Epik Tiyatro

Bertolt Brecht

• İlkeleri, Alman şair ve oyun yazarı Bertolt Brecht (ö.1956) tarafından ortaya konulan tiyatro anlayışı.
• Benzetmeci tiyatroya tepkidir.
• Brecht, seyirciyi belirli bir siyasal görüşe yönlendirmekten çok var olan toplumsal duruma dikkat çekmeyi yeğler.
• Amaç, seyircinin izledikleri hakkında düşünmesini ve bilinçlenmesini sağlamaktır. Bu sayede seyircinin olayın altında yatan nedenlere ve süreçlere eleştirel bir gözle bakabilmesi hedeflenir.
• Epik tiyatro, bunu geleneksel tiyatrodaki yanılsamacı anlayışı kırarak yapar.
• Yanılsama, benzetmeci tiyatro anlayışının temel aldığı bir yöntemdir. Yanılsama, seyircinin sahnedeki oyunu, oyun değil de gerçekmiş gibi seyretmesi, bir an için seyirci olduğunu unutup sahnedeki olayı yaşamasıdır.
• Brecht bu yanılsamayı kırmak için yabancılaştırma adını verdiği bir yöntem kullanır. Bu yöntemde seyircinin oyunla, oyuncunun da rolüyle özdeşleşmesine izin verilmez. 
• Geleneksel anlayıştaki giriş-gelişme-sonuç şeklindeki olay örgüsü ve sırası epik oyunlarda pek görülmez.

Yabancılaşma Nasıl Sağlanır?

• Oyun bölümlere ayrılarak her bölüme bir isim verilir. Bu yazım tekniğiyle her bölüm kendi içinde başlayıp biten bağımsız bir öykü gibidir.
• Olayın akışı kesilerek aralara şiir ya da şarkılar konur. Bu sayede izleyicinin kendini olaya kaptırmasına izin verilmez. 
• Yazar, şarkı ve şiirleri o bölümle ilgili özet, yorum ya da bilgi sunmak amacıyla da kullanabilir. Bu sayede merak unsuru arka planda bırakılır.
• Seyirci bu şekilde, oyunu bilmezlik havası içinde merakla izlemek yerine, bilerek ve eleştiren bu tavır takınarak izler. Başka bir ifade ile seyirci bu tür oyunlarda aktif hale gelir.
• Oyunlarda çoğu zaman anlatıcı kullanılır. Bölümün hemen başında sahneye çıkan anlatıcı, seyircinin birazdan izleyeceği oyunun konusunu kısaca anlatır ve "Birazdan izleyecekleriniz gerçek değil, sadece bir oyun." gibi sözler söyler.
• Oyuncular, seyirci yokmuş gibi davranmaz. Oyuncu yer yer seyirciye karşı konuşur ve ona hitap eder. Sahnedeki olay kesilip oyuncu seyirciye dönük konuşunca oyunu seyredenler, izledikleri şeyin gerçeğin kendisi değil, sadece bir aktarımı olduğunu anlayacak ve kendilerini oyunun akışına kaptırmayacaklardır.
• Epik tiyatroda dekor, gerçekçi olarak o yeri yansıtmak zorunda değildir. Önemli olan, dekorun ve eşyaların oyun içindeki işlevleridir. Sahne genelde boştur ve ancak oyun içinde işlevi olan dekor ve eşyalar sahne üzerinde bulunur. Hatta dekor değişikliği bile seyircinin gözü önünde yapılır.

İlgili Sayfalar

• Tiyatro Terimleri

• Haldun Taner 

• Cumhuriyet Dönemi Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynak

• Epik Tiyatro Neden ve Nasıl Yabancılaştırır, Yavuz Çelik 
• Bertolt Brecht: Toplumsal Olan Değiştirilip Dönüştürülebilendir, Tülay Yıdız Akgül