1. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde birden fazla ses olayı vardır?
A) II. B) III. C) IV. D) I. E) V.
A) II. B) III. C) IV. D) I. E) V.
1 / Çözüm
Ünlü düşmesi → ileri--le > ilerle-
Ünlü daralması → ilerle-me (olumsuzluk eki) > ilerle-mi-yor
Cevap A
Gidiyorum işte birazdan gölgemi getir
Bana gölde unutulan bir gemi getir
İçinden uykusuzluk geçen bir gece getir
Ayrılıklar kalbe sevmeyi öğretir
2. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Kaynaşma
B) Ünlü türemesi
C) Ünlü değişimi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Ünlü düşmesi
2 / Çözüm
Kaynaşma → sev-me-y-i
Ünlü türemesine örnek yok.
Ünlü değişimi → ben > bana
Ünsüz yumuşaması → git- > gidiyorum / kalp > kalbe / geç- > gece
Ünlü düşmesi → ayır- > ayrı
Cevap B
3 / Çözüm
Ulama → baş ⤻ ucuna / ufalmış ⤻ olan
Kahvedekiler yavaş yavaş çıktılar. Kocakarı, oğlunun baş ucuna gidip oturdu. Bir eliyle sinekleri kovmaya, öteki eliyle ihtiyarlıktan ve hastalıktan bir nohut kadar ufalmış olan gözlerini silmeye başladı. Bir hastanın başını bekliyor gibiydi. Elini ağır ağır sallayarak sinekleri kovalıyordu.
3. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ulama
3. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ulama
B) Ünlü düşmesi
C) Ünlü daralması
D) Ünsüz türemesi
E) Ünsüz düşmesi
C) Ünlü daralması
D) Ünsüz türemesi
E) Ünsüz düşmesi
3 / Çözüm
Ulama → baş ⤻ ucuna / ufalmış ⤻ olan
Ünlü düşmesi → oğul > oğlu
Ünlü daralması → bekle- > bekli-yor
Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünsüz düşmesi → ufak > ufalmak
Cevap D
Annemin sözleri, hayatımı berbat ettiğimi kafama (I) vurmuyor; tam tersi, bugünlerde hep hissettiğim gibi, yakında Füsun ile mutlu olacağımın müjdesini (II) veriyordu bana. Bu yüzden ona hiç (III) kızmıyor, hatta gülümseyerek (IV) dinliyor, bir an önce Füsun'un yanına dönmek (V) istiyordum.
4. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü daralması yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
4 / Çözüm
I — vurma- > vur-mu-yor
II — Daralma yok.
Hatırlatma: Ünsüzle biten eylemlere şimdiki zaman kip eki geldiğinde önüne yardımcı ses olarak (ı, i, u, ü) alır. Bu tür kullanımları ünlü daralması ile karıştırmayınız: veriyor, geliyor, yazdırıyor, soruyor, ölüyor gibi. Daralma için gerekli şartlardan biri, eylem kök ya da gövdesinin a ya da e ile bitmesidir.
III — kızma- > kız-mı-yor
IV — dinle- > dinli-yor
V — iste- > isti-yor
Cevap B
Hep direnmek devam etmek adına
Diyorum ki acılığı eksilmesin ağzımdan
5. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünlü daralması
E) Ulama
5 / Çözüm
Ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Ünlü düşmesi → ağız > ağzım
Ünsüz düşmesi → eksik > eksilmek
Ünlü daralması → de- > diyor
Ulama → devam ⤻ etmek
Cevap A
6 / Çözüm
Ünsüz türemesi → his > hiss-i
Ünsüz yumuşaması → güç > gücü
Ünlü düşmesi → burun > burnu, alın > alnı
Ünlü daralması → zonkla- > zonkluyor
Ünlü değişimine örnek yok.
Cevap E
(I) Nesli tükenmekte olan bir hayvan gibi, dedi karısı. (II) Bunu düşünerek boş boş başlıklara göz attı, spor sayfasını çevirdi. (III) Birkaç satır okuduktan sonra içindeki huzursuzluğun yükseldiğini fark etti. (IV) Gazeteyi yavaşça katlayıp bir sırrı paylaşmak ister gibi karısına baktı. (V) Mutfaktan, yemek yiyen çocuklarının sesleri geliyordu.
7. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde ünsüz düşmesi vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7 / Çözüm
III — yüksek > yükselmek
Cevap C
Şehrin kıyısında, ufacık bir derenin kenarında, dalları suya sarkan ihtiyar bir söğüt ağacı vardı.
8. Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
8 / Çözüm
Ünlü düşmesi → şehir > şehrin
Kaynaşma → kıyı-s-ı
Ünsüz düşmesi → ufak > ufacık
Ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Ünsüz yumuşaması → ağaç > ağacı
Cevap D
9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz düşmesine örnek yoktur?
A) Tığlarla ve şişlerle mavili yeşilli
Onlar mı kocadı çabucak yoksa biz mi
B) Güzel bir dünya için yavrum
Sıcacık ak bir somun için
C) Yalnızlığın kara coğrafyasında
Halk türküleri okuyarak geçtiler
D) Birer çocuk mezarı artık
Toprak damlı küçücük evler
E) Mercanlara kim öpücük taşıyacak
Umutsuz martıların kör kaldığı
Ebemkuşağından
9 / Çözüm
A — çabuk > çabucak
B — sıcak > sıcacık
C — ünsüz düşmesine örnek yok.
D — küçük > küçücük
E — öpüş-cük > öpücük
Cevap C
Aşçıbaşı onu sert karşıladı. Yusuf yutkunup susmuştu. Kovaları kapıp revir kapısında kayboldu. Çabucak bu işi de görüp bir an evvel karyolasına gelmek, tahtakuruları dağılmadan hazırladığı ilacı pompalamak istiyordu.
10. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz düşmesi
B) Ünlü daralması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi
10 / Çözüm
Ünsüz düşmesi → çabuk > çabucak
Ünlü daralması → iste- > istiyor
Ünlü düşmesi → kayıp olmak > kaybolmak
Ünsüz yumuşaması → kayıp olmak > kaybolmak, ilaç > ilacı...
Dudak ünsüzlerinin benzeşmesine örnek yok.
Cevap E
Yaşlı kadın biricik oğluna uzun uzun baktı. Bu bakışta sadece onun çocukluğu, kirli bezlerini yıkadığı yılların hasreti değil son günlerde yaşadığı günlerin endişesi de vardı.
11. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz türemesi
D) Ünlü türemesi
E) Ünsüz yumuşaması
12 / Çözüm
Ünsüz benzeşmesi — "Venedik'ten" / "kes-ti"
Kaynaşma — "Napoli'ye" / "arkası"
Ünsüz yumuşaması — git- > gidiyorduk
Cevap B
13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünlü düşmesi vardır?
A) Alıp koklamak o gülü
Hangi baharda
B) Derin derin denizler
Aynasında bulut yüzdürür
C) Kaptan basıp gidelim artık demir al
Gör arkamızdan itecek bize dalga
D) Kıraç mı kıraç toprakların üstüne
Güneşler açar yağmurlar kesilince
E) Gün ışır ışımaz çıktım yola
Sana geldim dosdoğru
13 / Çözüm
koku-la > kokla-
Not: "Koku", "sızı", "yumurta", "ileri" gibi bazı isimlere -le (isimden fiil yapan y.e) eki getirildiğinde son hecelerindeki ünlüler düşer.
Cevap A
"Düzlük yuvarlaklık uyumuna göre düz ünlüyü düz ünlü takip eder."
14. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala aykırı bir kullanım yoktur?
A) Uyan deniz
Omuz omuza vuruşmanın zamanıdır
B) Daktilo tanıktır, kâğıtlar zarflar
Tanıktır kitaplar, bir yoldaydım
C) Radyoda ilk kez çalınan caz parçası
Simsiyah düşündürüyor sana içini
D) Balkonlar birer baykuş gözü soluyuşları
Kurşun döktürür günlere
E) Asfaltlarda, betonlarda dolaşıyor
Kızgın, uzun yazların öğlen saatlerinde
14 / Çözüm
Düz ünlüyü düz ünlü takip eder: a, e, ı, i → a, e, ı, i
B — daktilo
C — radyo
D — balkon
E — beton, dolaşıyor
Cevap A
Hoca Numan Efendi ellisine yaklaştığı hâlde Edirnekapı’dan dışarı çıkmamış, Kavaklardan ötesini merak etmemiş, Mudanya’ya kadar olsun şöyle minicik bir seyahati bile hatırından geçirmemişti. Yolculuktan nefret eder, İstanbul’un haricinde, yaşanacak bir memleket olduğuna inanmak istemezdi.
15. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Aşınma
B) Ünsüz düşmesi
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz türemesi
15 / Çözüm
Aşınma → şu + ile > şöyle
Ünsüz düşmesi → minik > minicik
Ünsüz benzeşmesi → yaklaş-dık-ı > yaklaş-tığ-ı
Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünsüz değişimi (yumuşaması) → hariç > haricinde, yaklaş-dık-ı > yaklaş-tığ-ı
Cevap D
Yanaklar, dudaklar pembemsi. Kısaya yakın boyu ve zayıf vücuduyla gencecik duruyor. Halbuki o, babamın yakın dostlarından biriydi. Sonra yine o kadar konuşkan ki bana hiç çekinme hissi vermiyor.
16. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Ünlü türemesi
C) Ünsüz türemesi
D) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi
E) Ulama
16 / Çözüm
Ünsüz yumuşaması → vücut > vücudu
Ünlü türemesi → genç > gencecik
Ünsüz türemesi → his > hissi
Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi → penbe > pembe
Ulamaya örnek yok.
Cevap E
(I) Platon, bilgece yaşam süren vatandaşları, ağırbaşlılığın yürütücüsü olarak görür. (II) Ona göre gülmenin vadettiği ilk şey zevktir. (III) Gülme ciddiyete zarar verir ve kişileri türlü taşkınlıklara yöneltir. (IV) Aristoteles’in gülmeye yaklaşımı ise hocasından biraz daha farklıdır. (V) Ancak o da gülmeye sınırsız bir özgürlük hakkı tanımaz.
17. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde ünsüz türemesi vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Ünlü daralması → bekle- > bekli-yor
Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünsüz düşmesi → ufak > ufalmak
Cevap D
Annemin sözleri, hayatımı berbat ettiğimi kafama (I) vurmuyor; tam tersi, bugünlerde hep hissettiğim gibi, yakında Füsun ile mutlu olacağımın müjdesini (II) veriyordu bana. Bu yüzden ona hiç (III) kızmıyor, hatta gülümseyerek (IV) dinliyor, bir an önce Füsun'un yanına dönmek (V) istiyordum.
4. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü daralması yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
4 / Çözüm
I — vurma- > vur-mu-yor
II — Daralma yok.
Hatırlatma: Ünsüzle biten eylemlere şimdiki zaman kip eki geldiğinde önüne yardımcı ses olarak (ı, i, u, ü) alır. Bu tür kullanımları ünlü daralması ile karıştırmayınız: veriyor, geliyor, yazdırıyor, soruyor, ölüyor gibi. Daralma için gerekli şartlardan biri, eylem kök ya da gövdesinin a ya da e ile bitmesidir.
III — kızma- > kız-mı-yor
IV — dinle- > dinli-yor
V — iste- > isti-yor
Cevap B
Hep direnmek devam etmek adına
Diyorum ki acılığı eksilmesin ağzımdan
5. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünlü daralması
E) Ulama
Ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Ünlü düşmesi → ağız > ağzım
Ünsüz düşmesi → eksik > eksilmek
Ünlü daralması → de- > diyor
Ulama → devam ⤻ etmek
Cevap A
Gücü hâlâ yerindeydi, direnmek istedi ama düşmanları kendisinden daha güçlü çıkmıştı. Göz çukurları, burnu, alnı, yanakları şiddetle zonkluyordu. Artık görme hissini de yitirmişti.
6. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünlü daralması
E) Ünlü değişimi
6. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünlü daralması
E) Ünlü değişimi
Ünsüz türemesi → his > hiss-i
Ünsüz yumuşaması → güç > gücü
Ünlü düşmesi → burun > burnu, alın > alnı
Ünlü daralması → zonkla- > zonkluyor
Ünlü değişimine örnek yok.
