Yenişehir'de Bir Öğle Vakti

Sevgi Soysal'ın 1973'te yayımlanan romanı.
Olaylar 27 Mayıs 1960 devrimine yakın bir tarihte geçmektedir. Roman, bir öğle vakti Ankara’nın en işlek semtlerinden biri olan Yenişehir’de başlar. Romanda Ankara’nın zamanla değişen yüzüne ilişkin gözlemlere de geniş yer verilmiştir. 

Bir kavak ağacı devrilmek üzeredir. Kavak, kimseye zarar vermemesi için itfaiyeciler tarafından halatlarla bağlanmıştır. O sırada Yenişehir’de, kavak ağacının çevresinde bir biçimde bulunan kahramanlar tek tek tanıtılır.
Her bölüm bir kahramanın tanıtımına ayrılmıştır. Kocamış kavak, tüm önlemlere rağmen romanın son sayfasında Kapıcı Mevlüt'ün üstüne devrilecektir.
Romanın ilk beş bölümünde hayatlarından kesitler verilen belli başlı kişiler şunlardır: sevgilisini evlenecek bir kız olarak görmeyen tezgâhtar Ahmet, eski günlerini arayan ve hep haklı olduğunu düşünen emekli öğretmen Hatice Hanım, babasından kalan mirası tüketen Necip Bey ve zengin olunca eşini artık beğenmeyip başkasıyla evlenmek isteyen mobilya tüccarı Güngör.
Profesör Salih Bey ve karısı Mevhibe Hanım sırasıyla altıncı ve yedinci bölümlerde tanıtılır. Bundan sonra on beşinci bölüme kadar Salih Bey ve Mevhibe Hanım’ın çocukları Olcay ve Doğan ile onların arkadaşları Ali arasındaki ilişkiler anlatılır. Yoksul bir ailenin çocuğu olan Ali’nin esere girişiyle romanda yaşanan sosyal sorunların bir politik yanı olduğu vurgusu öne çıkmaya başlar.
Doğan’la kız kardeşi Olcay, evlerinin sevgisizlik duvarları içinde büyümüştür. Hukuk öğrencisi Ali'nin sosyalizme dayanan dünya görüşü iki kardeş için oldukça olacaktır. Ali'nin Olcay’a karşı duyguları zamanla sevgiye dönüşmüştür. Olcay’ın Ali ile ilişkisi Doğan’ın kardeşi Olcay ve Ali ile ikili ilişkilerinin değişmesine neden olur. Olcay, Ali ve ev yaşamı arasında bocalar ve Ali’den ayrılır. Ali, bazı grevcilerle emniyete alınır, orada Aysel’le tanışır. Bırakıldığı gün Ali ve Doğan buluşurlar, kavak devrilmek üzereyken Olcay da onlara katılır. Daha sonraki bölümlerde boyacı Necmi, Aysel, Sakarya caddesinin delisi ve Mevlüt sırayla tanıtılır. 

Roman boyunca sallanan kavağın son bölümde tanıtılan Mevhibe Hanım’ın apartmanının kapıcısı Mevlüt'ün üzerine devrilmesiyle roman sona erer.
Romanda devrileceği sıklıkla dile getirilen kurumuş ağaç motifi, roman boyunca eleştirilen düzenin de değişeceğine işaret eder.

İlgili Sayfa

👉 Cumhuriyet Dönemi Roman Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

Sevgi Soysal’ın Romanlarındaki Kadın Kahramanlar Üzerine Taksonomik Bir İnceleme, Yasemin Bakır
Yenişehir’de Bir Öğle Vakti'nde Yapı, Tema ve Metafor, Seyit Battal Uğurlu