Deneme

Michel de Montaigne
  • Yazarın herhangi bir konuda kesin yargılara varmadan kişisel görüş ve düşüncelerini anlattığı kısa yazılardır.
  • Yazar denemede kendi duygu düşüncelerini hayat tecrübesi ile birleştirerek sunar.
  • Denemeyi diğer türlerden ayıran en önemli özellik yazarın konuyu sunma biçimidir.
  • Deneme yazarı, yaşam karşısında sıradan bir gözlemci gibidir. Ancak bu gözlemci derin bir kültür ve anlayışa sahiptir.
  • Denemelerde daha çok aşk, sevgi, ölüm, özgürlük, doğa, kuşku, korku, dostluk, sanat, iyilik, kötülük, mutluluk, güzellik... gibi soyut ve evrensel konular ele alınır.
  • Denemede yazar hayatla ilgili izlenimlerini genellikle kendi ile konuşuyormuş gibi anlatır.
  • Deneme "ben merkezli" bir yazı türüdür. Yani denemede yazarın çıkış noktası kendisidir. Bu nedenle bu türün ünlü ismi Nurullah Ataç denemeyi "ben'in ülkesi" olarak tanımlamıştır.
  • Bu türün ilk örneklerini Michel de Montaigne (1533 -1592) Denemeler (1580) adlı eserinde vermiştir.
Denemeler'den...
"Plinius'un dediği gibi, herkes kendisi için bir derstir, elverir ki insan kendini yakından görmesini bilsin. Benim yaptığım, bildiklerimi söylemek değil, kendimi öğrenmektir; başkasına değil kendime ders veriyorum. Ama bunları başkalarına da anlatmakla kötü bir iş yapmıyorum. Bana yararı olan bu işin belki başkasına da yararı olabilir..." (Montaigne, Kendimizi Tanımak)
  • Türk edebiyatında deneme ilk örneklerini 19. yüzyılda verebilmiş, 1940’lı yıllardan itibaren de hızla gelişmiştir.
Bu Türün Önemli İsimleri ve Eserleri
  • Ahmet Haşim: Bize Göre, Gurebahane-i Laklakan (kimi yazıları)
  • Ahmet Hamdi Tanpınar: Beş Şehir 
  • Nurullah Ataç: Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri, Sözden Söze 
  • Cemil Meriç: Bu Ülke, Mağaradakiler 
  • Suut Kemal Yetkin: Günlerin Götürdüğü 
  • Sabahattin Eyüboğlu: Mavi ve Kara 
  • Ceyhun Atıf Kansu: Köy Öğretmenine Mektuplar 
  • Mehmet Kaplan: Nesillerin Ruhu
  • Salâh Birsel: Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu, Boğaziçi Şıngır Mıngır
İlgili Sayfalar

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretmemiz için yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.