Paragraf ve Paragrafın Yapısı

• Paragraf, geniş bir konunun sadece bir yönünü ele alan cümleler topluluğudur.
• Sözcükler cümleleri, cümleler paragrafları, paragraflar da yazıları oluşturur.
• Paragraf, yapı olarak yazıya benzer. Başka bir ifadeyle yazı gibi giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşan küçük bir yazıdır.
• Paragrafta cümleler bir temel düşünce çevresinde kümelenir.
• Cümleler de belli bir plan dahilinde sıralanır.
• Bu cümleler arasında da dil, düşünce ve anlam birliği vardır.

Paragrafın Yapısı

Paragraflar üç bölümden oluşur: 

• Giriş Cümlesi: Paragrafın ilk cümlesidir. Parçanın konusu ve ana düşüncesi hakkında ipuçları verir. Kendinden önce bir cümle olduğu izlenimi vermez. Bu nedenle "fakat, ama, lakin, ancak, yalnız, çünkü, yani, oysa, ne var ki, bu nedenle, şöyle ki, hâlbuki, kısacası" gibi bağlaçlarla başlamaz. Kimi zaman paragrafın ana düşüncesi bu cümlede verilir. 

• Gelişme Cümleleri: Giriş cümlesinden sonra gelen ve onu açıklayan, geliştiren, destekleyen, örneklendiren cümlelerdir. Temel düşünce, bu bölümde düşünceyi geliştirme yolları ile desteklenir. Nadir de olsa ana düşünceyi içeren cümle bu bölümde olabilir. Gelişme cümlelerinde "buna göre, öyleyse, ancak, ama, çünkü" gibi kendinden önceki cümlelere gönderme yapabilecek ifadelere yer verilir.

• Sonuç Cümlesi: Açıklamaların sonuca bağlandığı son cümledir. Çoğunlukla kendinden önceki cümleleri özetleyen, derleyip toparlayan bir cümledir. Parçanın ana düşüncesi çoğu zaman burada verilir.

Paragrafın İkiye Ayrılması

• Paragrafın bir temel düşünce etrafında toplanmış cümleler topluluğu olduğu yukarıda söylenmişti. Bu nedenle bir paragrafta yazının tamamında işlenen konunun iki ayrı yönü ele alındıysa parça yapıca kusurlu demektir. Bu durumda paragrafın uygun yerden ayrılması gerekir.

👉 Bu durumla ilgili sorularda genel olarak şu soru kalıbı kullanılır:

• Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?

İlgili Sayfalar

👉 Anlatım Biçimleri (Yöntemleri)

👉 Düşünceyi Geliştirme Yolları

👉 Paragraf Soruları Nasıl Çözülür?