Cevap E
(I) Nesli tükenmekte olan bir hayvan gibi, dedi karısı. (II) Bunu düşünerek boş boş başlıklara göz attı, spor sayfasını çevirdi. (III) Birkaç satır okuduktan sonra içindeki huzursuzluğun yükseldiğini fark etti. (IV) Gazeteyi yavaşça katlayıp bir sırrı paylaşmak ister gibi karısına baktı. (V) Mutfaktan, yemek yiyen çocuklarının sesleri geliyordu.
7. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde ünsüz düşmesi vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
III — yüksek > yükselmek
Cevap C
Şehrin kıyısında, ufacık bir derenin kenarında, dalları suya sarkan ihtiyar bir söğüt ağacı vardı.
8. Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Kaynaşma
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünsüz yumuşaması
Ünlü düşmesi → şehir > şehrin
Kaynaşma → kıyı-s-ı
Ünsüz düşmesi → ufak > ufacık
Ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Ünsüz yumuşaması → ağaç > ağacı
Cevap D
9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünsüz düşmesine örnek yoktur?
A) Tığlarla ve şişlerle mavili yeşilli
Onlar mı kocadı çabucak yoksa biz mi
B) Güzel bir dünya için yavrum
Sıcacık ak bir somun için
C) Yalnızlığın kara coğrafyasında
Halk türküleri okuyarak geçtiler
D) Birer çocuk mezarı artık
Toprak damlı küçücük evler
E) Mercanlara kim öpücük taşıyacak
Umutsuz martıların kör kaldığı
Ebemkuşağından
9 / Çözüm
A — çabuk > çabucak
B — sıcak > sıcacık
C — ünsüz düşmesine örnek yok.
D — küçük > küçücük
E — öpüş-cük > öpücük
Cevap C
Aşçıbaşı onu sert karşıladı. Yusuf yutkunup susmuştu. Kovaları kapıp revir kapısında kayboldu. Çabucak bu işi de görüp bir an evvel karyolasına gelmek, tahtakuruları dağılmadan hazırladığı ilacı pompalamak istiyordu.
10. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz düşmesi
B) Ünlü daralması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi
Ünsüz düşmesi → çabuk > çabucak
Ünlü daralması → iste- > istiyor
Ünlü düşmesi → kayıp olmak > kaybolmak
Ünsüz yumuşaması → kayıp olmak > kaybolmak, ilaç > ilacı...
Dudak ünsüzlerinin benzeşmesine örnek yok.
Cevap E
Yaşlı kadın biricik oğluna uzun uzun baktı. Bu bakışta sadece onun çocukluğu, kirli bezlerini yıkadığı yılların hasreti değil son günlerde yaşadığı günlerin endişesi de vardı.
11. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz türemesi
D) Ünlü türemesi
E) Ünsüz yumuşaması
11 / Çözüm
Ünsüz benzeşmesi → bak-dı > baktı, bakış-da > bakışta
Ünlü düşmesi → oğul > oğluna
Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünlü türemesi → bir-cik > biricik
Ünlü düşmesi → oğul > oğluna
Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünlü türemesi → bir-cik > biricik
Ünsüz yumuşaması → çocukluk > çocukluğu
Cevap C
(I) Venedik'ten (II) Napoli'ye (III) gidiyorduk, Türk gemileri yolumuzu (IV) kesti. Biz topu topu üç gemiydik, onların ise sisin içinden çıkan kadırgalarının (V) arkası gelmiyordu bir türlü.
12. Bu parçada numaralanmış sözcüklerdeki ses olayları ikişerli eşleştirilse hangisi dışarıda kalır?
A) II. B) III. C) IV. D) I. E) V.
(I) Venedik'ten (II) Napoli'ye (III) gidiyorduk, Türk gemileri yolumuzu (IV) kesti. Biz topu topu üç gemiydik, onların ise sisin içinden çıkan kadırgalarının (V) arkası gelmiyordu bir türlü.
12. Bu parçada numaralanmış sözcüklerdeki ses olayları ikişerli eşleştirilse hangisi dışarıda kalır?
A) II. B) III. C) IV. D) I. E) V.
