Lebdeğmez

• Farsça bir sözcük olan "leb" dudak demektir.
• Özellikle saz şairleri arasında yaygın olan bir koşma türüdür.
• Bu tür şiirler söylenirken dudak ünsüzlerinin bulunduğu sözcüklere yer verilmez.
• Âşıklar arasında bu yolla yapılan atışmalar da aynı isimle anılmaktadır.
• Atışma sırasında iki dudak arasına, dikine olacak şekilde, bir iğne ya da kırık bir kürdan konur.
• Karşılıklı dörtlükler âşıklar tarafından doğaçlama söylenir.
• Ölçüyü tutturmak, uyak (ayak) bulmak, dudak ünsüzlerinin yer almadığı sözcükleri kullanarak rakibin sözüne karşılık vermek gibi birçok şeyi aynı anda düşünmeyi gerektiren bu atışma / yarışma büyük bir ustalık gerektirir.
• Bu tür örneklere az da olsa divan şiirinde de rastlanır.

Ek Bilgiler

• Dudak ünsüzleri her iki dudağın birbirine ya da alt dudağın üst dişlere dokunması veya yaklaşması ile boğumlanır.
• Dudak ünsüzleri: b, p, f, m, v 
• Bunlardan "b, p, m" çift-dudak; "f, v" ise diş-dudak ünsüzleridir.

Lebdeğmez Şiir Örneği

Ateşe yakar cihanı aşk ile nârın senin
Ah ettin arşa dayandı ah ile zârın senin
Nâs içinde destan oldun düştün dilden dillere
Yâr elinden serserisin ya hani ârın senin

Âşıksın aşnan ararsın âh edersin derinden
Aşnan sadık yârin ise der sana ne nârından
Sad-hezar nas ile senin aklın ala serinden
Şay eder gizli sırların hercai yarın senin

Işığî der sıdk ile sen gel çalış Hak râhına
Uzak git şeytan şerrinden sığın Şahlar Şahına
Seni halk eden Hallâk'ın secde kıl dergâhına
Her ne dilek dilesen ihsan ede Tanrın senin

İlgili Sayfa

👉 Aşık Edebiyatı