Erdal Öz (1935 - 2006)

Erdal Öz

• Öykü ve roman yazarı, yayımcı.
• 1935'te Sivas'ta doğdu.
• 1969'da Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu.
• Siyasi görüşleri nedeniyle üç kez tutuklanarak yargılandı ve aklandı.
• Yaralısın romanı ile üne kavuştu.
• Uzun yıllar kendi kurduğu Can Yayınlarını yönetti.
• 6 Mayıs 2006'da İstanbul'da öldü.
• Ölümünün ardından adına bir edebiyat ödülü kondu.

Aldığı Ödüller

• Yaralısın — 1975 Orhan Kemal Roman Armağanı
• Sular Ne Güzelse — 1998 Sait Faik Hikâye Armağanı
• Cam Kırıkları — 2001 Sedat Simavi Ödülü

Sanat Anlayışı

• Daha çok öykücü olarak tanınmıştır.
• 1950 kuşağının önde gelen öykücülerinden biridir.
• 1970’ten sonra toplumcu gerçekçi bir çizgiye yönelir.
• Öykü ve romanlarında özellikle 12 Mart döneminde yaşanan hukuksuzlukları kaleme aldı. 
• Eserlerinde bireyin baskı ve korku karşısındaki yalnızlığını, ezikliğini, direncini ve umudunu yansıttı.
• Dili oldukça yalındır.
• Sözü uzatmayı sevmeyen yazarın cümleleri de genellikle kısadır.

Eserleri

• Öykü: Yorgunlar, Kanayan, Havada Kar Sesi Var, Sular Ne Güzelse, Cam Kırıkları
• Romanları: Odalarda, Yaralısın
• Anı: Gülünün Solduğu Akşam, Defterimde Kuş Sesleri
• Gezi: Bir Gün Yine Allı Turnam

Yaralısın

• Bir 12 Mart romanıdır. 
• Roman, 12 Mart 1971'deki askerî müdahale sonrasında cezaevlerinde yaşananları anlatmaktadır. 
• Romanda 12 Mart döneminde evi basılarak tutuklanan bir gencin cezaevinde işkencelere maruz kalışı anlatılır. Genç, işkenceler sonrasında konulduğu koğuştaki adi suçlulara benzeyip onlar gibi sıradanlaşır.
• Romanda kahramanın kimliğinden ya da geçmişinden bahsedilmez. Okuyucu, tutukluyu sadece gördüğü ve büyük bir metanetle dayandığı işkencelerle tanır.
• Romanda genel olarak "sen/siz anlatıcı" kullanılmıştır:

Merdivenin ortasında, birden yere çömelmeni, dört ayak üzerinde yürümeni istiyorlar. Hiçbir şey anlamıyorsun. Tekmeler, tokatlar her şeyi anlatıyor sana. İstenileni yapıyorsun. Sürekli olarak sırtının ortasına yumruklar iniyor, kıçına tekmeler yapışıyor. Taş basamaklarda, ellerinin, dizlerinin üzerinde yukarıya çıkmaya çalışıyorsun. Hiçbir anlam veremiyorsun bu yürüyüş biçimine.(s.156)

• Romanlarda pek kullanılmayan bu anlatıcı türü, yazara büyük sınırlamalar getirdiği için romanda yer yer diğer bakış açılarına da yer verilmiştir.

İlgili Sayfalar

👉 Toplumcu Gerçekçi Roman ve Hikaye

Yararlanılan Kaynaklar

• Erdal Öz Hayatı, Eserleri ve Sanatı; Emrah Ceylan
• Erdal Öz'ün Hayatı ve Eserleri, Serpil Yıldırım
• Şairler ve Yazarlar Sözlüğü, Şükran Kurdakul