Tecahülüarif (Bilmezlikten Gelme)

• Arif, "bilen"; tecahül "bilmez gibi görünme" demektir. Tecahülüarif ise bilenin bilmezlikten gelmesi anlamına gelir.
• Bilinen bir gerçeği bilmez görünerek anlatma sanatıdır. Bu sanatta şair maksatlı olarak bilinen bir şeyi bilmezlikten gelir.
• Tecahülüarif ne hiç bilmemek ne de bildiğini tamamen gizlemektir. Aksine bildiğini dolaylı yollardan anlatmaktır.
• Tecahülüarif genellikle istifhâm yolu ile yapılır.

Örnekler:

Sözü yazdım da kalmış öbür entaride
Vaadiniz bûse mi vuslat mı unuttum ne idi? (bûse: öpücük, vuslat: kavuşma)

Arzu dolu yaşamak dolu
Bu eller miydi resimleri tutarken uyuyan?

Yılın ilk karı yağdı
İyice kısaldı günler
Ölülerimiz üşür mü ki?  

(Son dizede şair ölülerin üşümediklerini bildiği halde, sorudan yararlanarak bu durumu bilmezlikten gelmektedir.)

Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım
Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım

(Göz gördü, gönül sevdi seni ey ay yüzlüm. Senin kurbanın olayım, bunda benim bir günahım var mı?)

Ey şuh Nedima ile bir seyrin işittik
Tenhaca varıp Göksu'ya işret var içinde

(Ey güzel senin Nedim ile bir gezintini işittik. Tenha bir vakitte Göksu’ya gidip, içip, eğlenmek var içinde.) 

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var
Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz 

Zülf-i dilber gibi ey Zâtî perişansın yine
Cevri bî-had yoksa bir yâr-ı perişanın mı var? (Zâtî)

(zülf-ü dilber: sevgilinin saçı, cevr: sıkıntı, zulüm; bî-had: sınırsız) (Şair içinde bulunduğu duruma sevgilisinin neden olduğunu bildiği halde bilmezlikten geliyor)

İlgili Sayfalar

• Edebi Sanatlar 

• Edebi Sanatlar Çıkmış Sorular 

• Türk Edebiyatı Konuları