Deneme
 |
| Michel de Montaigne |
- Yazarın herhangi bir konuda kesin yargılara varmadan kişisel görüş ve düşüncelerini anlattığı kısa yazılardır.
- Yazar denemede kendi duygu düşüncelerini hayat tecrübesi ile birleştirerek sunar.
- Denemeyi diğer türlerden ayıran en önemli özellik yazarın konuyu sunma biçimidir.
- Deneme yazarı, yaşam karşısında sıradan bir gözlemci gibidir. Ancak bu gözlemci derin bir kültür ve anlayışa sahiptir.
- Denemelerde daha çok aşk, sevgi, ölüm, özgürlük, doğa, kuşku, korku, dostluk, sanat, iyilik, kötülük, mutluluk, güzellik... gibi soyut ve evrensel konular ele alınır.
- Denemede yazar hayatla ilgili izlenimlerini genellikle kendi ile konuşuyormuş gibi anlatır.
- Deneme "ben merkezli" bir yazı türüdür. Yani denemede yazarın çıkış noktası kendisidir. Bu nedenle bu türün ünlü ismi Nurullah Ataç denemeyi "ben'in ülkesi" olarak tanımlamıştır.
- Bu türün ilk örneklerini Michel de Montaigne (1533 -1592) Denemeler (1580) adlı eserinde vermiştir.
Denemeler'den...
"Plinius'un dediği gibi, herkes kendisi için bir derstir, elverir ki insan kendini yakından görmesini bilsin. Benim yaptığım, bildiklerimi söylemek değil, kendimi öğrenmektir; başkasına değil kendime ders veriyorum. Ama bunları başkalarına da anlatmakla kötü bir iş yapmıyorum. Bana yararı olan bu işin belki başkasına da yararı olabilir..." (Montaigne, Kendimizi Tanımak)
- Türk edebiyatında deneme ilk örneklerini 19. yüzyılda verebilmiş, 1940’lı yıllardan itibaren de hızla gelişmiştir.
Bu Türün Önemli İsimleri ve Eserleri
- Ahmet Haşim: Bize Göre, Gurebahane-i Laklakan (kimi yazıları)
- Ahmet Hamdi Tanpınar: Beş Şehir
- Nurullah Ataç: Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri, Sözden Söze
- Cemil Meriç: Bu Ülke, Mağaradakiler
- Suut Kemal Yetkin: Günlerin Götürdüğü
- Sabahattin Eyüboğlu: Mavi ve Kara
- Ceyhun Atıf Kansu: Köy Öğretmenine Mektuplar
- Mehmet Kaplan: Nesillerin Ruhu
- Salâh Birsel: Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu, Boğaziçi Şıngır Mıngır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Desteğiniz bizim için önemli. Daha iyi içerikler üretmemiz için yorumlarınızla bize destek olabilirsiniz. Ayrıca sayfaya daha rahat ulaşmak için sayfamızı sık kullanılanlar klasörüne eklemeyi unutmayınız.