarda topladı.
  • Galile Denizi adlı eseri ile yeni bir şiir anlayışına geçer. Kendi ifadesiyle "çok boyutlu, çok anlamlı, çağrışımlı, kapalı bir şiir anlayışına" geçti.
  • Şiirlerinde zengin çağrışımlara, anlamsız ifadelere, yoğun telmihlere yer verdi.
  • Soyut şiiri, uç noktalara taşımıştır. 
  • "Şiir anlam için yazılmaz" görüşünü savunur. Bu konuda söyledikleri şöyledir: "Şiir anlama bağlı değildir. Anlam düzyazıya özgüdür.", "Şiir bir şey anlatmaz, güzellik bir şey anlatmaz çünkü.
  • Şiirlerinde aşk, kadın ve cinsellik değişmeyen temalar olarak dikkat çeker.
  • Düz yazıya yaklaşan şiirleri de vardır. 
Hakkında Söylenenler
  • "Şiirimizin Evliya Çelebi’si. Kıtalar, kentler, insanlar görüyor, ölçüyor, biçiyor; denizcidir, topoğraftır, tarihçidir. Kısaca, görmüş geçirmiş bir seyyah-ı âlem”. (Behçet Necatigil)
  • "Sanki şiirin kırk türlü yazılacağını kanıtlamak için gelmiş." (M. Fuat)
Eserleri
  • Şiir Kitapları: Güneşi Yakanların Selamı, İstanbul Kitabı, Günaydın Yeryüzü, Türkiye Şarkısı, Köroğlu, Kül, Galile Denizi, Çivi Yazısı, Deniz Eskisi, Kitaplar Kitabı, Otağ, Pera, Âşıkâne, Taşbaskısı, Mısırkalyoniğne, Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktum, Şeyler Kitabı-Ev, Avluya Düşen Gölge, Güzel Irmak, Delta ve Çocuk, Atlas, Şenliknâme, Çok Yaşasın Sayılar, Kuşların Doğum Gününde Olacağım, Lettera Amorosa, Adlandırılmayan Yoktur, Tümceler Geliyorum.
  • Deneme- Günlük- Otobiyografi: Uzun Bir Adam, Şifalı Otlar Kitabı, El Yazılarına Vuruyor Güneş, Şairin Toprağı, İnferno, Kanatlı At, Logos, Poetika, Şeyler Kitabı, Sel, Kült Kitap, Ben İlhan Berk'in Defteriyim.
Şiirlerinden Örnekler
Atımı İstedim Evin Göğü Gerindi

Atımı istedim evin göğü gerindi
Çin gülleri bir yerden ordan geliyordum
Öyle sular dağların üstüydü isminiz
Yeşil, o solukları gibi rüzgarların
Bir bin yıl rüzgar değirmeninizde kaldım 
Tep kralları gibiydim öyle yalnızdım
Bir çağda seni bu beyazlığında tuttum
Ak, sabah kalyonlarım hep gökyüzündeydi
Ben rüzgar değirmeninizde kaldım 
İşte ellerin o dünya kadar Akdeniz
Hansı, gecenin pancurunda Berk kuşlarım
Ey benim sığlığım eskim karanlığım siz
Yitik gülüşünün açtığı sular şimdi
Ben o gecelerde saçıydım çocukların
Bir bin yıl rüzgar değirmeninizde kaldım
Otağ
Sevgilim, işte eylül
Ve işte senin usul usul seğiren yüzün.
Zaman ki sonsuzdur
Bitmemiş şiirler gibidir.
Bazı hüzünleri
Bazı nehirleri tutup anlatmak gibidir.
Biz ki zamanı tırnak içine alıp yaşadık
(İsteğin bulanık kıyısında)
Bundan değil midir bizim aşkımızda
Sürekli bir akşam hüznü vardır.
Sunu
Ben bütün çizgilerde oldum bütün o çizgilerde
Her sefer böyle geldi vurdu yaşamama bir deniz
Aldı bir yaşamadan bir yaşamaya kodu nasıl
Al bir çocuk vardı o korkularda o gecelerde
Büyük ulu sular yudu beni çokum artık nasıl
Bir deniz size de gelir vurur elbet anlarsınız.
 
İlgili Sayfalar
Yararlanılan Kaynaklar
  • İlhan Berk Şiirinde Nesne Sorunu, Ali Akgün
  • Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi - Cilt 1

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.