Kalpaklılar

Samim Kocagöz'ün Kurtuluş Savaşı'nı konu alan romanı. Yazarın Doludizgin adlı eseri bu romanın devamıdır. 15 Mayıs 1919’da İzmir'in işgali ile başlayan Kalpaklılar romanı, Söke merkezli olmak üzere, işgalin genel görünüşü ve toplumun yapısı hakkında derinlemesine bilgiler sunar. Doludizgin’de ise Ankara Hükumeti ile İstanbul'un ilişkileri, düzenli ordunun başarıları anlatılır. 9 Eylül 1922 tarihine gelindiğinde seri tamamlanmış olur.

Özet

Roman, İzmir’in Yunanlılar tarafından işgali sırasında, Hukuk-u Beşer gazetesi başyazarı Hasan Tahsin Bey'in şehit edilmesiyle başlar. Bu,Türk milletinin haklı direnişinin ilk işaretidir. Hasan Tahsin Bey’in yakın arkadaşı olan İzmirli genç avukat Yusuf; Rumların ve Yunanlıların İzmir’de yaptıkları bütün çirkin hareket ve saldırılara bizzat şahit olur. Amcası Refik Bey ve kızı Nemide’yle (Yusuf'un nişanlısı) görüştükten sonra Manisa’ya, ailesinin yanına gidip onlarla da helalleşerek Kuvayımilliye'ye katılmaya karar verir. Yola çıkmadan önce Refik Bey, Yusuf'a, beraber yola çıkacağı arkadaşları hakkında bilgi verir. Yusuf, Salih, Mehmet ve İlyas, son derece sıkıntılı ve zor bir yolculuktan sonra Manisa’ya varırlar. Manisa da işgal edilmiştir. Yusuf, kız kardeşini Yunanlıların işkencesiyle feci şekilde can vermiş halde bulur. Bunun üzerine Yusuf ile Salih, Yunanı ve tüm düşmanları yurttan kovmak için yemin ederler. İzmir, Manisa, Germencik cephesinde Yunanlılar ile mücadele devam eder. Kuvayımilliyeciler, İtalyanlardan silah ve haberleşme cihazları satın alırlar. Kuvayımilliye’nin İstanbul'daki gizli teşkilatının genç memuru Talip’in görevi; Damat Ferit Paşa’nın almakta olduğu tüm kararları öğrenip teşkilata bildirmektir. Talip, Damat Ferit Paşa’nın başkatibinin kızı Müjgan sayesinde çok gizli bilgiler edinerek bunları teşkilata bildirir. İngilizce ve Fransızca bilen Müjgan, babasının raporlarını tercüme eder ve temize çeker. Çok iyi eğitim almış bir genç kız olan Müjgan, Kuvayımilliye taraftarıdır. Müjgan ve Talip, teşkilata çok faydalı olurlar. Fakat Damat Ferit Paşa taraftarı olan babasının vatana ihanet ettiğini düşünen Müjgan, buna çok üzülmektedir. Oysa babası, kızının kendi gizli raporlarını Talip vasıtasıyla teşkilata bildirerek Kuvayımilliye’ye hizmet etmekte olduğunu bilir. Müjgan ve Talip, İstanbul'daki görevleri bitince beraberce Anadolu’ya geçme ve mücadeleyi bu şekilde devam ettirme kararı alırlar. 
Din düşmanı ve Bolşevik olmakla suçlanan Yusuf, Salih, Doktor Fuat Bey, Yüzbaşı Hüsrev Bey, İlyas ve Şükrü Bey; padişah yanlısı bir kişi olan Kör Ali tarafından esir alınır ancak Düzce’ye giren Kuvayımilliye ordusu onları kurtaracaktır.
Kalpaklılar'ın devamı olan Doludizgin’de ise yazar, I. ve II. İnönü Savaşları ile Sakarya Savaşı'nı sıra ile anlatılır. Roman 1922 Eylül ayında düşmandan temizlenmiş olan İzmir’de, Atatürk’ün halk ile buluşmasının anlatılması ile sonuçlanır. 

İlgili Sayfalar

Toplumcu Gerçekçi Roman ve Hikaye

Eser Özetleri

Yararlanılan Kaynak

Tarık Buğra'nın "Küçük Ağa" ve Samim Kocagöz'ün "Kalpaklılar" Adlı Romanları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Şerefnur Atik
Alternatif Tarih Yazımı ve Yöre Tarihçiliği Noktasında Samim Kocagöz Romanları, Dilek Çetindaş