Ünsüz benzeşmesi — "Venedik'ten" / "kes-ti"
Kaynaşma — "Napoli'ye" / "arkası"
Ünsüz yumuşaması — git- > gidiyorduk
Cevap B
13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünlü düşmesi vardır?
A) Alıp koklamak o gülü
Hangi baharda
B) Derin derin denizler
Aynasında bulut yüzdürür
C) Kaptan basıp gidelim artık demir al
Gör arkamızdan itecek bize dalga
D) Kıraç mı kıraç toprakların üstüne
Güneşler açar yağmurlar kesilince
E) Gün ışır ışımaz çıktım yola
Sana geldim dosdoğru
koku-la > kokla-
Not: "Koku", "sızı", "yumurta", "ileri" gibi bazı isimlere -le (isimden fiil yapan y.e) eki getirildiğinde son hecelerindeki ünlüler düşer.
Cevap A
"Düzlük yuvarlaklık uyumuna göre düz ünlüyü düz ünlü takip eder."
14. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala aykırı bir kullanım yoktur?
A) Uyan deniz
Omuz omuza vuruşmanın zamanıdır
B) Daktilo tanıktır, kâğıtlar zarflar
Tanıktır kitaplar, bir yoldaydım
C) Radyoda ilk kez çalınan caz parçası
Simsiyah düşündürüyor sana içini
D) Balkonlar birer baykuş gözü soluyuşları
Kurşun döktürür günlere
E) Asfaltlarda, betonlarda dolaşıyor
Kızgın, uzun yazların öğlen saatlerinde
Düz ünlüyü düz ünlü takip eder: a, e, ı, i → a, e, ı, i
B — daktilo
C — radyo
D — balkon
E — beton, dolaşıyor
Cevap A
Hoca Numan Efendi ellisine yaklaştığı hâlde Edirnekapı’dan dışarı çıkmamış, Kavaklardan ötesini merak etmemiş, Mudanya’ya kadar olsun şöyle minicik bir seyahati bile hatırından geçirmemişti. Yolculuktan nefret eder, İstanbul’un haricinde, yaşanacak bir memleket olduğuna inanmak istemezdi.
15. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Aşınma
B) Ünsüz düşmesi
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz türemesi
E) Ünsüz değişimi
Aşınma → şu + ile > şöyle
Ünsüz düşmesi → minik > minicik
Ünsüz benzeşmesi → yaklaş-dık-ı > yaklaş-tığ-ı
Ünsüz türemesine örnek yok.
Ünsüz değişimi (yumuşaması) → hariç > haricinde, yaklaş-dık-ı > yaklaş-tığ-ı
Cevap D
Yanaklar, dudaklar pembemsi. Kısaya yakın boyu ve zayıf vücuduyla gencecik duruyor. Halbuki o, babamın yakın dostlarından biriydi. Sonra yine o kadar konuşkan ki bana hiç çekinme hissi vermiyor.
16. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Ünlü türemesi
C) Ünsüz türemesi
D) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi
E) Ulama
Ünsüz yumuşaması → vücut > vücudu
Ünlü türemesi → genç > gencecik
Ünsüz türemesi → his > hissi
Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi → penbe > pembe
Ulamaya örnek yok.
Cevap E
(I) Platon, bilgece yaşam süren vatandaşları, ağırbaşlılığın yürütücüsü olarak görür. (II) Ona göre gülmenin vadettiği ilk şey zevktir. (III) Gülme ciddiyete zarar verir ve kişileri türlü taşkınlıklara yöneltir. (IV) Aristoteles’in gülmeye yaklaşımı ise hocasından biraz daha farklıdır. (V) Ancak o da gülmeye sınırsız bir özgürlük hakkı tanımaz.
17. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde ünsüz türemesi vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
V — hak > hakkı
Cevap E
İlgili Sayfalar
👉 Ses Bilgisi / Ses Olayları Ana Sayfa
👉 Ses Olayları Çıkmış Sorular
👉 Ses Olayları Çıkmış Soruların Çözümü
👉 Ses Olayları Çıkmış Sorular
👉 Ses Olayları Çıkmış Soruların Çözümü
.png)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretebilmemiz için hem "Takip Et" butonuna tıklayarak hem de yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.