Ercüment Behzat Lav (1903-1984)

Ercüment Behzat Lav

• Şair, yazar, oyuncu, öğretmen.
• 15 Kasım 1903'te İstanbul'da doğdu.
• İstanbul Sultanisinden mezun oldu.
• 1921'de Almanya'ya giderek beş yıl kadar müzik ve tiyatro eğitimi aldı.
• 1925-1930 yılları arasında Darülbedayide (İstanbul Şehir Tiyatrosu) çalıştı, filmlerde oynadı.
• İlk kitabı "S.O.S" 1931'de yayımlandı.
• Tiyatro oyunculuğunun yanı sıra gazetelerde sekreterlik, Ankara Radyosunda spikerlik, Halkevi tiyatrolarında rejisörlük yaptı.
• 1950-1962 yılları arasında İstanbul Konservatuvarı Tiyatro Bölümünde hocalık yaptı. Bu arada sahneye çıkmaya devam etti. Emekli olduktan sonra edebiyata ağırlık verdi.
• 17 Kasım 1984'te öldü.

Sanat Anlayışı

• Serbest Nazım ve Toplumcu Şiirin (1920-1940) öncü şairlerindendir.
• Türk şiirinde -Nazım Hikmet ve İlhami Bekir Tez ile- serbest nazmı (ölçüsüz şiiri) ilk kullananlardan biridir.
• Modern şiir biçimlerini yerli temalara uygulayan deneyci, yenilikçi bir şairdir.
• Şiirinin en önemli özelliği ironidir. Lav, şiirini genel olarak bir uygarlık eleştirisi üzerine kurmuş ve alay etmiştir.
• Şiirlerinde din, toprak ve emek sömürüsü, uzay-teknoloji, Anadolu insanı, uygarlık, aşk, çocukluğa özlem, kaçış, ölüm gibi temalar öne çıkmaktadır.
• Şiirde görselliğe de önem vermiştir. Hatta kimi zaman biçimi öze tercih etmiştir: "Korkuluk" şiirinde sözcükleri bir korkuluk oluşturacak şekilde dizmesi ya da "Stüdyo" şiirinde şiiri bir ilan panosu içinde vermesi gibi.
• Eserlerinde Dadaizm, fütürizm, kübizm ve sürrealizm akımlarının etkileri görülür. 
• Şiirde ahengi; ses tekrarları, iç kafiyeler ve yinelemelerle sağlamıştır.
• Lav, şiir dışında "Karagöz Stepte" ve "Altın Gazap" adıyla iki de oyun yazmıştır.

Kitaplarında Ele Aldığı Konular

• İlk kitabı S.O.S (1931) ile Kaos (1934) büyük yankı uyandırır. İlk iki kitabında ele aldığı konular, dönemine göre farklı üslubu, serbest nazmı kullanması ve eleştirel yaklaşımı dikkat çekmiştir.
• Üçüncü kitabı Açıl Kilidim Açıl (1940) ile kendi iç dünyasının kapılarını açarak bilinçaltına yönelir. Kitabında dış dünyanın baskılarından kurtulma isteği, çocukluk izlenimlerini ve masalsı bir dünyayı işleyen şiirler ağırlık kazanır.
• Mau Mau (1962) adlı eseriyle şair evrensele açılır. Kitapta, Afrika'nın emperyalist ülkeler tarafından sömürülmesi ve bu sömürge altındaki halkın kurtuluş mücadelesi anlatılır.
• Üç Anadolu (1964) adını verdiği son şiir kitabında ise Anadolu insanının savaşlar ve yoksulluklarla geçen destansı hikayesini 13. yüzyıldan başlayarak 20.yüzyıla kadar getirip anlatır.  

Eserleri

• Şiir Kitapları: S.O.S, Kaos, Açıl Kilidim Açıl, Mau Mau, Üç Anadolu
• Oyunları: Karagöz Stepte, Altın Gazap

Şiirlerinden...

Kaos

Stratosferde sancılar başladı:
Vınlıyor uzaklıklar,
Kesildi ateş fırıldakların hızı,
Kara ummanda yıldız akıntısı...

Ka-os:
Ölü gezegenlerin esirden mezarı
Varlıkta maddeler, buhar, miyasmos...

Hava hortumlarında kıvılcım saçan küller
boğuyor kartalları..
Beslenmiyor moleküller
Bileşimler çürüdü. Bal yapmıyor arı
Artık çalışmıyor bunak protoplazmalar!

Bir Kahramanın Midesi 

Vahşi hayvanlara yediriyorlar ölülerimizi
Beyazlar bizimle savaşınca
Bizse kendimiz yiyormuşuz
Onları haklayınca
Böyle de olsa
Daha şerefli bir mezar değil mi
Hayvan bağırsaklarından
Bir kahramanın midesi?

Tokat 

Bizim Papaz Efendi dedi ki:
"İsa bir yanağına tokat yedi
Öbür yanağını da çevirdi
İsa'nın yediği iki tokat
Roma'yı devirdi..."
Ben de Papaz Efendi'ye dedim ki:
"Ben de İsa Babamızın kuluyum
Her gün efendimden tokat yiyorum
Her tokat yiyişimde
Öbür yanağımı da çeviriyorum
Efendim niye devrilmiyor Roma gibi?
Roma'dan güçlü mü bizim efendi?"

Nuh'un Gemisi

Üflesem surunu İsrafil’in 
Sesim ulaşsa Menfis'e Babil'e 
Mumyalar dirilip 
Yeniden başlasa hayatlarına 
Kara esirler bağlasalar 
Firavunlarını ehramlarına 
Arslan suratlı koç başlı 
Kadınlar atılsa Nil'e 
Yerine bakirelerin 
Yüzdürsem Nuh’un gemisini 
Gelin etekli allı pullu 
Balıklar dolu kavanozumda

İlgili Sayfalar

• Nuh'un Gemisi

• Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir 

Yararlanılan Kaynaklar

• Ercüment Behzat Lav'ın Şiiri (Poetika, İroni, Eleştiri) - Uğur Cin
• Ercüment Behzat Lav’ın "Nuhun Gemisi" Adlı Şiirine Fenomenolojik Bir Yaklaşım - Türkan Yeşilyurt
• Büyük Türk Şiiri Antolojisi - Ataol Behramoğlu